Dat Van Triest Schilders monumentaal schilderwerk hoog in het vaandel heeft staan, is niet helemaal toeval. Het bedrijf is namelijk gevestigd in Vaassen, waar ook kasteel Cannenburch staat. ‘Dat kasteel was eind jaren zeventig gerenoveerd, maar Stichting Geldersche Kasteelen was niet tevreden over het schilderwerk. In 1984 kwamen ze bij mijn vader terecht met de vraag of hij de Cannenburch wilde schilderen. Daar is de liefde voor monumenten ontstaan’, vertelt Gerrit Jan van Triest. ‘In de loop der jaren is dat steeds verder uitgebreid. We zitten in een landelijk gebied en Gelderland telt veel landgoederen. We schilderen regelmatig in en rond Paleis het Loo. Ook doen we nu veel decoratief schilderwerk en retoucheren / ontstoren. Daar hebben we een decoratieschilder voor aangenomen.’
Stichting voor restauratieschilders
Toen Van Triest Schilders in 1984 begon met monumentaal schilderwerk, was er nog geen enkele officiële regeling of organisatie daarvoor. De zorg voor monumenten kwam toen vooral vanuit Rijksoverheid en lokale besturen. Vanuit de aannemers werd destijds de Stichting Vakgroep Restauratie opgericht. ‘Pas in 2008 werd in navolging daarop de Stichting Restauratie Schildersbedrijven Nederland (SRSN) opgericht. Dat was door drie ‘wijzen uit het oosten’: Ludwig Smits, Gert van Zetten en Friso Hagen. Als vierde en vijfde lid kwamen Hans Wolters en ik daarbij. Het leek ons beiden goed om op die manier onze kwaliteit te borgen, maar ook om onszelf een podium te geven om te laten zien dat we staan voor kwaliteit voor monumenten.’
Hans Wolters en Gerrit Jan van Triest zijn nog steeds bestuurslid, al is de Stichting inmiddels als Sector Restauratieschilders ondergebracht bij OnderhoudNL. Later trad Jeroen Cloïn uit Bergen op Zoom toe als bestuurslid van de Stichting, waarmee het bestuur niet langer uitsluitend uit het oosten van het land afkomstig was. Van Triest is overigens eind van dit jaar aftredend en zal zijn lange periode van bestuurswerk in de sector dan beëindigen. ‘In 2010 hebben we aan Fosag – de voorloper van OnderhoudNL – secretariële ondersteuning gevraagd. We hadden inmiddels een eigen erkenningsregeling opgetuigd en daar veel energie en tijd in gestoken. Maar de markt reageerde dat we ons eigen vlees keurden. Bedrijven in andere sectoren lieten zich door Kiwa certificeren. Daar zijn wij toen ook toe over gegaan.’
Oprichting ERM
Lange tijd bleef de stichting een klein clubje van maximaal tien leden. Daar kwam pas verandering in toen de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) werd opgericht. ‘De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) kreeg zelf minder tijd voor toezicht op de uitvoering. Daarvoor werd de Stichting ERM in het leven geroepen. ERM is voor alle disciplines binnen de restauratiesector. Daar wilden wij dus ook bij zijn. Uiteindelijk bestaat onderhoud van de buitenzijde van monumenten voor meer dan zestig procent uit schilderwerk! ERM wilde daarvoor dan wel een URL als basis . In 2014 maakten wij de eerste URL voor Historisch Schilderwerk. In 2019 wilde de ERM de URL’s standaardiseren, zodat die in opzet voor alle branches gelijk zou zijn. Dat leidde in 2020 tot de URL en BRL die we nu hanteren.’
Toenemende bekendheid
De toenemende bekendheid van ERM leidde er toe dat opdrachtgevers ook vaker vroegen om te gaan werken volgens de URL en BRL 4009. ‘Een erkenning kun je niet eisen, maar wel dat een bedrijf werkt volgens de URL en BRL 4009. Met een ERM-erkenning kun je dat wel gemakkelijker aantonen.’ Daardoor werd en wordt het ook voor schildersbedrijven interessant om te gaan voor een ERM-erkenning. Inmiddels is het aantal ERM-erkende bedrijven recent gegroeid tot 27 en zijn er nog meer bedrijven bezig met de voorbereiding daarop. ‘Er hoeft niet op elke hoek van de straat een ERM-erkend schildersbedrijf te zitten, maar concurrentie is wel goed. Dat leidt tot een gezonde prijsstelling. Maar je moet het niet doen vanuit een puur commercieel oogpunt. Je moet de passie voor monumenten in het dna van je bedrijf hebben. Dan valt het ook wel mee wat je voor een ERM-erkenning moet doen. En het helpt je dan ook nog om al je bedrijfsprocessen te optimaliseren.’
Opleidingen
Een van de dingen waar Gerrit Jan zich als bestuurder voor inspande, was het opleiden van restauratieschilders. In eerste instantie met excellent-programma’s op het mbo, die Cibap en Nimeto nog steeds aanbieden. Later in samenwerking met NCE (Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen) ook de opleiding erfgoedschilder voor vmbo in aansluiting op de BBL-opleiding niveau 3. Want restauratieschilder is een vak apart. ‘Er gaat in de praktijk nog te veel mis. Dan wordt er bijvoorbeeld met verkeerde reparatiemiddelen gewerkt, er wordt te veel gerepareerd of er wordt te veel kit gebruikt. Ook zie je verkeerde verfsystemen op ondergronden die juist dampopen moeten blijven’, schetst Van Triest een paar inhoudelijke aandachtspunten van vakmanschap.
Ondertussen is in de loop der jaren het monumentale portfolio van Van Triest Schilders enorm gegroeid. Het meest trots is hij daarbij op het project Kasteel Staverden. ‘Daar waren we als schildersbedrijf hoofdaannemer voor de gehele gevelrestauratie. We hebben hier in 2019 ook de SchildersVakprijs mee gewonnen.’
De andere delen van de ERM-serie gemist?: