Zoals wellicht bekend doet mijn bedrijf mee aan het landelijk project Duurzaam Vastgoed Onderhoud. Doel is onder andere onderzoek te doen naar duurzame producten en werkmethoden bij gebouwonderhoud.
Ons paktijkproject betreft een onderhoudsproject in de stad Groningen van het Wooninvesteringsfonds; 97 portiek-etagewoningen uit de jaren 50. Ik ben van plan onze praktijkervaringen op dit project te delen, onder andere via mijn weblog. We zijn op dit moment begonnen met het binnenwerk aan de trappenhuizen. De duurzame winterschilder dus…

Oude verflagen verwijderen

We hebben inmiddels een aantal opties uitgeprobeerd voor het verwijderen vd verflagen:

• Minder belastend afbijtmiddel. Je kunt met dit product in deze situatie maar 1 a 2 lagen per keer afbijten. Er zit verder ergens onderin het bestaande verfsysteem een plamuurlaag die moeilijk te verwijderen is. Totaal moet je zeker 3 slagen maken om alles eraf te krijgen. Mede hierdoor gaan we dan ook ver over de gecalculeerde tijd heen. Er is veel afbijtmateriaal nodig. Ik heb geen idee hoe schadelijk de resten nog zijn en hoe we die moeten verwerken (pak ik op met van Gansewinkel). Voordeel is wel dat er minder overlast is voor bewoners.
• Mechanisch schuren. Samen met een gereedschappenfabrikant hebben we gekeken naar een goede manier van verwijderen van de oude lagen door middel van (mechanisch) schuren. Dit is te doen en er is een goede stofafzuiging te realiseren. Echter ook met deze methode gaan we zwaar over de gecalculeerde tijd heen. Ik heb verder door het COT onderzoek laten doen naar oude verflagen. Deze bevatten lood, waarschijnlijk zit dit in de onderste verflagen. Schuren van de oude verflagen moeten we dus zo veel mogelijk voorkomen. Nadeel is tevens een fikse lawaai belasting voor medewerkers en bewoners. Van Harm Jellema kreeg ik nog de suggestie voor een lakfrees. Daar gaan we volgende week mee aan de slag.
• Speed-heater. De verf vliegt er hiermee af, ruim binnen de gecalculeerde tijd, maar het hele portiek staat vol blauwe rook. Niet echt een optie dus, alhoewel we dan wel geld verdienen.
• Föhnen. De verf gaat er hiermee binnen de gecalculeerde tijd af. Er ontstaat geen rook, doordat de warmte veel beter te doseren is. Er komt wel (grof) stof vrij. Er moet wel worden nageschuurd.
• Droog schrapen. Niet alle lagen laten zich zo verwijderen. Het kost ook meer tijd en de bewerking is behoorlijk belastend voor de verwerker.
• We blijven nog zoeken naar het beste resultaat. Als u tips heeft hoor ik het graag.

Keuze verfsystemen 

Voor wat betreft de verfsystemen hebben we de keuze voor binnen bepaald op minimaal belastend. Ik ben toch wel fors geschrokken van de hoeveelheden zwaar belastende componenten die in vele verfsoorten aanwezig zijn. Harm heeft inmiddels een mooi overzicht gemaakt die de keuze van minder belastende producten aanzienlijk vereenvoudigd. Eigenlijk kun je stellen dat het daarzonder eigenlijk niet gaat. Na  flink puzzelen hebben we voor de meeste onderdelen bevredigende, behoorlijk duurzame en goed werkende oplossingen gevonden. 1 van de producten heeft zelfs een positieve werking: via fotokatalyse wordt de lucht in de trappenhuizen gezuiverd. Dat past helemaal in de Cradle to Cradle filosofie!

Met betrekking tot de materiaalkeuze hebben we tot nu toe de volgende ervaringen:

• Het eindresultaat voor de deuren en kozijnen is nog niet echt acceptabel op een (na)geschuurde ondergrond: het hout is erg zacht en de gekozen verf vult onvoldoende. Bij niet 100% kaalschuren is het resultaat beter, maar de hechting vooralsnog onvoldoende. We passen hier het Decorad systeem voor versnelde droging toe. Dit werkt heel mooi en het levert ook een stukje tijdwinst op (afspraken plannen, achter elkaar door kunnen werken) en minder overlast voor bewoners. Dit gaan we nog preciezer in kaart brengen.
• Gelet op het eindresultaat gaan we nog een proef doen met een ander materiaal in het Decorad systeem en verder nog met een ander minder belastend product. Zo kunnen we ook de verschillen tussen de verschillende systemen goed beoordelen (vooral dus op het onderdeel vulling).
• Omdat we de keuze hebben gemaakt voor minimaal belastende verven per type ondergrond werken we wel met veel verschillende soorten producten van verschillende leveranciers. Dat is best lastig. Levering van de met name de muurverven is nog wel een probleem. Omdat deze beperkt houdbaar zijn (ze bevatten geen biociden) willen groothandelaren geen voorraad houden en daardoor is de levertijd vrij lang (vooral lastig als je nog aan het experimenteren bent).

Algemene ervaringen

Dan nog wat algemene ervaringen tot nu toe:

• Het project is heel erg leerzaam en levert ons heel veel nieuwe inzichten op. Die kunnen we mooi toepassen bij andere projecten en bij andere opdrachtgevers. Er zijn gewoon per productcategorie, als je goed zoekt, producten die veel minder schadelijke stoffen bevatten dan de rest uit die groep. In het kader van duurzaam ondernemen gaan we die nu natuurlijk wel veel vaker gebruiken.
• Je ziet ook vreemde dingen: een aflak is weinig belastend, maar de bijbehorende grondverf bevat dan nog wel 1 of meerdere zwaar belastende stoffen. Dit moet toch simpel op te lossen zijn, zeker als je ziet dat er wel alternatieven bij de concurrentie voor handen zijn waar die stoffen niet in zitten. Misschien moeten de fabrikanten op dit punt gewoon gaan samenwerken? (Net als wij bij FARENO; met delen van kennis win je meer dan met afschermen). Nog een ander vreemd ding: sommige producten uit de natuurverfhoek bevatten (nog?) behoorlijk belastende producten. Natuurverven zijn dus niet een gemakkelijke goede keuze; je moet echt blijven kijken wat erin zit. Aanvullend: 1 van de minst belastende producten komt wel uit die hoek…
• Zelfs eenvoudige processtapjes kosten enorm veel uitzoektijd en zonder het voorwerk van Harm Jellema waren we er al helemaal niet uitgekomen. Maar het is de investering ruim waard. Het onderzoek van Harm is ook van essentieel belang voor de ontwikkeling van nieuwe coatings. Het maakt zichtbaar dat met alternatieve receptuur een veel lagere belasting realiseerbaar is. Meten is weten. Vreemd dat de VVVF zo weinig enthousiast meewerkt. En aan Harm: Zo snel mogelijk de resultaten van je onderzoek publiceren dus! (Kan het al met de bouwbeurs?)
• Mijn teamleider op het werk houdt een logboek bij. Hier komen ook leuke dingen uit. Zo maakt hij opmerkingen over de verpakking van een voor het overige weinig belastend product: ingepakt in een enorme bos plastic.

Tot zover eerst maar eens het praktijkverhaal. Veel te lang voor een simpele weblog eigenlijk (en dan heb ik me al behoorlijk beperkt). En zonder mooie filmpjes deze keer.

Het project gaat nog wel een tijdje door. Binnenkort gaan we bij dit project naar buiten (afgeschermd). Ook daar komen nieuwe ervaringen uit voort. Ook daar doen we hier verslag van. Wordt vervolgt dus…

Uiteraard houden we ons erg aanbevolen voor duurzame suggesties en tips. Dus als u goede ervaringen hebt met duurzame producten en werkmethoden laat het ons weten. En bent u geinteresseerd in het project: een projectbezoek behoort natuurlijk tot de mogelijkheden. Mail in dat geval maar even naar roelof@schildersdevries.nl