Onder redactie van Jan Jonker is er een belangwekkend boek uitgekomen: Werken aan de WEconomy; Duurzaamheid coöperatief organiseren.
Ik schreef al eerder over het werk van Jan Jonker. Jonker is hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radbout Universiteit Nijmegen. Hij houdt zich vooral bezig met het organiseren van duurzaamheid.
Al eerder stelde Jonker: …dat het organiseren van duurzaamheid een onmogelijk opgave is voor een individuele onderneming. Met de beste wil van de wereld kunnen de huidige duurzaamheidsinspanningen in organisaties in heel veel gevallen niet veel verder dan eco-efficiency komen Een complex vraagstuk als duurzaamheid binnen een organisatie vanuit een integraal perspectief benaderen hoe mooi er dat op papier ook uit kan zien gaat dus jammer genoeg niet lukken. Op weg naar duurzame ontwikkeling blijft dat op zn best gerommel in de marge.
“We leven in tijden van maatschappelijke transitie. De roep om ‘het moet anders’, om duurzaamheid en een nieuwe economie is groot. Het groeiend aantal lastige (organisatie)vraagstukken waar we voor staan is niet meer op te lossen vanuit het ‘oude denken’. Die vraagstukken kosten vooral geld maar leiden niet tot echte veranderingen. In een maatschappij die gebaseerd is op organisatie, dwingt dat tot kritisch nadenken over hoe we organiseren en wat we dan organiseren.
Organisatievormen die alleen nog lineair produceren zijn niet houdbaar en vallen daarom op termijn onvermijdelijk af. Daarvoor in de plaats komen circulaire vormen: organisatievormen meer gericht op een menselijke maat, op samen waarde creëren en gemeenschappelijkheid. Die uitgaan van meervoudige waardecreatie en verbondenheid, houdbaarheid en leefbaarheid als doel hebben. Dat leidt op termijn tot het coöperatief organiseren van duurzaamheid.
De uitdaging is hoe we die nieuwe concepten nu gaan ontwikkelen en organiseren, want duurzaamheid vraagt om andere organisatieconcepten. Dat zijn nieuwe concepten over hoe we waarde organiseren. Zo wordt afval voedsel. Rioolwater de nieuwe bron van inkomsten. Zorg voor ouderen die ondergebracht wordt in een straatcoöperatie. Of er komt een feed-in regeling voor stadsgroente. Concepten die helpen zó te organiseren dat duurzaamheid als een sociale en ecologische maatstaf centraal staat. Niet als iets wat er een beetje bij komt, maar als uitgangspunt. Alleen zo raakt duurzaamheid verankerd in ons dagelijkse organisatorische doen en laten.”
Met deze vorm van organiseren ben ik de laatste drie jaar actief bezig binnen mijn bedrijf. Ik baseer mij daarbij op de principes van de Circulaire Economie. Het is een stevige opgave, zeker in deze economisch barre tijden. Tegen alle stromen in. Zoals toch maar weer gaan voor de allerlaagste (en dus onverantwoorde) prijs en toch maar gaan voor de meer gebaande paden. In plaats van om te kiezen voor de duurzame, waarde creërende weg.
Gelukkig tref ik ook een hoop gelijkgestemden. Samen ontwikkelen we verder. Een mooie aanzet voor een nieuw economisch model in de sociale woningbouw ontwikkelden we op deze manier voor WoonFriesland. WoonFriesland beseft ook dat het anders moet. Ze daagden de markt uit voor een game-changing aanpak. WoonFriesland liet met hun vernieuwende aanpak trouwens ook zien dat aanbesteden en innovatie best samen kunnen gaan. Verschillende deelnemende partijen geven dan ook aan veel te hebben geleerd van dit traject. Dat geldt zeker ook voor ons.
Hoewel we met onze oplossing niet zijn doorgedrongen tot de finale is het concept wat ons betreft zo veelbelovend dat we het nu verder doorontwikkelen. Het model biedt in ieder geval kansen om de vastlopende bouweconomie weer vlot te trekken. Kansen vooral op het gebied van (meervoudige) waardecreatie.
Wilt u nog een voorproefje van het boek van Jonker? Het 1e hoofdstuk van het boek staat on-line en het is hier te bestellen. Het boek is een geweldig hulpmiddel in de zoektocht naar werkelijk duurzaam ondernemen. Verplichte kost dus voor iedereen die (het organiseren van) duurzaamheid een warm hart toedraagt!