Even een geheugenopfrisser. Hoe is Dove Kwasten ook alweer begonnen?
‘Ik werkte al met dove schilders onder de naam De Beste Prijs Garantie Schilder. Maar een marketingmanager in mijn netwerk zei: “Die naam moet anders, wat dacht je van Dove Kwasten?” Dat leek mij een beetje degraderend naar mijn jongens toe en ik heb een rothekel aan discriminatie. Toch heb ik op zijn advies een URL vastgelegd. Een goede keus, want de naam Dove Kwasten bleef hangen, ik kreeg veel meer respons van klanten.’
Van Hartskamp doet zijn gehoorapparaten uit en begint wat te murmelen. ‘Dit is wat ik hoor zónder apparaten. Hoge tonen, als die zacht zijn uitgesproken, komen niet tot half bij me binnen. Bijvoorbeeld de I. Wanneer die onder een bepaald aantal decibel komt, hoor ik ’m niet.’ De ene gehoorafwijking is de andere niet, voegt hij toe. ‘Het kan gekomen zijn door een whiplash, door medicijngebruik of hersenvliesontsteking of je kunt doof geboren zijn. Een van mijn schilders komt uit een horend gezin en had zich al heel erg aangepast aan de horende wereld. Maar je hebt ook doven van wie pa en ma ook doof zijn. Die spreken alleen gebarentaal.’
Werken met dove schilders heeft voordelen, tekende de SchildersVakkrant vier jaar geleden op uit zijn mond. ‘Een bouwradio of luid geschreeuw of gezang hoef je niet te verwachten. Ook zijn ze niet de hele tijd aan het bellen of op hun telefoon aan het kijken. Over het algemeen zijn het harde werkers, die de werktijd ook helemaal benutten om in te werken.’
Waarom stop je ermee?
‘Ik ben het zat. Ik ben moe. Het schildersvak is fantastisch mooi, ik kan er uren over praten. Maar de bureaucratie, de regels om subsidie te krijgen om iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden, daar ben ik klaar mee. Bovendien is de Participatiewet uit 2015 – om meer mensen aan de slag te krijgen, ook met een arbeidsbeperking – in mijn ogen faliekant mislukt. De verkeerde partijen zijn ermee bezig en die zijn vooral geïnteresseerd in het verdienmodel rondom social return.
Het sociale domein is compleet verrot, ik zeg het maar even keihard. Een reïntegratiebedrijf krijgt voor de plaatsing van één persoon eenmalig tussen de 2.500 en 3.500 euro. En daarbij 75 euro per uur als ze hem begeleiden. Maar dat komt vaak neer op af en toe fluisterend informeren: gaat het goed met je, heb je leuke collega’s, wil je een bakje koffie? Wat doen ze nou echt? Iemand erbij halen is één, een vak leren een tweede. Dat doen wij op de steiger, maar daar krijgen we niks voor. Terwijl ome Hans wel netjes een cao-loon aftikt.’
Je was aardig op dreef met vier franchisenemers verspreid door het land. Je doel was landelijke dekking. Waarom is dat niet gelukt?
‘Daar kan ik zo niet echt een antwoord op geven.’
Wij wel: er zíjn toch simpelweg heel weinig dove of slechthorende schilders, zeker in een sector die toch al kampt met een gebrek aan handjes.
‘En vergeet niet dat je daarbij horende schilders nodig hebt om die jongens en meisjes op te leiden. Terwijl de aanwas van jonge schilders natuurlijk dramatisch is. Mijn doel was binnen tien jaar van de werkvloer af te zijn, om meer op de achtergrond de boel aan te sturen. Maar ik moet nog steeds zelf meeschilderen, anders komt het niet rond. Fysiek red ik dat niet meer: ik heb mijn heup verbrijzeld, artrose in de knieën, een bovenbeenbreuk gehad, een pees die moeilijk doet.’
Bovendien is het ook geen gemakkelijke groep om te begeleiden, toch?
‘Klopt en daar gaan veel verliesuren in zitten. Neem Danny, die was doof én autistisch, dat zijn zware jongens hoor. In het particuliere werk, waarin ik altijd actief ben geweest, is dat lastig. Voor het grotere werk kwamen wij niet in aanmerking, omdat we niet VGO-gecertificeerd zijn. Dan hadden we meer repeterend werk gehad: honderd keer hetzelfde soort kozijn schilderen. Dan kan je zo’n jongen de basisprincipes goed leren.’
Waar ben je trots op?
‘We hebben mooie dingen gedaan, ik ben met mijn jongens twee keer voorgeselecteerd geweest voor de Nationale SchildersVakprijs. Helaas zat een nominatie er niet in, dat was pr-technisch helemaal geweldig geweest. Ook ben ik trots op de villa die we laatst voor Staatsbosbeheer in Nijmegen hebben geschilderd, net als op het paleis aan het Lange Voorhout in Den Haag. Een leuk project waar we twaalf man aan het werk hadden.’
Wat heb je geleerd van Dove Kwasten?
‘Blijf dicht bij jezelf, laat je niet meeslepen. Ik zag reïntegratiebedrijven groeien en vroeg me af: zal ik ook een reïntegratiebedrijf beginnen? Maar dan zou ik meegaan in hun flow waar ik nu tegenaan trap. Ik had voor het geld kunnen kiezen, maar zo zit ik niet in elkaar. Ik kies toch liever voor de menselijke kwaliteit. Daarom heb ik niet veel spijt; ik heb het gedaan zoals ik dacht dat het goed was. De gedachte dat er in Nederland een groep dove en slechthorende schilders rondloopt die door ons is opgeleid, maakt me trots. En wat iemand anders ervan denkt, rukt me niet.’
Duidelijk. Is de branche nu van Hans van Hartskamp af?
‘Tot ik een volledig andere job heb, kan de franchise van Dove Kwasten gewoon doorgaan. Ik zou heel graag bestuurlijk iets willen doen. Ik zou ook best in een denktank willen van hoe het anders moet in het sociale domein, daar heb ik het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid al over aangeschreven. Hoe kunnen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt er op een volwaardige manier bij krijgen? Gedacht vanuit de mens en niet vanuit de instantie. Ik ben een mensenmens en met mijn gedrevenheid kan ik het verschil maken.’
Klinkt een beetje als een tweedehandsautoverkoper.
‘Maar zo iemand verkoopt wel een Rolls-Royce of een Mercedes.’
Wat een figuur. Als hij ook goed werk leverde en wat minder onzin verkondigde……