Met zijn 90 jaar is Gerard Endlich ’s lands oudste, nog actieve ondernemer in de schilderbranche. De eigenaar-directeur van het Haagse schildersbedrijf Endlich denkt voorlopig niet aan stoppen. “Ik geniet nog volop van het vak, al zijn de tijden flink veranderd. Ik stam nog uit de tijd dat je als schilder 2,50 gulden per week verdiende.”
Veel van zijn generatiegenoten zijn overleden of zitten thuis al jarenlang achter de geraniums, maar de 90-jarige schilderondernemer Gerard Endlich is nog steeds volop aan het werk en zo scherp als een mes. Elke werkdag is de Hagenees standaard om 07.00 uur op de zaak aanwezig en doet hij zijn werknemers uitgeleide als zij naar een schildersklus gaan. Ook neemt hij vaak een kijkje op lokatie om het door zijn werknemers geleverde schilderwerk te controleren. “Het is nooit zo goed dan wanneer de baas hetzelf doet”, glimlacht hij. “Ik houd graag de vinger goed aan de pols, want kwaliteit staat bij ons hoog in het vaandel. Ik klim op lokatie probleemloos de steiger op, want ik ben nog steeds zo fit als een hoentje.”
Wagemakers
Endlich heeft het schildersvak met de paplepel ingegoten gekregen. Zijn vader en grootvader waren beide schilders in loondienst en ook zijn broers verdienden op deze wijze de kost. Het lag dan ook voor de hand dat hij in hetzelfde vak zou belanden. Na zijn schildersopleiding (overdag werken en ’s avonds naar school) stond hij jarenlang aan de kwast. Vervolgens ging Endlich als vertegenwoordiger aan de slag voor verffabriek Wagemakers Lakfabrieken in Teteringen. “Het bedrijf leverde destijds bekende verfmerken zoals Teolin, Teoflux en Teodur”, kijkt hij terug. Na drie jaar besloot hij Wagemakers vaarwel te zeggen en in 1963 een eigen schildersbedrijf te beginnen. “Ik was toen 40 jaar oud. Omdat ik als vertegenwoordiger veel relaties had opgebouwd, kon ik al snel een mooie klantenkring opbouwen. Onder andere de Rijksgebouwendienst, VvE’s, gemeenten en particulieren werden vaste opdrachtgevers.” Endlich mocht veel grote klussen oppakken zoals het onderhoud aan portiekwoningen in de stad en het schilderen van het Europa Hotel in Scheveningen. Zo had hij al snel zes werknemers op de loonlijst staan.
Redding
Door de jaren heen groeide het schildersbedrijf verder door naar 25 á 30 werknemers. Op 72-jarige leeftijd deed Endlich een stap terug en nam zijn bedrijfsleider de zaak over. Aanvankelijk ging dat goed, maar vanaf 2008 liep het financieel snel bergafwaarts met het bedrijf door wanbeleid. In 2010 zag de toenmalige eigenaar-directeur geen andere oplossing meer dan het faillissement aan te vragen. Tot afgrijzen van grondlegger Endlich, die nog steeds eigenaar was van het bedrijfspand aan de Oude Haagweg. “Ik vond het onverteerbaar dat het bedrijf dat ik had opgericht, ter ziele zou gaan en besloot daarop in allerijl naar mogelijkheden te kijken om de zaak voort te zetten.” Endlich wist uiteindelijk Hans Lammertink, eigenaar-directeur van het Haagse aannemersbedrijf Lammertink Groep, zover te krijgen dat hij het schildersbedrijf redde, door het onderdeel van zijn groep bedrijven te maken. Daarin zitten verder een bouw- , stukadoors- en installatiebedrijf. Zo kwam Endlich zelf in 2010, op 87-jarige leeftijd, weer aan het roer te staan van het allround schildersbedrijf. Tot op heden bevalt hem dat prima. “Mijn werk is m’n hobby. Thuis verveel ik mij toch maar. Het is net of ben ik nooit weg geweest bij het bedrijf.”
Netwerk
Iedere onderneming binnen de Lammertink Groep opereert onafhankelijk en houdt dus zijn eigen broek op. Waar mogelijk werken de vier bedrijven nauw met elkaar samen bij projecten. Eens per maand vindt overleg plaats. Endlich bekent dat het, vooral met de huidige recessie, niet eenvoudig is om zijn bedrijf te laten overleven. “Doordat ik er 15 jaar uit ben geweest, is mijn netwerk van weleer verdwenen. Voorheen stapte ik bij alle woningbouwverenigingen naar binnen en wist iedereen wie ik was. Toentertijd kwam het werk bijna automatisch op mij af. Nu kent bijna niemand me meer. Mede omdat al mijn generatiegenoten al lang en breed met pensioen óf overleden zijn! Ik probeer dan ook naarstig een nieuw netwerk op te bouwen, maar dat valt niet mee.” Waar Endlich na zijn comeback in de schildersbranche ook aan moest wennen was het werken met VOC 2010-verven. “Ik ben van de generatie die uitsluitend met oplosmiddelhoudende verven werkte. Dan vragen die watergedragen varianten toch weer een heel andere werkwijze”, zegt hij. De Hagenees constateert tot zijn spijt dat de huidige generatie schilders steeds minder met de kwast werkt. “Er wordt massaal voor de roller gekozen, terwijl ik vind dat je met de kwast juist meer laagdikte én een mooier eindresultaat krijgt.”
Ozp’ers
Om voort te kunnen bestaan, is Endlich dit najaar noodgedwongen afgestapt van vast personeel. “Daarvoor is onze orderportefeuille momenteel simpelweg te klein, vooral ook in de winterperiode. Ik werk nu nog uitsluitend met vijf ozp’ers, zodat ik per project snel kan schakelen.” Hij heeft alleen nog een administratief medewerkster in vaste dienst. “Zelf neem ik alle acquisitiewerk en offertes voor mijn rekening. De concurrentie in de markt is momenteel moordend. Ik schrik ervan hoe ver sommige concurrenten onder de prijs duiken. We leven in een idiote tijd.” Desondanks houdt hij nog volop werkplezier. Onder andere Defensie is een goede opdrachtgever. Van familieleden en kennissen krijgt Endlich vaak de vraag te horen wanneer hij nu eens stopt met werken. “Dan zeggen ze tegen mij: ‘Ga toch genieten van je oude dag.’ Maar wat is dan hun definitie van genieten, vraag ik me af? “Dit werk is voor mij genieten! Daarnaast prijs ik mij gelukkig dat ik nog kerngezond ben.” Om de continuïteit van zijn bedrijf te waarborgen, is Endlich nu op zoek naar een toekomstige opvolger. “Ik heb hier al drie gegadigden gehad die eerst hebben proef gedraaid, maar zij bleken stuk voor stuk onvoldoende leidinggevende capaciteiten te hebben. Ik ben nu met een vierde kandidaat in gesprek, die ik binnenkort hoop in te werken. Dan kan ik hopelijk op termijn met een gerust hart aan mijn tweede pensioenering beginnen!”