Haagse Lente?

Ongelofelijk wat een ontluikend voorjaar, hoe pril ook, met mensen doet. Het kwik stijgt opeens naar 17 graden en ik zie terrassen vollopen en schilders fluitend steigers beklimmen. De crisis lijkt even ver weg. Maar of er ook sprake is van een Haagse Lente?

Geen afstel

Terug naar de huurverhoging, want uitstel van het debat is nog geen afstel. De senatoren in de Eerste Kamer willen dat minister Blok eerst meer vragen beantwoordt, voor zij hun zegen geven. Maar reken er maar op dat de huren per 1 juli uiteindelijk fors omhoog gaan. Onderzoek van de NOS toont aan dat driekwart van de woningbouwcorporaties al een voorschot op de kabinetsplannen heeft genomen en van plan is de huren op die datum met 4 tot 6,5 procent te verhogen, in plaats van de gebruikelijke 1,5 à 2,5 procent. Hoe groot de verhoging precies is, wordt afhankelijk van het inkomen.

Scheefwonen

De politieke gedachte achter deze progressieve huurverhoging is het tegengaan van ‘scheefwonen’ (mensen met relatief hoger inkomen maken onterecht gebruik van goedkope sociale huurwoningen). Een te verdedigen principe om de woningmarkt vlot te trekken, maar in deze tijden van crisis is het natuurlijk op de eerste plaats een methode om indirect de staatkas te spekken. De huurverhogingen moeten de corporaties namelijk zoveel geld opleveren dat ze een verhuurderheffing (belasting op hun bezit) van in totaal 1,7 miljard euro aan het Rijk kunnen afdragen.

Onderhoud

Veel corporaties hebben al aangegeven dat de huurverhoging niet toereikend zal zijn om dit bedrag op te hoesten. Snijden in het eigen apparaat, minder nieuwbouw en uitstel van onderhoud zijn onvermijdelijk, zo luidt het in Aedes kringen. De gekke situatie kan dus ontstaan dat huurders meer moeten betalen, terwijl de kwaliteit van hun woning achteruit gaat.

Opwaarderen

Waarom kiest de overheid er niet voor de heffing te baseren op de mate waarin een woningcorporatie investeert in het eigen vastgoed? Wie veel investeert, of dat nu in het opwaarderen van de bestaande woningvoorraad of nieuwbouw is, betaalt een lagere heffing. Hou even in het achterhoofd dat nog geen jaar geleden het energieconvenant is getekend; dit moet leiden tot 2,4 miljoen corporatiewoningen in 2021 met gemiddeld energielabel B. Met een verhuurderheffing die op deze leest wordt geschoeid, wordt goed gedrag beloond, innovatie gestimuleerd, de bouw krijgt een impuls en verhuurders krijgen waar voor hun geld. Maar het zal nog wel te vroeg zijn voor een dergelijke Haagse Lente.