Het zal niet velen ontgaan zijn: de VAR verklaring verdwijnt per 1 mei as. De VAR moest het makkelijker maken om voor de Belastingdienst helder op papier te hebben wat de afspraken tussen ZZP-er en opdrachtgever zijn omtrent de inkomsten.
Het probleem was dat achteraf moeilijk te controleren viel of wat er in de verklaring stond wel werd uitgevoerd. De gevolgen van schending waren vooral groot voor de ZZP-er. Die moest een nieuwe VAR aanvragen of een andere opdrachtgever zien te vinden, kreeg geen belastingvoordelen meer en moest vaak ook een boete betalen. De opdrachtgever riskeerde betaling van gemiste loonheffing en sociale premies alsmede een boete.
Eerst zou de Beschikking Geen Loonheffing (BGK) worden ingevoerd. Een webmodule waarop ZZP-er en opdrachtgever samen hun relatie moesten beschrijven. Die werd al snel afgeschoten.
Nu is er de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), waarbij de VAR vervangen wordt door modelovereenkomsten. Deze overeenkomsten bieden vooraf zekerheid en indien de ZZP-er en opdrachtgever handelen conform de overeenkomst dan hebben ze de zekerheid dat de relatie niet wordt bestempeld als een arbeidsrelatie.
Vanaf 1 mei controleert de belastingdienst of er wordt gehandeld conform de overeenkomst. Is dat niet zo dan is er sprake van een arbeidsrelatie waarop vanzelfsprekend het arbeidsrecht van toepassing is en krijgt de opdrachtgever een naheffing plus een boete. De ZZP-er krijgt geen belastingvoordelen meer als startersaftrek, MKB-vrijstelling en/of zelfstandigenaftrek.
De verschillen met de VAR zijn dat de VAR ieder jaar moest worden aangevraagd terwijl de modelovereenkomst voor vijf jaar geldig is. De VAR kon worden gebruikt voor meerdere opdrachtgevers, de modelovereenkomst zal met iedere opdrachtgever gesloten moeten worden.
Men is niet verplicht gebruik te maken van de modelovereenkomsten, echter het voordeel boven het gebruik van een eigen overeenkomst is voor de loonheffing een vrijwaring wordt verkregen bij hanteren van de modelovereenkomst en de modelovereenkomst heeft een geldigheid van vijf jaar.
Het is in ieder geval verstandig een modelovereenkomst te gebruiken als het onduidelijk is of er wel of geen arbeidsrelatie is tussen opdrachtgever en ZZP-er. Verplicht is het niet.