Vervuild schilderwerk, oude laklagen, graffiti op kwetsbare en zachte ondergronden zoals hout en poreus steen; er zijn verschillende manieren om ze te verwijderen. Stralen is er één van. Soda als softstraalmiddel wordt vaak genoemd. ‘Het ligt wat genuanceerder’, weet Sander van der Made, leverancier, producent, maar bovenal specialist in straalapparatuur.
Als Van der Made enthousiast over zijn specialisme vertelt, kun je er gemakkelijk boeken mee vullen. In dit korte artikel beperken we ons tot het voorbeeld van een schildersbedrijf dat behalve spuitapparatuur ook zelf straalapparatuur ter hand neemt.
‘Soda is inderdaad praktisch in gebruik en met de juiste apparatuur is het heel goed voor het fijnere straalwerk in te zetten’, aldus Van der Made. Daarmee doelt hij op de Gritco Mini Pro: ‘Een lichtere machine voor dagelijks gebruik voor alle soorten fijn straalmiddel. Een enorm voordeel is dat stralen, als je het eenmaal in de vingers hebt, aanmerkelijk sneller is dan schuren, afkrabben en afbranden.’
Omdat je bij deze machine de hoeveelheid straalmiddel goed kunt doseren, leent hij zich goed voor soda als straalmiddel. ‘Soda is weliswaar duurder dan fijn zand, maar je hebt er ook weinig van nodig. Je moet sowieso proberen zo weinig mogelijk straalmiddel te gebruiken voor een optimaal effect. Zeker bij precisiewerk. Denk aan het stralen van een rijk geornamenteerde eiken voordeur. Door te stralen kom je in elk klein hoekje.’
Dat soda als straalmiddel de onderlaag niet aan zou tasten ligt wat genuanceerder, legt Van der Made uit: ‘Als de laklaag harder is dan de ondergrond loop je met elk straalmiddel risico om in hout of in steen “in te graven”. Ook met soda. Het is net als met verfspuiten, je moet de condities leren beheersen. Bij stralen is dat afhankelijk van de drukafstelling, de hoek waaronder je straalt, de afstand die je aanhoudt, de snelheid waarmee je beweegt en het soort straalmiddel dat je gebruikt. Bij metaal, harde steensoorten en hardhout ligt dat wat minder gevoelig dan bij een zachtere houtsoort en bij meer kwetsbaar zandsteen. Je moet er handigheid in ontwikkelen.’
Bij het fijnere straalwerk praat je over een korrelgrootte van om en nabij 200 micron, voor zowel soda als voor de andere fijne straalmiddelen zoals een olivine- of granaatzand, of glasgranulaat. ‘Hoe fijner het middel des te fijner het resultaat. Dat geldt ook voor normaal schuurpapier. En als je daar met je machine te veel druk uitoefent, gaat het ook mis.’
Overigens valt de stofoverlast bij dit soort straalwerk reuze mee, legt Van der Made uit: ‘De druk is wat lager, en door het straalmiddel met water te binden, komt er weinig stof vrij.’
Foto:
Sander van der Made met zijn Gritco Mini Pro, een relatief klein maar professioneel straalapparaat
Foto: Roel Dijkstra Fotografie