Toekomstige schilders, stukadoors en timmermannen in Rotterdam kunnen vanaf 1 augustus 2016 bij het Techniek College Rotterdam terecht. Daartoe ondertekenden Zadkine en het Albeda College eind maart een samenwerkingsovereenkomst. Schilder^sCool Rotterdam, Dordrecht, Geldermalsen en Amersfoort gaan na hun fusie bij Techniek College Rotterdam opleidingsruimte huren.
Zadkine en het Albeda College, de twee grootste mbo-instellingen van Rotterdam, kunnen met 40.000 leerlingen voetbalstadion De Kuip bijna helemaal vullen. Toch zien we dan in de loop der jaren steeds meer lege stoeltjes, en dat komt vooral doordat er minder gekozen wordt voor technische studies. Het aantal leerlingen op de technische richtingen van Zadkine en Albeda daalde tussen 2011 en 2015 van 8.349 naar 7.174. Vooral de studierichting Bouwen & Wonen ging zwaar gebukt onder gebrek aan belangstelling.
Andrea Kaim, directeur Zadkine Techniek: ‘De studierichting Bouwen & Wonen heeft veel last gehad van de crisis. Tussen 2011 en 2015 daalde het aantal leerlingen met 30 procent, van 2.950 naar 1.941. Het aantal bol-leerlingen bleef ongeveer gelijk, daar zat het probleem niet. Het aantal bbl-leerlingen daalde van 1.889 naar 910. Dramatisch! Dat heeft natuurlijk alles te maken met de faillissementsgolf onder technische bedrijven in de regio. Degene die overbleven, konden vaak geen leerwerkplek aanbieden.’
Om de herkenbaarheid van het techniekonderwijs bij ouders, leerlingen en bedrijven in de stad te vergroten, hebben Albeda en Zadkine nu de handen ineen geslagen. Per 1 augustus 2016 gaan de mbo-scholen samen onderwijs verzorgen voor zo’n 7.000 techniekstudenten. Namens het bedrijfsleven staan het Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs, DINL, Koninklijke Metaalunie, Bovag, FME, Bouwend Nederland en Uneto-VNI achter de samenwerking. Zij verwelkomen het Techniek College Rotterdam als gesprekspartner en aanspreekpunt. Bouwen & Wonen is een van de zes ‘werelden’ die op het Techniek College Rotterdam zijn vertegenwoordigd. De anderen zijn IT & Online, Lab & Research, Proces & Maintenance, Maakindustrie en Mobiliteit. In de wereld van Bouwen & Wonen zitten zo’n beetje alle technische vakken die er vandaag de dag toe doen, van stukadoor tot schilder, van allround waterbouwer tot aankomend glasvezelmonteur, van balkman tot allround vakkracht onderhoud- en klussenbedrijf. In totaal 115 opleidingen (niveau 2, 3 en 4) bieden jonge ‘techies’ in de Maasstad de kans om de wereld van techniek te ontdekken.
De samenwerking tussen Zadkine en Albeda staat niet op zichzelf. Herman Klop, directeur Albeda Techniek, schetst de precaire situatie: ‘De ontwikkelingen dwongen ons om kostenefficiënter te worden. De gekozen aanpak heeft veel schaalvoordelen. Onze gezamenlijke techniekopleidingen zitten nu op 13 locaties. Binnen vier jaar willen we naar vier grote en vier kleine locaties gericht op techniek, verspreid over de regio.’
Zouden technische opleidingen zonder de samenwerking verdwenen zijn? Klop: ‘Er zaten er een paar bij die vanwege de teruglopende aantallen leerlingen onbetaalbaar zouden zijn geworden.’ Kaim vult aan: ‘Als we deze beweging niet hadden gemaakt, zouden we niet alleen met zwaar noodlijdende afdelingen te maken krijgen maar ook met ontevreden bedrijven. Die gaan we nu een sterkere stem geven in de onderwijsprogramma’s, met meer gastlessen, docentenstages en leerlingenstages. Bedrijven verwachten meer en betere leerlingen van ons en wij denken dat dit de juiste weg is.’ De directeuren staan voor de uitdaging staan om betere èn meer leerlingen af te leveren. Kaim: ‘Hogere aantallen is lastig genoeg, want jongeren denken niet in de eerste plaats aan techniek als ze gaan studeren. Maar het zal wel nodig zijn. De regionale arbeidsmarkt vraagt het van ons. Gelukkig zit er weer een lichte stijging in de aanmeldingen. Jongeren snappen ook wel dat hier prima kansen liggen voor een mooie loopbaan. Onze prognose is dat het aantal leerlingen zal stijgen. We zijn voorzichtig met het noemen van cijfers maar zien zeker mogelijkheden. Wat werving betreft gebruiken we het bètamentality-model.’
Volgens het bètamentality-model kiest nog geen 20 procent van de Nederlandse jongeren voor een toekomst in de techniek. Organisaties en instellingen kunnen het model inzetten om meer jongeren te interesseren in de periferie van techniek: naast concrete bèta’s zijn er carrièregerichte bèta’s, mensgerichte bèta’s en non-bèta’s. Ook in deze drie aangrenzende doelgroepen zitten potentiële leerlingen. De campagne waar Techniek College Rotterdam ze mee gaat binnenhengelen heet ‘De Helden van Techniek’. Het hele palet aan wervingsmethodes wordt ingezet: open dagen, infodagen, beroepenmarkten, proefstuderen, rolmodellen en Girlsday. De crux voor Albeda en Zadkine is samen optrekken. Elkaar niet in de wielen rijden maar aanvullen, versterken en verrijken met (arbeidsmarkt)kennis.
Interessant. Toch is het de vraag of de nieuwe opleiding de regionale bedrijven echt gaat bieden wat zij nodig hebben. Kaim: ‘Dat is lastig concreet te maken want elk bedrijf wil iets anders. Het ene bedrijf wil specialisten, het andere juist generalisten. En wij moeten die gulden middenweg zien te vinden. In z’n algemeenheid denken wij mensen te gaan afleveren die enerzijds het ambacht beheersen en anderzijds kunnen anticiperen op de snelle veranderingen om ons heen.’ Klop: ‘Wat we niet willen is meewaaien met iedere trend. We hebben ook een maatschappelijke functie: jongeren opleiden als burgers. Dat vinden we belangrijk, daar staan we voor. Als we niet oppassen, wordt straks alles vertaald naar commercieel gewin. Wij willen jongeren leren dat ze niet elke innovatie klakkeloos moeten accepteren maar juist kritisch moeten zijn en voor- en nadelen afwegen. Zelf verstandige keuzes maken voor een waardevolle bijdrage aan de samenleving; ook dat is goed onderwijs.’
Schilder^sCool gaat mee in vernieuwing
Vestigingsdirecteur Ad van der Geest van Schilder^sCool Rotterdam staat achter het nieuwe initiatief. Schilder^sCool Rotterdam werkte altijd intensief samen met het Albeda College. Ook na de start van het Techniek College Rotterdam zal dat zo blijven, hoewel de praktische invulling verandert.
Van der Geest: ‘Albeda huurde opleidingsruimte bij ons. Straks krijgen we de omgekeerde situatie. Waarschijnlijk gaan we vanaf augustus 2017 opleidingsruimte huren bij het Techniek College Rotterdam. Inderdaad, een jaar later pas. We zitten in een fusieproces met de vestigingen van Schilder^sCool in Dordrecht, Geldermalsen en Amersfoort. Alles zou dan naar Rotterdam gaan.’
De schildersbranche ging de afgelopen jaren mee in de kredietcrisis en de tanende populariteit van techniek. Ook Schilder^sCool Rotterdam werd zwaar getroffen. In 2006 had het opleidingsbedrijf een kleine honderd bbl-leerlingen in dienst die werden gedetacheerd bij schildersbedrijven in de regio. In 2015 waren het er nog maar 25. Gelukkig is het aantal weer gestegen naar zo’n 45 bbl-leerlingen in 2016.
De ambities en doelstellingen van Schilder^sCool Rotterdam veranderen niet. Van der Geest: ‘Met ons concept ontzorgen we zo’n zestig schildersbedrijven in de regio. We blijven bbl-leerlingen zoeken, selecteren, opleiden en uitlenen. Hun houding en gedrag vormen de basis. Leerlingen moeten gemotiveerd en betrouwbaar zijn, met klanten kunnen omgaan, een net uiterlijk hebben, afspraken nakomen en een plezierige collega zijn. Als ze van goede wil zijn, komt het meestal wel goed. De snelheid en vaardigheid komen in de praktijk wel. De enkeling die toch elke dag te laat komt, de steiger niet op durft vanwege hoogtevrees of het besnijden maar niet onder de knie krijgt, daarvan nemen we afscheid. De bedrijven lopen dus geen enkel risico.’
Van der Geest ziet in ‘kruisbestuiving’ het grote voordeel van clustering van een klein aantal techniekopleidingen in het Techniek College Rotterdam. De lijnen zijn kort tussen schilders en aanpalende beroepen als stukadoor, tegelzetter of specialist in vastgoedonderhoud, disciplines waarmee je de samenwerking niet vroeg genoeg kunt beginnen.
Foto:
Herman Klop, links, Albeda College en Andrea Kaim van Zadkine halen het technisch onderwijs nadrukkelijk naar het mbo terug
Foto: Tecnhiek College