Er hangt werk van Sergej Kirilov en Marina Korotkaja in het Stedelijk Museum in Amsterdam, in het Centre Pompidou te Parijs en in andere musea. Vaak zonder dat hun naam er bij staat. Het stel is gespecialiseerd in schilderen met urushiverf; en maken hun eigen bijzondere afwerkingen. 90 lagen is geen uitzondering.
Eigenlijk is Sergej Kirilov meubelmaker. ‘Ik wilde goudsmid worden, maar op de school in Sint Petersburg, waar ik toen woonde, was er alleen plaats op de meubelafdeling.’ Zo’n 22 jaar geleden kwam de geboren Let naar Nederland en bouwde hier een bedrijf op. Meer en meer gespecialiseerd in restauraties.
‘Een antiekhandelaar vroeg me of ik een Japans kastje kon restaureren. Dat was de eerste keer dat ik met urushiverf te maken kreeg.’ Urushi is een natuurlijk polymeer, dat wordt gewonnen uit de urushiboom, die in Azië groeit. In China wordt het sap uit de bomen in een bakje afgetapt, in Japan wordt het druppel voor druppel met de hand uit sneetjes in de bast gewonnen.
Sergej en zijn eveneens Letse echtgenote Marina raakten gefascineerd door de Japanse laktechniek. Er zijn in Europa maar enkele mensen die zich er mee bezig houden. ‘Houten ondergronden behandel je eerst met linnen doeken en speciale klei. Een paar lagen, tussen elke laag heel fijn schuren. Op niet-werkende ondergronden, zoals mdf of kunststof, is die kleilaag niet nodig. Daarna breng je de urushi aan. Bijzonder aan dit materiaal is dat het alleen droogt in vochtige lucht, dus na elke behandeling gaat het werkstuk in een vochtkast.’
Droogtijden variëren van enige uren tot meer dan twee maanden. Dan is de urushi superdun en knetterhard. Om een normale verflaag van 90 mu te halen moet het werkstuk steeds geschuurd worden, opnieuw gelakt en weer in de vochtkast gezet.
Kirilov: ‘Het grootste dat we ooit gelakt hebben is een vergadertafel van vier meter. Daarvoor hebben we een aparte ruimte gehuurd en luchtbevochtigers.’ De traditionele Japanse urushischilders werken veel met bladgoud en goud- en zilverpoeder en brengen voorstellingen van vlinders, bloemenranken en dergelijke in de lak aan. Kirilov: ‘Ik zoek naar eigen, innovatieve, afwerkingen. Ik experimenteer met allerlei pigmenten en edelmetalen, dat levert bijzondere effecten op.’
De klanten weten het bedrijf Laquer-Decor, goed te vinden. Designers van zeer luxe jachten, bijvoorbeeld. Exclusieve meubelmakers en bekende kunstenaars en ontwerpers zoals Aldo Bakker en Harmen Brethouwer. Hun objecten met een urushiafwerking van Sergej en Marina staan in musea. Kirilov: ‘We houden een minimale levertijd van 9 maanden aan. Onze klanten weten dat. Het gaat hen om de schoonheid die wij leveren. En ook om het bijzondere verhaal van deze ambachtelijke, puur natuurlijke schildertechniek.’
Foto:
Sergej Kirliov (links) en Marina Korotkaja in hun Arnhemse atelier. De panelen op tafel zijn bedoeld voor een kast in een luxe woning in Thailand
Foto: JMS