Ayous, ook wel Abachi genoemd, is een houtsoort afkomstig uit West-Afrika. Vooral de landen Kameroen, Nigeria, Ivoorkust en Ghana zijn leveranciers van dit mooie materiaal. De boom kan hoogtes bereiken van 45 tot 55 meter en heeft smalle plankwortels welke tot 6 meter kunnen oplopen tegen de stam.
De stam heeft een lengte van maximaal 25 meter lang en is recht en cilindrisch. De diameter boven de plankwortels is doorgaans 1 tot 1,5 meter. Bij grote bomen is het hart van de boom vaak hol of rot en zacht. Het hout is relatief gevoelig voor verblauwing en aantasting door schimmels.
De duurzaamheid van het kernhout is klasse 5. Toch is dit hout inmiddels goed te gebruiken en wordt dit toegepast in de bouw. Tegenwoordig meer en meer omdat dit hout thermisch gemodificeerd kan worden.
Het hout heeft van origine een lichte (geelachtige) kleurtint en wordt gekenmerkt door een gelijkmatige structuur met lange rechte lijnen en bijna geen noesten. Ayous is een tropische zachthoutsoort en van zichzelf dus niet erg duurzaam.
Door thermisch modificeren krijgt ayous niet alleen een veel hogere duurzaamheid, maar ook een mooie, warme, donkerdere kleur. Thermo ayous is in die kwaliteit geschikt als gevelbekleding of voor het maken van tuinafscheidingen.
Het thermisch gemodificeerd hout is namelijk zeer duurzaam, vervormt nauwelijks, is licht van gewicht en is gemodificeerd zeer bestand tegen houtrot. Het wordt ook veel gebruikt in de meubelindustrie, voor wand- en plafondbetimmeringen, triplex, meubelplaat, lijsten en ander binnenwerk.
Schilderen
Ayous is gemakkelijk te bewerken met zowel handgereedschap als met machinaal gereedschap. Voor een glad oppervlak is het nodig om zeer scherp gereedschap te gebruiken. Daarnaast is het hout goed te lijmen. De oppervlakteafwerking met verf, oplosmiddelhoudend of watergedragen, is goed te doen.
Wel bevat het hout veel poriën. Voor toepassingen binnen is het gebruik van een poriënvuller dan ook aan te bevelen. Voor toepassingen buiten is het gebruik van poriënvuller af te raden. Er moet daarom rekening worden gehouden met de kans op het ontstaan van blaasjes in het schilderwerk.
Vooral alkyds en met name hoogglans en trager drogende producten zijn hier gevoelig voor. Oorzaak is de aanwezigheid van lucht in het hout. Als lucht uit de ondergrond niet kan ontsnappen en opgesloten raakt onder de pas aangebrachte verffilm en de lucht wordt vervolgens warm, dan zal deze lucht gaan uitzetten en ontstaan luchtbelletjes (luchtblaren).
Wat daarom altijd voorkomen moet worden is dat er wordt geschilderd in de volle zon of voor de zon uit. De zon zal namelijk een snelle oppervlaktedroging geven en daardoor zal ingesloten lucht niet meer de kans krijgen om te ontsnappen. Het beste is daarom bij zonnig weer bij dit hout achter de zon aan te schilderen.
Bij ayous is er geen duidelijk verschil tussen het kernhout en het spinthout. De kleur en kwaliteit van het hout kan afhankelijk van de herkomst variëren. Vers gezaagd of nat ayous heeft een onaangename zweetsokkengeur.
Dit wordt in een warm klimaat als onaangenaam ervaren, omdat dit hier vooral naar voren komt. Het materiaal droogt overigens snel en gemakkelijk en het risico op scheuren of vervormingen tijdens het drogen is klein.
Bronnen
Bij de artikelreeks houtsoorten is gebruikgemaakt van verschillende bronnen, waaronder het Hout Vademecum van Centrum Hout en vele specifieke publicaties over verschillende houtsoorten van Centrum Hout (www.centrumhout.nl).
Auteur: Cees Dijkstra