Dat Kenniscentrum Savantis in de huidige vorm niet zal voortbestaan staat buiten kijf. De zogenaamde wettelijke taken worden overgedragen aan de nieuwe stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Over de toekomst van de zogenaamde ‘bovenwettelijke taken’ zijn de bonden en de werkgevers het voorshands niet eens. Peter Roos (FNV) en Roel van Dijk (CNV) leggen uit.
Waar zit nu precies de onenigheid?
Van Dijk: ‘Goede vraag. We spreken met werkgeversorganisatie OnderhoudNL aan vijf tafels. Daar horen wij lang niet altijd hetzelfde. Het is dus niet helemaal duidelijk wat OnderhoudNL wil. Wat het onderwijs betreft komt daar de laatste tijd wel duidelijkheid in, of we het daar nu mee eens zijn of niet.’
Roos: ‘Het bestuur van Savantis heeft al eind 2012 afspraken gemaakt over hoe het verder zou moeten met allerhande zaken die nu door Savantis worden uitgevoerd. Denk aan loopbaanbegeleiding in Mijn Loopbaan, denk aan het ondersteunen van samenwerkingsverbanden, denk aan het maken van lesmateriaal, het opstellen van examens, het aanvragen van Europese subsidies of aan het opstellen en coördineren van het Sectorplan waardoor we ondanks de crisis toch jonge schilders kunnen blijven opleiden. Op dat moment was nog niet duidelijk hoe het met dat SBB zou gaan lopen. Dat is nu wel duidelijker: welke taken SBB gaat uitvoeren en hoe werkgevers en werknemers daar branchebelangen kunnen gaan proberen te behartigen. Dat je dan opnieuw kijkt naar die taakverdeling en wie het moet gaan uitvoeren is duidelijk.’
Maar waar zit nu de onenigheid?
Roos: ‘De werkgevers hebben een vehikel dat Schilder^sCool heet. Een verzameling praktijkscholen, eigendom van regionale bedrijven. Zij menen dat de Schilder^sCool-organisatie eigenlijk al die taken wel zou kunnen overnemen. Maar die Schilder^sCool is niet meer dan een bureau met twee medewerkers en een aantal plaatselijke organisaties.’
Van Dijk: ‘Inderdaad. De organisatie is niet landelijk dekkend. Maar veel belangrijker: Schilder^sCool is werkgever voor de schilders die er in opleiding zijn. Wij kunnen als bonden natuurlijk nooit de belangen van onze leden gaan behartigen als we tegelijk hun werkgever zijn. Dat zullen we nooit doen.’
Nou… dan stappen jullie toch niet in zo’n organisatie?
Roos: ‘De ondersteuning van het schilderonderwijs wordt bekostigd vanuit het O&O-fonds. Dat geld wordt door werkgevers en door werknemers opgebracht. Dat geld is dus van ons, van de branche, werkgevers en werknemers samen. Die ondersteuning daarmee dus ook. Het kan niet zo zijn dat de werknemers op afstand worden gezet. Daarnaast vinden wij het ook heel onverstandig om het schilderonderwijs helemaal aan een werkgeversorganisatie toe te vertrouwen.’
Van Dijk: ‘Het mbo-onderwijs is een wettelijke verantwoordelijkheid van de mbo-scholen, de roc’s. Op dit moment is het onderwijs vertegenwoordigd in het bestuur van Savantis. Maar als er geen bestuurlijke lijn is tussen het onderwijs en Schilder^sCool, wat voor reden zouden de roc’s dan hebben om met die organisatie samen te werken? Ik hoor al geluiden dat de roc’s dan zelf het onderwijs wel weer op zich zullen nemen. Met het grote gevaar dat de afdeling schilderen, wat maar kleine afdelingen zijn in zo’n roc, al snel wordt veronachtzaamd.’
Mmm… en als de verschillende Savantis-taken nu eens werden opgeknipt en aanbesteed?
Roos: ‘Voor ons staan veel opties open. Neem Mijn Loopbaan. De ‘grote’ Bouw heeft al jaren een vergelijkbaar initiatief. Het lijkt ons niet onlogisch dat je daar aansluiting bij zoekt. Maar het is heel onverstandig om aan te nemen dat los in te huren bureaus die bovenwettelijke taken net zo goed zouden kunnen uitvoeren, en zeker niet voor de huidige kosten.’
Van Dijk: ‘Savantis is er echt voor de branche. Er worden veel hand- en spandiensten verleend zonder dat er over en weer facturen gaan. Verder is er een grote expertise opgebouwd en wordt er een groot netwerk onderhouden met allerlei instanties en initiatieven. Ga je dat uit elkaar halen, dan verliest onze branche enorm veel kennis en ervaring. Trouwens: het gaat ook om mensen en goed werkgeverschap.’
Pardon?
Roos: ‘We kunnen natuurlijk niet de arbeidscontracten van Savantis-medewerkers beëindigen omdat hun werk ophoudt en dat werk dan vervolgens door anderen laten doen. Dat strookt niet met hoe wij werkgeverschap zien. Het laten afvloeien van mensen kost veel geld. Met het SBB zijn we daar nog over in onderhandeling. Er gaan mensen van Savantis taken uitvoeren die ze bij ons al deden, maar tegelijk moet er ook ongeveer de helft van het budget gesneden worden. Zijn de kosten die aan het ontslag gepaard gaan dan onze verantwoordelijkheid, of moet het SBB dat betalen?’
Het geld in Savantis kan misschien beter besteed worden…
Van Dijk: ‘Er zijn wel reserves, maar die zijn onder andere voor dit soort zaken van groot belang. Verder lijkt het inderdaad wel alsof mensen denken dat Savantis een dure organisatie is. Dat is nooit gebleken, al hebben we er ook regelmatig onderzoek naar laten doen, tot en met bureau Berenschot aan toe. De enige opvallende kostenfactor was de dubbelhoofdige directie. Daar is met de pensionnering van Hans Verschoor nu een eind aan gekomen. Het idee dat er ergens potten met geld liggen is niet terecht.’
Roos: ‘Het lijkt er een beetje op dat de werkgevers met hun Schilder^sCool in financieel zwaar weer zitten. Dat is feitelijk ook zo: er is te weinig werk voor de leerlingen om ze in de bedrijven te laten werken, terwijl hun loon wel moet worden doorbetaald. De gedachte lijkt wel dat als Savantis nu maar verdwijnt het financieel beter zal worden. Dat is niet het geval.’
Hebben we het nog niet over de stukadoors gehad…
Roos: ‘Savantis is er ook voor de afbouwsector. We vinden dat dat zo moet blijven. In het SBB komen we ook al samen in een zogenaamde ‘sectorkamer’, die van de ‘bebouwde omgeving’, samen met nog een aantal branches. Dan is het belangrijk dat we elkaar versterken. Het is sowieso maar de vraag of we de onderhouds- en afbouwstem wel voldoende kunnen laten klinken in dat SBB.’
Van Dijk: ‘De afbouw hoort er gewoon bij. Punt uit. Daar ga ik niet anders over denken.’