Ik sprak vorige week met een onderhoudsschilder, die al jarenlang in vaste dienst is bij een groot museum met internationale allure. Hij vond dat ie een toffe baan en een prachtige werkplek had. Toen we na het gesprek met de lift van de bovenste etage naar de begane grond in het museum afdaalden, vertrouwde de schilder mij toe dat hij tijdens de openingsuren van het museum nooit voor de lift koos, maar altijd voor de trap. Is het je soms van hogerhand opgelegd om je als personeel niet te mengen met bezoekers, vroeg ik hem. Nee, antwoordde hij, het is mijn eigen keuze. Ik heb een enorme hekel aan die pijnlijke stiltes en ongemakkelijke momenten als je met wildvreemden in de lift staat. Daarom ga ik liever traplopen.
De schilder verhaalde hoe hij aanvankelijk altijd met de lift naar zijn werkplek in het museum ging. “Daar was ik al gauw klaar mee. De pijnlijke stiltes en niet weten waar je moet kijken als je met andere mensen in de lift staat, sterk ruikende medepassagiers, mensen die hardop bellen alsof er niemand bij ze in de lift staat, personen die voordringen of geen afstand weten te houden in de lift: Ik was al snel klaar met al die ergernissen. Sindsdien kies ik voor de trap.” 
Bouwlift
De ongemakkelijke situaties die de schilder noemt, hebben ik en ook u, als lezer, allemaal (vast) weleens ervaren. Bijvoorbeeld in de lift op de bouwplaats van een groot nieuwbouw- of renovatieproject, waar vaak tientallen of honderden bouwvaklieden aan het werk zijn en je dagelijks met (soms) wildvreemde collegae met de lift naar boven en naar beneden moet.
En we zijn echt niet de enigen in Nederland met ‘liftergernissen’. Uit een recent landelijk onderzoek is gebleken dat 42% van de ondervraagden graag speciale gedragsregels voor in de lift wil. Reden voor het Liftinstituut (keuringsinstantie, gespecialiseerd in liften, roltrappen, gevelonderhoudsinstallaties, hoogwerkers en andere installaties voor verticaal transport) om etiquette-expert Anouk van Eekelen eens te vragen om basisregels voor de lift op te stellen. Op de speciale site www.liftetiquette.nl staan ze op een rij.
Volgens Van Eekelen zijn de liftetiquetteregels niet belerend bedoeld: “We geven niet alleen aan wat wel en niet hoort in de lift, we geven mensen ook een handreiking hoe ze zich meer op hun gemak kunnen voelen in de lift. Iedereen kent wel dat onbehaaglijke gevoel in de lift. Wat zeg je? Welke kant kijk je uit in de lift? Met onze handreiking weet je welk gedrag prettig overkomt.”
Gespreksstof
Niets zo ongemakkelijk als hutjemutje in de lift. Zwijgen kan dat ongemakkelijke gevoel vergroten. Anouk van Eekelen adviseert: Maak oogcontact en groet bij het in- en uitstappen. Je hoeft niet iedereen aan te kijken, maar alleen naar de grond kijken is niet vriendelijk. Gepast is een “goedemorgen” of “dag” bij het instappen, en “een fijne dag” of “werk ze” bij het uitstappen. 
Praat in de lift op normale of gedempte toon. Spreek je te luid, dan hebben mensen het gevoel dat ze mee moeten luisteren. Spreek je fluisterend, dan lijkt het alsof ze niet mogen horen wat er wordt gezegd. Voorkom privé-onderwerpen. Dat kan voor anderen onaangenaam zijn. Voer geen telefoongesprekken in de lift. Anderen kunnen hierbij immers niet weglopen.
Van Eekelen: “Bij bedrijven valt me altijd op hoe ongemakkelijk het zwijgen is als je als bezoeker in een lift met medewerkers stapt. Door mijn ‘do’s en dont’s in business’ onder je personeel te verspreiden, kun je als organisatie ook in de lift je klantgerichte instelling waarmaken. Zorg bijvoorbeeld voor een ‘conversation piece’ in de lift, zoals de voorpagina van een krant of een poster met etiquetteregels. Zo heb je iets om het gesprek gaande te houden”, aldus Anouk van Eekelen.
Van Eekelen haar Liftetiquette top 5 ziet er als volgt uit:
- It doesn’t hurt to say hello. Staat er al iemand in de lift waar je instapt? Een begroeting is wel zo aardig.
- Ga niet te dicht op een ander staan. Gun je medepassagiers de ruimte.
- Eet en drink niet in de lift. Dit wordt als onhygiënisch ervaren.
- Geef het duidelijk aan als je wilt uitstappen. Duw niemand in de rug, maar vraag of je erlangs mag.
- Zware gesprekken? Bewaar ze voor buiten de lift. Zo breng je je medepassagiers niet in verlegenheid.
Doe uw voordeel ermee. Bekijk tot slot even dit grappige filmpje over liftergernissen.