De schildersbranche is volop in beweging. Aan de horizon doemen zowel bedreigingen als kansen op. Hoe moet daarop worden ingespeeld en hoe ziet het vakmanschap er anno 2020 uit? Vakgroep Schilders Fryslân had deze vraag half januari op de agenda staan. Ongeveer dertig aanwezigen gingen met elkaar in de discussie. Interesse in elkaar en in het vak moet de sector verder vooruit helpen.
Vakgroep Schilders Fryslân discussieert over toekomst
Er beweegt en verandert van alles in de sector schilderen en onderhoud. Dat is altijd zo geweest, maar de veranderingen gaan nu wel heel snel. Daarom wilde de Vakgroep Schilders Fryslân (VSF) de betekenis van deze veranderingen voor de sector en de eigen vereniging met de leden bespreken. De VSF laat zich inspireren door de ‘Golden Circle’ van Simon Sinek (zie kader). Als je redeneert vanuit de ‘Waarom?-vraag’ dan werk je, volgens voorzitter Jelle Postma, vanuit je passie. Dat geldt zowel voor individuele personen, bedrijven als verenigingen. “Als je een boodschap vanuit je hart vertelt, komt ‘ie feilloos over. Als je met collega’s zaken kunt uitwisselen, sta je als groep sterker. Neem je klant, maar vooral ook jezelf serieus.”
Golden Circle
In zijn model ‘The Golden Circle’ (ook wel ‘Start with why’) gaat Simon Sinek uit van drie niveaus waarop organisaties en mensen opereren: wat je doet, hoe je het doet en waarom je het doet. Zijn stelling is dat meestal de derde ‘Why-vraag’ onderbelicht blijft en daarmee echt succes uitblijft. Volgens Sinek raak je mensen alleen als je de waarom-vraag kunt beantwoorden en als het geloof daarin overeenkomt met het geloof van de mensen. Waar doe je het voor? Waarom bestaat je organisatie? Pas als die toegevoegde waarde duidelijk is, kunnen mensen erin geloven. Sinek heeft zijn visie beschreven in het boek ‘Start with Why: How Great Leaders Inspire Everyone to Take Action’. Meer informatie is te vinden op:
www.startwithwhy.com
Invalshoeken
Om met elkaar te discussiëren op basis van verfrissende invalshoeken was enkele personen gevraagd een korte inleiding te verzorgen. Zo hield Jappie van Dijk, instructeur bij Schilder^sCool Friesland en actief in de vakbeweging (FNV), een betoog over het veranderende onderwijsveld. Volgens hem is Schilder^sCool Friesland sceptisch over de structuur die OnderhoudNL voorstaat en wil het een zelfstandige vakopleiding blijven. De flexibele schil verdwijnt niet meer, is zijn overtuiging. “Dat is niet erg, als iedereen maar in staat is een goede boterham te verdienen.” Daar mankeert het nu nogal eens aan. Volgens hem wordt dé grote uitdaging: de sector aantrekkelijk houden voor nieuwe instroom.
Natasja van der Velde (25), leerlingschilder niveau 4 (onder andere decoratietechnieken), constateert ook dat een vast dienstverband er bijna niet meer in zit. Het liefst zou ze op termijn voor zichzelf beginnen, maar nu nog niet. “Ik weet dat ik goed ben, maar ik wil eerst meer ervaring opdoen bij verschillende bedrijven.” Door zich te scholen in decoratietechnieken, kan ze zich onderscheiden in de onderhoudsmarkt, is haar opzet. “Particulieren hebben het op een verjaardag echt niet over die vierkante meters muurverf die je hebt aangebracht, maar wel over die mooi gepenseelde naam op de deur van een kinderkamer.”
Zelfstandige professional
Ook Jelle Zijlstra, al ruim 40 jaar schilder, heeft zich altijd verdiept in ontwikkelingen binnen het vak. Door cursussen te volgen, maar ook zelf les te geven. “Waarom? Om te zorgen dat het geen sleur wordt. Het houdt je scherp en gemotiveerd.” Zijn advies: “Als je talent hebt, maak er gebruik van en blijf flexibel in je vak.” Het feit dat hij na 20 jaar loondienst via een uitzendbureau aan de slag moest omdat de risico’s voor zijn werkgever te groot werden, begrijpt hij, maar de pijn is er niet minder om. “De uitwerking van veranderingen in de Wet Werk en Zekerheid hebben me geraakt.” De grens tussen werknemer en zzp’er vervaagt, constateert Zijlstra, al spreekt hij zelf liever over een zp’er (zelfstandige professional).
Jelle Wijbenga, docent aan het Friesland College, verwacht dat een vakman anno 2020 inderdaad meer disciplines moet beheersen, waaronder decoratietechnieken en houtrotsanering. Oefening baart kunst, maar het lesmateriaal zal steeds meer via digitale methoden worden aangeboden, voorspelt hij. Daar zit een frictie. Ook worden sociale aspecten – het kunnen omgaan met klanten – steeds belangrijker. Opleiden blijft in zijn ogen een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Flexkrachten
Jan van der Veen van Faber Personeelsdiensten onderschrijft het belang van opleiden volkomen. “Niet alleen de kwastvaardigheid, maar bijvoorbeeld ook ict, want wie weet helpt straks een robot ons wel bij het aanbrengen van verf.” Van der Veen stond ook stil bij de samenwerking tussen Faber Personeelsdiensten en OnderhoudNL om via een pool met flexkrachten de beschikbaarheid van vakmensen voor de onderhoudsbranche te professionaliseren. “Het is onze intentie om meer te gaan doen met zij-instromers om het verwachte tekort aan vaklieden in de toekomst op te vangen.”
Stellingen
Op basis van stellingen werd er in verschillende groepjes gediscussieerd. Hieronder een impressie van enkele reacties.
Samenwerkende zp’ers hebben de toekomst!
Daar hebben ze helemaal geen tijd voor. Dan moeten het wel vaklui zijn. Zorg ervoor dat je financieel nooit van elkaar afhankelijk wordt. Het draait om elkaar vertrouwen en elkaar gunnen.
Flexwerk heeft de toekomst!
Het is gewoon de realiteit waarmee je hebt te maken. Niet ‘flex’, maar ‘werk’ heeft de toekomst. Werkgevers moeten ook durven te investeren in deze mensen qua kennis. Maar werknemers hebben op dit gebied ook zelf een verantwoordelijkheid. De betrokkenheid bij een bedrijf ebt weg.
Verplichte bijscholing en certificering is garantie voor vakwerk!
Oneens, verplicht voelt niet goed. Scholing moet meer praktijkgericht. Eisen staan wel op papier, maar toetsing moet beter. Nu wordt nog te vaak een certificaat uitgereikt op basis van aanwezigheid.
Meester-gezel moet in ere worden hersteld!
Inderdaad, daarmee kun je opleiding beter afstemmen op de praktijk. Kan alleen met niveau 4, maar vanwege bijvakken als Engels is daar nog nauwelijks animo voor.
Opleiden een gezamenlijke verantwoordelijkheid!
Ja, maar dan moet er ook geld voor zijn. Niet alleen bedrijven, ook scholen moeten investeren in opleiden. Een BBL-leerling verdient een goede beloning.
In 2020 is het weer aantrekkelijk in onze sector te werken!
Mits vakmanschap wordt beschermd en gewaardeerd en de beloning goed is. Schilders moeten zich dan wel blijven verdiepen in nieuwe ontwikkelingen.