‘Vroeger had je het vakdiploma Behangen. Dat bestaat tegenwoordig niet meer’, weet Chris Speelman, directeur-eigenaar van J. Speelman & Zn uit Amsterdam, ‘En dat terwijl het vak veel breder is geworden en de oudere generatie uitstroomt. We komen veel echte behangers tekort. De hoogste tijd voor een opleiding.’
Speelman hielp zijn vader Joost Speelman al met inlijmen toen hij amper 7 jaar oud was, voorzag vroeger vier nieuwbouwwoningen per dag van een bouwbehang. Maar hij plakt tegenwoordig even zo vrolijk een ‘behangetje’ van 30.000 euro in een directiekamer. Laatst nog voor 250.000 euro aan behang en wandbekleding in het luxe hotel Twenty Seven in Amsterdam.
Behangen is nog steeds onderdeel van de schildersopleiding, net zoals veel andere modules waar een schilder in zijn vak mee te maken kan krijgen: spuitapplicatie, glaszetten et cetera. Vraag je de gemiddelde schilder naar zijn betrokkenheid met behang, dan haalt het merendeel er zijn of haar neus voor op. ‘Vaak wordt er verwezen naar een “mannetje” in het netwerk, meestal ouderen, die het (nog) in de vingers heeft.’ Speelman weet dat je het vak pas na jaren echt onder de knie hebt: ‘Dat geldt ook voor het schildersvak en een heleboel andere vakken. Om allround behanger te zijn heb je meer nodig dan een paar uur oefenen. Alles begint met betrokkenheid, met liefde voor het vak.’
Tegenwoordig is er een grotere diversiteit aan behang en wandbekleding, legt Speelman uit : ‘Je bent pas een allround behanger als je die technieken beheerst. Zo bestaat het oude rauhfaserbehang met die houtsnippers vrijwel niet meer. Daar is eigenlijk glasvezel voor in de plaats gekomen, projectmatig met behulp van inlijmmachines aangebracht. Maar als je de technieken beheerst hoef je niet bang te zijn om ook een rol van een paar honderd euro ter hand te nemen. Sterker nog, tegenwoordig is een non-woven backing heel gewoon. Je brengt de droge wandbekleding aan op een voorgelijmde wand. In principe makkelijker dan zo’n dun bouwbehangetje van vroeger.’
Speelman werd steeds vaker door stylisten gevraagd en is zich meer gaan toeleggen op het aanbrengen van exclusief behang. ‘Als je weet wat je moet doen, mag je voor geen enkel behang bang zijn. Ook niet voor het exclusieve geweven wandtextiel van de Dutch Walltextile Company (DWC).’
Voor de verwerking van textielwandbekleding hebben Speelman en de DWC de handen ineen geslagen. Sjouke Vogel, directeur van DWC: ‘We proberen de meest exclusieve varianten uit, maar een ontwerp gaat pas echt in productie als Chris er mee uit de voeten kan.’
Want ook de verwerking van de fijne textuur van deze producten luistert soms nauw. ‘Zorg er bijvoorbeeld voor dat je de lijm heel vlak opbrengt. Want mors je lijm op het textiel, dan betekent dat dat je een of twee banen van een paar honderd euro per stuk zo kunt weggooien. Dat moet je wel weten en oefenen. Maar alles is te leren. Die angst moet eruit.’
De samenwerking met DWC gaat verder. In de productiehal van DWC is een ruimte vrijgemaakt waar eind van dit jaar een opleiding start voor mensen die zich willen onderscheiden in het behangersvak. Geïnteresseerden kunnen contact met DWC opnemen. In de tussentijd werken Speelman en Vogel het onderwijsprogramma uit. Speelman: ‘In dat programma ga ik bijvoorbeeld uitleggen waarom ik juist níet met een loodlijn werk. Hoe je omgaat met scheve wanden in oude panden. Want let op, en dat geldt ook voor nieuwbouw: het eerste rechte huis moet nog gebouwd worden. En over waar je moet beginnen met een ingewikkeld patroon en over het overleg met opdrachtgevers. Allemaal zaken die je nergens meer leert.’
Het mooiste voor Speelman zou een erkende opleiding tot behangspecialist zijn. ‘Maar daar heb je onderwijsinstellingen en het ministerie van Onderwijs voor nodig. We hebben nog een lange weg te gaan.’
Foto:
Ook Carl Breg (zzp’er van CB Totaalprojecten) heeft het behangersvak van Chris Speelman geleerd
Foto: HvG