De rolverdeling in de bouw- en afwerkingssector verandert continu. Stilstand is achteruitgang. Op de werkplek verandert het daarom ook. Een opzichter van de opdrachtgever zie je steeds minder op het werk en projectleiders van aannemers laten veel meer over aan de uitvoerende medewerkers zelf.
Er wordt meer en meer een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van vaklieden. Op zich een prima zaak, maar er is een risico.
In de uitvoering kan het bij schilderen vooral misgaan bij de voorbehandeling. Het schoonmaken, schrappen en grondig schuren zijn zaken die regelmatig, onder tijdsdruk, een veer laten. Schoonmaken wordt soms onvoldoende uitgevoerd of zelfs overgeslagen. In veel gevallen vloeit hier geen bloed uit, mits grondig wordt geschrabd en geschuurd. Als dit laatste onvoldoende gebeurt, dan gaat het na verloop van tijd mis. Als het werk klaar is, zie je het vaak niet, maar het onderhoudsinterval neemt drastisch af.
Om goed werk te blijven leveren, is controle noodzakelijk. Technische kwaliteitscontroles van uitgevoerd werk moeten bij grote werken dagelijks worden gedaan. Tijdens wekelijks overleg moet dit een agendapunt zijn en driemaandelijks moet je alle belangrijke werkzaamheden evalueren. Ook moet er aandacht worden besteed aan klanttevredenheid. De tevredenheid wordt bepaald door de afspraken die vooraf worden gemaakt, het nakomen van die afspraken, de uitvoering van het werk en het afronden ervan.
Uitvoerder weg
Voorheen kende men de zogenaamde uitvoerder of meewerkend uitvoerder. Deze functie komt steeds minder vaak voor. Schilders op een werk moeten nu veel zaken zelf regelen. De projectleider zorgt voor materieelaanvoer en materiaal. Materieel wordt daarbij vaak uitbesteed aan verhuurders en materiaal wordt door de verfgrossier op het werk bezorgd. Op zich een goede ontwikkeling. Immers, je hebt dan minder voorraden en minder gedoe met opslag en reparatie van spullen. Anderzijds moet je blijven opletten.
Andere partijen zetten de steiger neer of verzorgen een hoogwerker. Maar als aannemer blijf je verantwoordelijk voor de veiligheid en de uitvoering van het werk van je mensen. En in feite ben je de opdrachtgever voor de bouwer van steigers en verhuurders van hoogwerkers. In dat opzicht heb je als professional een verantwoordelijkheid en toeziende rol.
V&G-plan
Daarnaast is er regelmatig onvoldoende aandacht voor het regelen van een Veilgheids- en Gezondheids (V&G)-plan. Dit is namelijk niet in alle gevallen verplicht. Alleen bij een werk van 500 mandagen of een werk van meer dan 30 werkdagen met meer dan 20 werknemers op de bouwplaats, is een dergelijk plan verplicht. Maar niet vergeten moet worden dat ook (bouw)werken met bijzondere gevaren een V&G-plan moeten hebben.
En vooral dat laatste is voor de schildersbedrijfstak een aandachtspunt. Immers, er wordt vaak op hoogte gewerkt, boven water, in de buurt van hoogspanning, bij gevaarlijke stoffen en ga zo maar door. In al die gevallen is een goede, aantoonbare voorbereiding cruciaal. Veel projectleiders vergeten dat.
Bij een groot werk wordt een V&G-plan vaak op initiatief van een opdrachtgever wel geregeld, maar bij kleine, riskante klussen wordt het vaak onwetend achterwege gelaten. Toch is het verplicht. En als het fout gaat, ben je de pisang. V&G moet daarbij niet een verplicht nummer worden, maar een rapportage waarbij je bij het invullen en opstellen echt nadenkt over de situatie ter plaatse.
Vragen als: welke hoogwerker ga ik gebruiken, zijn mijn mensen hiervoor opgeleid, is de ondergrond drassig of stabiel, werk ik aan een school en wat moet ik daarvoor extra doen? Het zijn allemaal aandachtpunten die je moet vastleggen en bespreken met je vaklieden.
Tijdig afstemmen
Verder is het goed de start van het werk tijdig af te stemmen met de opdrachtgever. Regelmatig wordt na een opdracht het werk weken later ingepland en maar een paar dagen van tevoren wordt de opdrachtgever op de hoogte gebracht. Hier geldt: hoe eerder hoe beter. Bewoners, huurders of gebruikers moeten immers op tijd worden geïnformeerd en de aannemer moet aangeven hoe het werk wordt uitgevoerd.
Worden hoogwerkers ingezet of wordt gebruikgemaakt van steigers? Is er vergunning nodig voor het plaatsen van materieel en is de ondergrond voldoende draagkrachtig? Worden rijplaten geregeld of kan een hoogwerker met alleen stempels worden geplaatst, et cetera.
Controle werk
De uitvoerende medewerkers hebben hun eigen verantwoordelijkheid op en van het werk. Maar het moet wel worden gecontroleerd. Qua veiligheid en qua kwaliteit. De aannemer heeft daarin zelf een taak. Te vaak wordt, na uitvoering, een oplevering gedaan met een trits opleverpunten of zelfs met enkele kritische opleverpunten (zie kader). Dat mag niet voorkomen. Dit ‘over het hoofd zien’ van belangrijk werk komt echter nog steeds voor.
De aannemer moet niet alleen goed werk leveren, maar dit ook controleren. Bij voorkeur aantoonbaar. Een projectleider heeft in die zin ook een controlerende functie. Iets wat kan worden gedelegeerd naar bijvoorbeeld een teamleider, maar dan moet de controle wel steeds schriftelijk worden vastgelegd. Wanneer je dat doet, dwing je jezelf goed te controleren en kun je dat ook tonen aan je opdrachtgever. Dat is anders en goed werken. Aantoonbaar en naspeurbaar.
Opleverpunten
Het mag niet zo zijn dat een lange opleverlijst aan de orde is, die de opdrachtgever samen met de opdrachtnemer vaststelt. De aannemer moet zélf het werk tussentijds en voor de oplevering controleren en op orde hebben, zodat er weinig of helemaal geen punten zijn. Kritische opleverpunten – dat zijn opleverpunten welke de opdracht omvatten – mogen helemaal niet voorkomen. Iets overslaan of vergeten wat wel in het bestek staat of in de opdracht duidelijk is omschreven, is ongewenst. Dit moet tussentijds of bij de interne eindcontrole zelf zijn vastgesteld.