Sinds 2010 heeft de opleiding Specialist Schilderen van SintLucas te Boxtel nauw contact met de Sint Lambertusparochie in Helmond met betrekking tot onderhoud en restauratieschilderwerk van vier kerkgebouwen. In mei en juni jongstleden hebben vierdejaars studenten voor hun afstudeeropdracht restauraties uitgevoerd in de Sint Lambertuskerk te Helmond.
De opleiding Specialist Schilderen van SintLucas zorgt elk jaar voor een uitdagende examenopdracht voor de studenten”, zegt Joop Dirckx vakdocent restauratieschilder. Hij is initiatiefnemer en begeleider van dit project.
Aan het begin van het examenproject ontvingen de studenten een briefing waarin de doelstellingen en bijzonderheden over de opdracht werden uitgelegd. Vervolgens werden zij vanuit het bestuur van de Lambertusparochie geïnformeerd over de geschiedenis van de kerk. De Lambertuskerk is gebouwd tussen 1856 en 1861 in neogotische stijl door architect Th. Molkenboer. Het interieur is deels uitgevoerd volgens de inzichten van architect Pierre Cuypers.
Na deze informatie gingen de studenten zelf aan de slag met het historisch onderzoek over de bouw van de kerk en vooral de verschillende onderdelen van het interieur zoals altaren en beelden. Om hierop een betrouwbaar antwoord te krijgen zijn de eindexamenkandidaten naar het Stadsarchief van Eindhoven geweest. 
Daarna volgde een technisch inspectie uitgevoerd in de kerk. Elke student rapporteerde zijn/haar bevindingen in een technisch verslag. Hierin staan gegevens over de ondergrond, de afwerking, de mate van vervuiling maar ook de wijze van reinigen, retoucheren en restaureren/reconstrueren. In het rapport werd eveneens de wijze van communiceren met de opdrachtgever vastgelegd. Dit is nodig wanneer zich tijdens de uitvoering onverwachte zaken en vondsten voordoen. Na bespreking en correctie van het verslag konden de studenten met de uitvoering beginnen.
Deeltaken
De totale opdracht bestond uit 3 deeltaken namelijk het Heilige Lambertusaltaar, Heilige 
Antoniusaltaar beiden met beschilderde achterwand en een beeldengroep. De studenten werden in verschillende werkgroepen verdeeld. In mei begonnen Fleur van den Akker, Fedde van den Brink, Ellen van Dijk, Annika Gloudemans, Jessy Heldens, Sharona Helmer, Sien Hendriks, Ilona van Heumen, Melanie Jacobs, Patricia Kostman, Julia Oudenhoven, Annabel Rutter, Davy Thornton, Susan van de Ven, Evi van der Vorst aan de werkzaamheden van dit unieke examenproject.
Lambertusaltaar
Joep Dirckx vertelt dat de drie deeltaken allemaal verschillend zijn. Het Lambertusaltaar bestaat uit een soort zandsteen en is in het verleden beschilderd in één van de ateliers van Cuypers. Dit altaar is via een zachte reiniging met water en elynol (reinigings- en ontvettingsmiddel) ontdaan van een dikke laag vuil. Op deze manier werden de achterwand en het hele altaar gereinigd. Vervolgens zijn mallen gemaakt van siliconen om ontbrekende delen te gieten. Daarna zijn deze onderdelen gedecoreerd, vastgezet en geretoucheerd.
Beeldengroep
De beeldengroep is voorzien van versieringen op een watervergulding. In het verleden is door verkeerd reinigen een groot deel van het verguldsel verloren gegaan. Daarom is hier gekozen voor een droge reiniging met gumsel (rubberen sponsjes of balletjes). Het vuil hecht zicht vast aan de zelf opofferende rubberen sponsjes of balletjes. Losse delen van de beelden zijn vastgezet, minimaal gerestaureerd en geretoucheerd met reversibele producten zonder schade toe te brengen aan de historische polychromie.
Antoniusaltaar
Het laatste deelproject, het Antoniusaltaar, is eveneens droog gereinigd maar met een geheel andere techniek. Het altaar, gebouwd door atelier Cuypers is een zandstenen altaar en sterk vervuild. Een natte reiniging zou het altaar sterker vervuilen. Er is daarom gekozen voor een droge reiniging met behulp van een preparaat gemaakt van een natuurlijke latex. Het preparaat werd met de kwast aangebracht en na 24 uur drogen was het een stevige filmlaag geworden. Het voordeel hiervan is dat het een elastische laag vormt zonder te hechten aan de ondergrond. De gedroogde rubberen laag is gemakkelijk te verwijderen en neemt gelijktijdig de vervuiling mee. De techniek is al een aantal jaren oud, maar wordt nu bij restauratiewerkzaamheden op grote schaal toegepast. Voor de studenten was dit een spectaculaire leerervaring. 
Oplevering
Zowel het bestuur van de Lambertusparochie als de leiding van SintLucas zijn zeer te spreken over de passie, het enthousiasme en de kwaliteiten van de studenten Specialist Schilderen Decoratie en Restauratie. Joep Dirckx hierover: “In de toekomst is er de wens om meerdere buitenschoolse leerprojecten te realiseren ten behoeve van het beroepsonderwijs eventueel in samenwerking met het hbo- en wo- instellingen binnen de restauratieketen. In zulke projecten is voor studenten de schoonheid van het ambacht terug te vinden.” Begin juni is de uitgevoerde opdracht overgedragen aan het parochiebestuur.
Auteur: Gerard Scholten
