Als je vandaag de dag een schilderklus wilt oppakken, ben je nog niet jarig. Neem nou Alkyd- en Acrylharsen. Beide woorden beginnen met een ‘a’ en er zit een ‘y’ tegen het eind. Dat is dan ook wel de enige overeenkomst, beide harstypen zijn compleet verschillend. Beide harstypen zijn zowel in oplosmiddel als in water verkrijgbaar, dus daar zit het hem niet in. Voeg daarbij toevoegingen als ‘urethaan’ en ‘silicone’ en de verwarring is compleet.
Dan hebben we het nog alleen over de generieke (niet merk-gebonden) technologieën, het wordt nog een graadje erger als een verfproducent een technologie een eigen naam gaat geven. Zoals de StAR-technology: Styrene Acrylic Reinforced. Nee nou is het duidelijk. Overigens geeft AKZO best wel een goede uitleg op https://www.utopis.net/sikkens_nl/u-data/infobladen/1374.pdf .
Maar er komen maar meer en meer van die kreten. Wat te denken van biobased en biodegradable? Op het eerste gezicht vergelijkbare kretologieën, maar er zit een wereld van verschil tussen. Biobased hoeft niet biologisch afbreekbaar te zijn en omgekeerd. Om met de Universiteit van Wageningen te spreken (Christiaan Bolck): “Een zeevogel kan uitstekend stikken in een biobased plastic zak.”.
En al deze begrippen worden door elkaar heen gebruikt meestal om economische belangen te beschermen. Zo wordt de schilder, het publiek maar ook de overheid een rad voor ogen gedraaid. Ik ben blij dat ik geen schilder ben. Stapelgek zou ik worden van die kretologie. Daarom hierbij toch nog even een samenvatting van wat technologieën en kretologieën:
| Alkyd | Oude (1880) technologie, relatief goedkoop, 80 % in oplosmiddel, 20 % in water, goede droging, glans, chemicaliënbestendigheid en hechting. Hoog gehalte aan biobased grondstoffen. Zeer geschikt voor buiten, zeker in combinatie met Acryl. |
| Acryl | Nieuwere (1940) technologie, relatief goedkoop maar bij een veel lager vaste stofgehalte, 20 % in oplosmiddel, 80 % in water, geen vergeling, snelle droging. Laag gehalte aan biobased grondstoffen. Zeer geschikt voor binnen, zeker in combinatie met Alkyd. |
| Urethaan | Behoorlijk nieuwe (1950) technologie, relatief duur maar uitermate goede hardheidsontwikkeling en krasvastheid. Geschikt voor binnen en buiten. Geen noemenswaardige biobased grondstoffen voorlopig. Men doet wel zijn best. |
| Silicon | Behoorlijk nieuwe technologie, bijzonder duur maar ook duurzaam. Geen noemenswaardige biobased grondstoffen voorlopig. |
| Biobased | Gebruik makend van grotendeels biologisch geoogste grondstoffen zoals lijnolie en sojaolie. Kan geanalyseerd worden op gehalte aan deze grondstoffen. |
| Duurzaam | Combinatie van biobased en kwaliteit, zeer vaag en uitgemolken begrip. |
| Synthetisch | Alle verf in oplosmiddel. Meestal wordt hier alkyd mee bedoeld. Grappig want juist acrylverf op waterbasis is in de praktijk de meest synthetische, daar zit de meeste aardoliechemie achter. |
| Hybride | Een verf op waterbasis gebruik makend van de bindmiddelen van synthetische verf, waaronder dus de Alkyd. Meestal gecombineerd met Acryl en Urethaan. |
Dit is geen uitputtende lijst, maar bevat wel de meest voorkomende etiket-kretologieën voor decoratieve verven. De oplettende lezer zal concluderen dat de ideale verf een combinatie zal zijn van Alkyd, Acrylaat, Silicon en Urethaan. Maar die zal wel behoorlijk prijzig zijn.
Prettig leesbare uitleg van ingewikkelde materie, Ad. Ik kijk uit naar je volgende blog!