Door: Broer Feenstra
Midden op een fraai – bijna 200 hectare groot – landgoed dat is opengesteld voor fietsers en wandelaars, staat kasteel het Nijenhuis. Het is één van de best bewaard gebleven havezaten in Overijssel met onder andere een kasteelgracht, statige oprijlaan en omliggend park. Bij aankomst springt meteen een in de kasteelgracht dobberend ponton in het oog met daarop een steiger, van waaraf de schilders Daniël Weijenberg en Elwood Flierman van Uw Onderhoudspartner Lenferink uit Heino buitenonderhoud aan de houten geveldelen van het rijksmonument uitvoeren.
Het Nijenhuis
De geschiedenis van kasteel het Nijenhuis begint in de late middeleeuwen. De eerste vermelding dateert van 1382. Het kasteel werd bewoond door diverse adellijke geslachten. Nadat de familie Van Pallandt het landgoed in 1934 had verkocht, volgde een periode van verval. Totdat collectioneur Dirk Hannema het provinciebestuur van Overijssel ervan overtuigde dat Kasteel het Nijenhuis voor verder verval behoed moest worden. Op zijn initiatief kocht de provincie het kasteel en liet het in de jaren vijftig restaureren en de bouwhuizen onder architectuur verbouwen tot museum, met de verzameling van Hannema als uitgangspunt.
De havezate werd van 1958 tot zijn dood in 1984 bewoond door Hannema. Hij is de grondlegger van Museum de Fundatie in Zwolle. In 2003/2004 is het kasteel onder leiding van architect Gunnar Daan grondig verbouwd en gerenoveerd. Het huis, voorheen alleen te bezichtigen op afspraak, werd geheel heringericht en is sinds september 2004, als onderdeel van Museum de Fundatie, volledig toegankelijk voor het publiek. Hannema’s veelzijdige verzameling omvat onder meer schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken en toegepaste kunst uit vele perioden en culturen. Daarnaast hebben er in het kasteel met regelmaat wisselende tentoonstellingen plaats.
Dalida Dibbets van het onderhoudsbedrijf is op locatie aanwezig om het project nader toe te lichten. “We zetten alle houten geveldelen van het kasteel, de bijgebouwen en straks ook een boerderij op het landgoed opnieuw in de verf. Ook een aantal stalen ondergronden zoals hekwerken nemen we mee. Waar nodig wordt door onze schilders ook herstel aan de beglazing uitgevoerd. Om budgettaire redenen laat de provincie ons dit omvangrijke onderhoudsproject fasegewijs uitvoeren. We voeren het daarom verdeeld over meerdere jaren uit. Onze schilders zijn vorig jaar eind augustus aan dit project begonnen en hebben toen vooral de noordzijde van het kasteel onderhanden genomen”, vertelt ze.
Houtrot
Op basis van een openbare aanbesteding sleepte Uw Onderhoudspartner Lenferink het onderhoudsproject in de wacht. “De afspraak is dat we tot aan het dak schilderen en dus niet de dakkapellen meenemen. Het kasteeldak wordt in de nabije toekomst namelijk compleet vervangen. De dakrand maken we alleen schoon. Het is mooi om zo’n fraai rijksmonument in de eigen regio te mogen schilderen”, stelt Dalida. “We werken veel en graag voor provincie Overijssel. Het Nijenhuis hadden we nog niet eerder geschilderd en het maakt ons trots dat dat nu is gelukt. Al bij onze eerste inspectie bleek buitenonderhoud aan het kasteel hard nodig. Vooral in de kozijnen en ramen van het kasteel kwamen we veel houtrot tegen, dat onze vaklieden nu grotendeels via deelvervanging saneren.”
Schilder Daniël Weijenberg is inmiddels aangeschoven en knikt. “We moeten vrijwel alle onderdorpels vervangen. Qua houtrotsanering vraagt de westzijde het meeste werk. We komen in de buitengevel een verrassend breed scala aan houtsoorten tegen: onder andere vuren, grenen, Frans eiken en oregon pine. Samen met een timmerman van ons bedrijf voeren we alle deelvervangingen uit met historisch hout van goede kwaliteit dat we hergebruiken. Zo vraagt vrijwel iedere kozijn en raam veel tijd. Op veel plekken hebben we ook de binnenkant van de ramen en kozijnen hersteld, om daarmee de nieuwe kans op houtrot uit te sluiten door de hoge luchtvochtigheid in het kasteel.”
Uw Onderhoudspartner Lenferink
neemt rijksmonument bij Heino onderhanden
Kasteelluiken
“In de voorbije winterperiode hebben we een groot aantal kasteelluiken gedemonteerd en in onze werkplaats opnieuw in de verf gezet”, zegt Daniël. Kapot enkelglas in de ramen wordt door hem en Elwood vervangen door oud enkelglas. Met Zwaluw Monustop helen we dat nieuw aangebrachte glas vervolgens weer aan. Bijzonder is dat aan de voorzijde van het kasteel van oudsher acht geschilderde nepramen zitten. Ook die hebben we een nieuw verfje gegeven. Het valt de achteloze voorbijganger nauwelijks op dat het geen echte ramen zijn.”
Bereikbaarheid
Uw Onderhoudspartner Lenferink moest er eerst even goed broeden op hoe het de houten geveldelen van het kasteel – door de aanwezigheid van de omliggende gracht -het beste kon bereiken. “We dachten eerst aan een hoogwerker, maar die bleek te zwaar te zijn voor het terrein. Bovendien vonden we de huur daarvan een te hoge kostenpost en het zou ook teveel lawaai veroorzaken. Uiteindelijk bleek een ponton met daarop een steiger de beste optie te zijn. De schilders kunnen zo hun werk optimaal uitvoeren en dat ponton is ook snel verplaatsbaar.”
Verffabrikant Van Wijhe Verf maakte, op verzoek van provincie Overijssel, het verftechnische advies. “We brengen buiten een 3,5 systeem van Wijzonol aan, met hun LBH SDT Ultra Hoogglanslak als eindlaag. Binnen hebben we twee lagen verf aangebracht, maar moesten we nat schuren, omdat men geen stofvorming in het museum wilde”, zegt Daniël. Dalida vertelt dat de twee schilders inmiddels ook verguldwerk aan de voorzijde van het kasteel (guirlande en het hekwerk)hebben gerestaureerd. Daniël werkt nu voor het tweede achtereenvolgende jaar in het zomerseizoen bijna onafgebroken op het Nijenhuis. “Het is prettig werken op deze fraaie locatie. Elwood is er later als leerlingschilder van de SchildersVakopleiding Zutphen bijgekomen. We hebben het hier samen goed naar de zin en mogen mooi werk maken. We hebben nu circa 55 procent van het kasteel geschilderd.”
Familiebedrijf Lenferink
Uw Onderhoudspartner Lenferink is een familiebedrijf, waarin inmiddels in de personen van Bob en Luc Lenferink de derde generatie aan het roer staat. Hun opa Bernard startte de onderneming in 1949 te Liederholthuis. Op de fiets, met zijn ladder over de schouder, gingen hij en zijn enige personeelslid van klus naar klus. Zoon Bert Lenferink nam de zaak met ondertussen 20 schilders in 1983 over. Met zijn vrouw Agnes als stille kracht leidt hij het bedrijf-aan-huis, waar ook hun zonen Bob en Luc regelmatig in de werkplaats kwamen. Schilderwerken Lenferink verhuisde in 1999 met zijn 50 medewerkers van Lierderholthuis naar Heino.
De derde generatie, Bob en Luc, nam het bedrijf in 2016 over. Schilderwerken Lenferink kreeg in 2019 de naam Uw Onderhoudspartner Lenferink. Hiermee wordt, volgens de directie, duidelijker dat Lenferink meer doet dan schilderen alleen. Uw onderhoudspartner Lenferink richt zich op langdurige partnerschappen met opdrachtgevers, partners en medewerkers. “Bob en Luc zijn algemeen directeur en sinds kort is Francois Kroes de operationeel directeur. We hebben momenteel zo’n 120 werknemers, flexibele krachten en zzp’ers meegerekend”, vertelt Dalida Dibbets. “Ons bedrijf heeft vestigingen in Raalte, Hattem, Heerde en Hardenberg. We werken onder andere voor particulieren, VvE’s, gemeenten, provincies, woningcorporaties en de zorgsector, pakken zowel grootschalige projecten als kleinschalig service- en onderhoudswerk op. In het opleiden van leerlingen en zij-instromers steken we veel tijd. We zijn dan ook trots op het feit dat we in 2023 landelijk zijn uitgeroepen tot Leerbedrijf van het Jaar door OnderhoudNL. Dat zien we als kroon op ons opleidingswerk!”