Het businessmodel van schilders zal er niet door instorten, maar duurzaamheid zal in de bedrijfsvoering steeds belangrijker worden. Omdat de klant er om vraagt, en omdat de CO2– uitstoot meeweegt in de kosten. Maar hoe bepaal je je eigen duurzaamheid, als schilder? Het Utrechtse bedrijf Ecomatters helpt mee aan de Europese meetlat voor deze ecologische voetafdruk.
Uw bureau werkt al jaren voor de verfbranche, zowel in Nederland als op Europees niveau…
‘Inderdaad. We ondersteunen diverse verfproducenten en leveranciers bij het vaststellen van hun ecologische voetafdruk. Daarnaast hebben we de VVVF en OnderhoudNL ondersteund bij het realiseren van het Milieulabel Schilderwerk. Verder zijn we nauw betrokken bij verschillende Europese studies en de ontwikkeling van de PEF.’
De wat?
‘PEF, Product Environment Footprint. Dat is een initiatief van de Europese Commissie om met geharmoniseerde methoden en kengetallen de ecologische voetafdruk van producten, van de wieg tot het graf, te berekenen. Dat gaat door middel van een Life Cycle Assessment (LCA). De methodieken die worden voorgeschreven in de verschillende landen en industrietakken zijn nu vergelijkbaar qua opzet, maar niet algemeen geldig. De PEF moet daar een oplossing voor bieden.’
Ah.. zoals de discussie of je nu beter een plastic koffiebekertje of een mok kunt gebruiken…
‘Inderdaad. Een plastic koffiebekertje kost energie om te maken en de mok kun je hergebruiken, maar moet je wel afwassen. Het koffiebekertje zal van olie gemaakt zijn en dus CO2-uitstoot hebben en de mok zal veel (warm) water verbruiken en afvalwater met zeep uitstoten. De vraag is hoeveel verbruik je per kopje koffie en wat weegt zwaarder: het warmwatergebruik of de CO2-uitstoot? Als je het eens bent over de getallen en methodes kun je een oordeel vellen.’
Dat is vast een hele klus, om het in Europa eens te worden
‘Dat klopt. Het is een lang proces, met veel discussies, conceptvoorstellen en inspraakrondes. Maar het resultaat is geweldig. Geen onduidelijkheid meer over wat de juiste cijfers en methodieken zijn, maar uitzoeken hoe het zit en actie ondernemen. We gaan een nieuwe fase in het duurzaamheidsdenken in: veel bedrijven en overheden willen het graag goed doen. Maar daar hebben ze wel een betrouwbare meetlat voor nodig.’
Maarruh… er was toch al een Nationale Milieudatabase, conform EN 15804?
‘Ja, die wordt hiermee versterkt. In de bouw, bijvoorbeeld door architecten, wordt veel van de Milieudatabase gebruikgemaakt om de milieulast van een gebouw, de MPG, te berekenen. De verschillende overheden hebben allemaal hun eigen normen vastgesteld. Nu de PEF eraan komt zal deze EN15804-norm daarmee geharmoniseerd worden. Dat betekent wel veel werk, maar het is goed dat er een Europees ‘level playing field’ komt. Fabrikanten zouden anders voor elk land een ander labeltje moeten aanvragen. Dat is een kostbare zaak.’
Oké. Fabrikanten. Wat kan ik als schilder hiermee?
‘Qua kilo’s is verf een kleine component van de ecologische voetafdruk van een gebouw. Maar nu er zo’n brede aandacht voor de ecologische footprint van bouwmaterialen komt, zal de klant vaker vragen stellen bij de verf en het schilderwerk. Dan is het prettig als je de impact van je schildersbedrijf duidelijk kunt maken.’
Moeten we allemaal aan de lijnolieverf?
‘Dat ligt een stuk gecompliceerder. Ten eerste ‘moet’ er niemand iets. Ten tweede, dat kunnen we laten zien, is de CO2-footprint van verf op sommige projecten minder groot dan die van de kilometers die ervoor gereden wordt. Stel, je rijdt met je dieselbus drie keer 100km heen en weer om twee deuren te schilderen. Steeds laat je de verf drogen en dan kom je terug voor de volgende laag. Dan is de uitstoot van de auto groter dan die van de verf. Of neem juist een groot project dicht bij huis, daar is de verf weer wel belangrijk voor je totale footprint.’
Welke aspecten van een schilderproject wegen jullie mee?
‘Van verf de olie, bijvoorbeeld. Wat kost die aan energie om te winnen? Is hij hernieuwbaar? En de harsen, de biociden en pigmenten. Van al die stoffen maken we een LCA. Verder dus het vervoer: rijd je op een bakfiets of in een elektrische auto, dan heeft dat veel effect. En heaters, spuit- en andere apparatuur. Dat zijn allemaal producten waarover de footprint te berekenen is en meegenomen kan worden in de totale ecologische voetafdruk.’
Zodat ik zelf kan sturen…
‘Inderdaad. Cijfers vellen geen waardeoordeel. Ze meten. Als je een klus met verf A op afstand B met vervoermiddel C gaat uitvoeren dan kost dat X aan CO2-uitstoot. Dat getal kan een klant berekenen en jijzelf ook. Om die uitstoot naar beneden te brengen heb je dan dus een aantal opties: met andere producten werken of anders werken. En… kwaliteit leveren loont. Als je niet eens in de 5 jaar, maar eens in de 7 jaar terugkomt levert dat in de meeste gevallen milieuwinst op. In sommige gevallen zul je misschien besluiten dat de milieu-impact om voor een verre klant een paar keer op en neer te rijden wel heel erg hoog is. Maar dat heb je dan waarschijnlijk om bedrijfseconomische redenen ook al bedacht.’
Moeten we jullie inhuren voor zo’n berekening?
‘Dat is niet meteen nodig. De VVVF en OnderhoudNL hebben namelijk met onze hulp een online tool ontwikkeld, het Milieulabel Schilderwerk. Daar zit alle informatie voor een berekening al in verwerkt. Op basis van een aantal vragen over onder andere verfgebruik, je auto en het project kan je voor iedere opdrachtgever je CO2-voetafdruk met bijbehorend milieulabel berekenen. Deze tool zal begin 2018 worden gelanceerd.’
Foto:
Max Sonnen: ‘We gaan een nieuwe fase in het duurzaamheidsdenken in’
Foto: JMS