Omkijken naar wat onder zijn leiding bereikt is wil directeur Hans Verschoor liever niet. ‘Niet nu er zoveel medewerkers van Savantis in onzekerheid verkeren over hun baan.’ Het kenniscentrum waarover Verschoor 21 jaar lang de directie voerde gaat immers drastisch veranderen. ‘Er zal zeker behoefte blijven aan een dienstverlenend instituut voor de sector.’
Maar zoals een jaar of vijftien geleden zal het niet meer worden
‘Dat was echt een andere tijd. In de stukadoors- en schildersbedrijven samen werkten toen nog zo’n 40.000 mensen met een arbeidsovereenkomst volgens de cao’s. Er was behoefte aan hoog geclassificeerde werknemers. Die behoefte is er overigens nog steeds. Tegelijk waren de vmbo’s en roc’s geneigd om hun technische opleidingen af te stoten of in te krimpen. Savantis speelde toen daarom een belangrijke rol in het versterken van de regionale infrastructuur voor vakinhoudelijke opleidingen. Opleidingen in dit soort beroepen zijn nu eenmaal regionaal. Je kunt van leerlingen niet verwachten dat ze hele einden gaan reizen om een opleiding tot schilder of stukadoor te volgen. In de regio’s moest het gebeuren. In die tijd ontstonden de vakcentra zoals in Assen, Rosmalen, Nuenen, Purmerend en Gilze Rijen. De sector nam ook financieel actief deel in het realiseren van die scholen.’
Dat zal nu niet makkelijk meer gaan
‘Het personeelsbestand in de sectoren is dramatisch gedaald. Bij de schilders valt het relatief nog mee, al kalft het sterk af. Maar er zijn nu bijvoorbeeld 60 procent minder stukadoors in loondienst dan voor de crisis. Het zijn deels zzp’ers geworden, flexwerkers, maar ook heel veel mensen hebben de sector verlaten. Omdat we in een complete disconjunctuur zitten. Volgens het CPB trekt de economie weer een beetje aan, maar de werkgelegenheidsgroei, zeker in de bouw, blijft achter. Minder cao-medewerkers betekent minder afdracht aan het O&O-fonds en dus ook minder geld voor het onderwijs.’
U hebt altijd loyaal met bezuinigingen meegewerkt
‘Jazeker. Als Savantis zitten we er niet voor onszelf. We zijn een dienstverlener aan de bedrijfstak. We hebben de ontwikkelingen in het bedrijfsleven te volgen. Daarbij moet ik zeggen: in het bestuur hebben ook altijd gepassioneerde mensen gezeten. Werkgevers, werknemers en de onderwijssector vormen samen het bestuur van het kenniscentrum. En altijd waren dat mensen die hart hadden voor de branche, voor goed vakonderwijs. Dan kunnen meningen wel eens verschillen, maar is er een gezamenlijke wil om er het beste van te maken. Onverschilligheid in dit soort zaken is dodelijk, maar dat ben ik in het bestuur in al die jaren nog nooit tegengekomen.’
En dan worden de wettelijke taken opeens ontnomen aan het kenniscentrum
‘Nu ja, opeens, in het regeerakkoord van eind oktober 2012 is duidelijk opgenomen dat de regering van al die verschillende kenniscentra afwilde. Dat gaat nu een groot kennisinstituut worden; de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Veel is nog onduidelijk over hoe de schildersbranche daarin zijn eigenheid zal weten te borgen. Wel is het zeker dat er medewerkers van Savantis bij het nieuwe centrum in dienst zullen komen. Tegelijk is duidelijk dat niet iedereen mee kan, al was het maar omdat er ook een bezuinigingsopdracht moet worden gerealiseerd.’
En Savantis blijft op een of andere manier voortbestaan…
‘Zeker voor de branche-eigen taken, ik zou daar in ieder geval voor willen pleiten. Stel dat je zo’n instituut in zijn geheel opheft, dan weet ik zeker dat er over enige jaren weer sterk behoefte gevoeld zal worden aan een onafhankelijk dienstverlenend instituut ter bevordering van het welzijn van branche, precies wat Savantis doet. Aan landelijk afgestemde examinering, aan training en advies, gericht op de eigen sector, aan initiatieven als Mijn Loopbaan: begeleiding van werknemers die in de branche willen blijven maar in een andere functie. Als tripartiet orgaan, bestuurd door werkgevers, werknemers en het onderwijs, hebben we soms ook andere mogelijkheden en ingangen om dingen voor elkaar te krijgen dan dat andere partijen in de branche dat hebben.’
U gaat het in ieder geval niet meer meemaken…
‘Ik blijf voorlopig nog wel een paar jaar directeur van de vakinstelling Nimeto Utrecht, en op die manier verbonden met de branche, dus ik volg het wel. Het is een vreemde situatie: de behoefte aan goedgeschoold personeel neemt toch toe, niet alleen in de breedte, zoals wij op het Nimeto ook een opleiding voor vastgoedonderhoud in het leven hebben geroepen, maar ook juist op het gebied van het ambacht. Je merkt dat schilders en stukadoors met verschrikkelijk veel liefde en trots met hun vak bezig zijn. Tegen alle trends in is in de stukadoorssector bijvoorbeeld een opleiding voor meesterrestauratiestukadoors ontwikkeld. Ik denk dat dat heel goed is. De grote bouwbedrijven zijn steeds meer van het ‘hire and fire’ geworden: handjes inhuren als je ze nodig hebt en dan weer afdanken. De kleinere bedrijven moeten het juist hebben van vakmanschap en ambachtelijkheid. Daar liggen grote kansen.’