Handschoenen aan, maar ook weer uit!

Soms wordt het paard letterlijk achter de wagen gespannen. Al weer enige tijd geleden was ik op een werk waar met een expoxyhoudend houtreparatiemiddel werd gewerkt. De schilders hadden keurig handschoenen aan. Maar toen we een praatje maakten, stak een van hen een peuk op en de ander drukte snel een stuk brood achter de kiezen. Met de handschoenen nog aan!

Hieraan moest ik denken toen ik de conclusie las van Arbouw en BG Bau (Duitse organisatie voor het verzekeren tegen beroepsziekten) op basis van gezamenlijk praktijkonderzoek naar de factoren die huidklachten veroorzaken. Vaklieden die regelmatig met epoxy’s werken, moet beter worden voorgelicht over de gezondheidsrisico’s, was het gezamenlijke standpunt.

Reparatiemiddelen

Epoxyharsen zijn bindmiddelen die vaak voorkomen in verven, lijmen, (hout)reparatiemiddelen, bevestigingen van waterdichte kabelmoffen en in vloermaterialen. Zo’n beetje het bekendste middel waarmee de schilder te maken krijgt, is het houtreparatiemiddel en in de metaalconservering worden veel epoxycoatings gebruikt vanwege de zeer goede hechtingseigenschappen. De producten bestaan meestal uit een hars en een harder die worden gemengd (2k-product).

Epoxy’s gewild

Hoewel er soms goede vervangende middelen voor epoxyhoudende producten bestaan, zijn ze razend populair. En niet zonder reden: ze bezitten zeer gunstige eigenschappen. Epoxy’s hebben de eigenschap dat ze slag-, stoot- en slijtvast zijn. Voeg daar eigenschappen aan toe zoals vloeistofdicht, niet krimpend, een snelle uitharding en een goede reinigbaarheid, en het is duidelijk waarom epoxy’s gewild zijn bij opdrachtgevers.

Leven lang allergisch

De schaduwzijde is dat contact met de grondstoffen risico’s inhoudt. Ik schrok ervan dat bij ongeveer één op de vijf verwerkers zich een epoxyallergie ontwikkelt. Dat percentage is veel hoger dan ik had ingeschat. De reactie kan al na enkele maanden optreden en is vaak zo ernstig dat de werknemer voor zijn beroep ongeschikt wordt verklaard, aldus Arbouw. Bovendien is de kans groot dat men voor epoxy’s een leven lang gevoelig blijft. Is eenmaal een ‘sensibiliseringspunt’ bereikt, een punt van overgevoeligheid, dan is het minste of geringste contact met epoxy voldoende om de allergische reactie op te roepen, terwijl dat daarvoor niet of nauwelijks aan de orde was.

Beschermende kleding

Huidklachten ontstaan vaak door gebrek aan goede instructie over de risico’s, onvoldoende beschermende kleding, geen of de verkeerde persoonlijke bescherming en gebrekkig reinigen en verzorgen van de huid. Zo is bij het mengen, verspuiten of werken boven het hoofd een gelaatscherm absoluut geen overbodige luxe. Meteen douchen na het werk, of in elk geval het wassen van de handen en onderarmen, draagt het sterkst bij aan het voorkomen van klachten. Ook het dragen van volledig gedipte handschoenen van neopreen of nitrilrubber in combinatie met lange mouwen en broekspijpen helpt om blootstelling te voorkomen. En kleding dat in aanraking is gekomen met epoxyproducten hoort niet in schaftkeet!

Toolboxmeeting

Een keuze voor alternatieve producten is er vaak niet omdat de opdrachtgever het gebruik ervan besteksmatig heeft bepaald. Schildersbedrijven krijgen dus hoe dan ook met deze producten te maken en dat schept een verantwoordelijkheid. Om bedrijven bij het voorlichten van werknemers te ondersteunen, heeft Arbouw kant-en-klaar materiaal voor een toolboxmeeting over epoxy’s gemaakt. Maak er gebruik van, zou ik zeggen.