Een arbeidsongeschiktheidsvoorziening of een -verzekering. Wat is het verschil?
‘Bij een arbeidsongeschiktheidsverzekering betaal je een bepaald bedrag en mag je als je arbeidsongeschikt wordt, rekenen op een bepaalde uitkering. Als je voldoet aan bepaalde voorwaarden, helaas. In het publieke debat speelt de roep om een arbeidsongeschiktheidsverzekering verplicht te maken voor iedere werkende, dus ook voor ondernemers. Zij moeten dat zelf regelen, maar heel veel ondernemers doen dat niet. Om allerlei redenen: je bent nog jong en denkt er niet over na, je bent ouder en vindt het te duur, of een combinatie van redenen. Daarbij zijn arbeidsongeschiktheidsverzekeringen vrij prijzig.’
Waarbij je beroep ook nogal wat uitmaakt.
‘Inderdaad. Op welke manier de arbeidsongeschiktheidsverzekering verplicht wordt, is nog niet duidelijk, maar de verwachting is dat je als zelfstandig ondernemer een periode zelf zult moeten overbruggen. Die periode varieert van een half jaar tot twee jaar. Je kunt je voorstellen: als je kiest voor een termijn van twee jaar, dan gaat je premie fors omlaag. Want de kans dat je na twee jaar nog steeds arbeidsongeschikt bent, is gewoonweg niet zo groot. Maar om nou twee jaar, of zelfs maar een half jaar, met eigen middelen te moeten opvangen …’
… dan ben je wel door je spaargeld heen.
‘Dat was een reden voor ons om te kijken of we hierop konden inspringen met een voorziening. Niet uit commerciële motieven, maar omdat we dit belangrijk vinden om te regelen voor onze leden. Zo is het product FNV AOV ontstaan. Op basis van het principe van de schenkkring. Om het heel erg simpel te maken: dit is een grote pot met geld waar iedereen steeds maandelijks zijn stukje aan bijdraagt. Dat doe je gedeeltelijk voor jezelf en gedeeltelijk voor een ander. Op het moment dat iemand aanklopt en zegt (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt te zijn, vindt er een check plaats. Vervolgens ga je met elkaar op basis van de afgesproken condities voor hem of haar zorgen, in financiële zin. Zo wordt er op een professionele manier vastgesteld wie er ziek is en ben je geen verantwoording schuldig aan de groep. Dus persoonlijk en professioneel tegelijk.’
Je legt als ondernemer deels in voor jezelf, deels voor een ander. Hoe zit dat?
‘Er zit een stuk spaargeld in van jezelf. Geen enorme bedragen, maar dat is geld van jou en blijft in principe ook van jou. Dit geld is nodig om een gezamenlijke buffer op te bouwen. Stop je er op den duur bijvoorbeeld mee, dan is de kans vrij groot dat je dat deel van je inleg terugkrijgt. De kosten van de uitvoering zijn per deelnemer vijftien euro per maand. Daarnaast heb je natuurlijk je eigen inleg voor de buffer. Dit geld blijft van jou, minus de uitkeringen aan de zieke deelnemers.’
De bedragen die je inlegt zijn fors lager dan bij een aov, maar dat kan dus omdat je maximaal twee jaar krijgt uitgekeerd?
‘Inderdaad: het is maar voor twee jaar. Het risico is te overzien en daar is uiteraard de inleg ook op aangepast. Deelnemers betalen alleen de kosten voor het uitvoeren van de schenkkring, we hebben geen winstdoel.’
Omdat jullie het als vakbond doen?
‘Sterker nog: wij gaan over de spelregels. Wij staan eigenlijk vooral aan de zijkant en faciliteren, waarbij de uitvoering is uitbesteed. De ondernemers doen dit met elkaar. Zij vormen een groep. Natuurlijk komen er wel wat administratieve kosten bij kijken, maar dat element is gelukkig heel klein.’
Deze voorziening is dus ter overbrugging. Er kan straks na verplichting vanuit de overheid dus nog een ‘echte’ verzekering bij moeten?
‘Wat je dan kunt doen: als je een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluit en je ervoor kiest om die pas te laten uitkeren na twee jaar arbeidsongeschiktheid, dan kun je dit product er als het ware tussen zetten. Het is qua premie fors voordeliger om het op die manier te doen, dan de arbeidsongeschiktheidsverzekering direct te laten uitkeren. De kanttekening overigens: ons product gaat pas uitkeren na twee maanden. We gaan er wel vanuit dat een ondernemer de eerste twee maanden zelf kan opvangen.’
Je moet neem ik aan lid zijn of worden van FNV Zelfstandigen.
‘We hebben de aov juist voor zzp-leden van FNV opgezet, dus het is waardevol om lid te blijven of juist te worden. Daarbij is deze regeling ook FNV-proof: geen leeftijdsonderscheid, geen uitsluitingen op medische gronden als je wel gewoon als zzp’er je werk kan doen, geen onderscheid in beroepen.’
Zijn er al veel leden aangehaakt?
‘Ja, het begint te lopen. Als je je aanmeldt, moet er natuurlijk het een en ander worden gecheckt. Daarom zijn we gefaseerd gestart. Het is de bedoeling dat er steeds meer zzp’ers zich snel en makkelijk kunnen aanmelden. De ervaring tot dusver is dat FNV AOV heel plezierig en financieel toegankelijk is. Ook in het bijzonder voor mensen die een beroep uitoefenen – zoals de schilder – waarvoor een traditionele verzekering heel duur is. Of waarvoor iemand vanwege zijn leeftijd wordt uitgesloten. Niet alleen dát er iets is geregeld wordt als prettig ervaren, maar ook het gevoel niet te worden uitgesloten. Daarnaast bieden we zzp’ers veel meer dan de AOV en is de AOV een goede eerste kennismaking met de FNV voor zelfstandigen.’
(Interview en tekst door Paul Diersen)