Je wilt je bedrijf van de hand doen. Het besluit is genomen. Maar dan? Hoe pak je dat aan zonder te hard van stapel te lopen? Waar vind je eventuele gegadigden? Hoeveel tijd moet je ervoor nemen?
‘Zie het als een vorm van daten. Twee partijen zijn in elkaar geïnteresseerd en schoorvoetend naderen ze elkaar’, vertelt Richard olde Hartman, samen met vader Ben olde Hartman deel uitmakend van Olde Hartman Advies uit Amersfoort, gespecialiseerd in fusie- en overnametrajecten van mkb-bedrijven in de bouwnijverheid.
Gaat het bedrijf over van de ene generatie op de andere, dan is deze fase niet aan de orde. Dan gelden er weer andere omstandigheden waar men in het overnametraject, die van de familiebedrijven, rekening mee dient te houden. Hierover meer in een volgend artikel.
‘Bedrijven tasten af, willen voorzichtige stappen zetten. Wij helpen ze daarbij’, aldus Richard olde Hartman. Een van de eerste mogelijkheden is om het bedrijf, zonder de naam en het adres en specifieke details prijs te geven, summier op een voor dat doel geschikt platform te melden. Olde Hartman Advies beheert daarvoor bouwbedrijvenbeurs.nl, een website waarop bedrijven zich voorzichtig kunnen etaleren en waarop geïnteresseerden kunnen zoeken wat er zich in de markt op dat gebied afspeelt. ‘De informatie is heel summier: regio, aantal werknemers en globale omzetgrootte. Er zijn weliswaar wat meer algemene websites, maar voor zover ik weet is Bouwbedrijvenbeurs.nl de enige bouwspecifieke website’, meent Ben olde Hartman. ‘We zitten heel dicht op allerlei bewegingen in de markt, dus weten we heel goed het kaf van het koren te scheiden. Schatten we een reactie als serieus in, dan geven we wat kernpunten van het bewuste bedrijf prijs zonder de identiteit prijs te geven. En natuurlijk zijn we in de loop der jaren redelijk gepokt en gemazeld; we kennen de zogenaamde geïnteresseerden, de gelukszoekers die met foute bedoelingen wel in bedrijfsinformatie geïnteresseerd zijn, maar niet in een overname. Die houden we af. Of partijen waarvan we tot aan een zekerheid grenzende waarschijnlijkheid weten dat ze incapabel zijn om een bedrijf te voeren. Zo vindt er dus al een eerste screening plaats zonder dat er überhaupt een eerste gesprek heeft plaatsgevonden.’
Het zijn regelmatig ook privépersonen die contact opnemen met het adviesbureau. ‘Dat kan een schilder zijn die in de loop der tijd naast het vakmanschap de nodige bureau- en ondernemerservaring opdeed en zijn vak graag wil combineren met het ondernemerschap’, weet Richard olde Hartman.
Met de intentie voor een bedrijfsovername doemt direct de vraag op: wanneer start je actief een overnameproces? ‘Ongeacht de schaalgrootte van een overname; begin op tijd’, weet Ben olde Hartman, ‘Niet in termen van leeftijd, want dat varieert heel sterk, maar in de betekenis van de tijd nemen voor het gehele traject. De leeftijd om te willen kopen of verkopen is van vele factoren afhankelijk. De tijd nemen voor het proces is een algemeenheid. Een redelijk gemiddelde termijn voor de verkopende partij is gemiddeld drie jaar. Als ondernemer moet je eigenlijk altijd over de overname nadenken.’ Richard olde Hartman vult aan: ‘Ziekte of overlijden kan zomaar op je pad komen. Stel jezelf én aan zakenpartners/compagnons daarom altijd de vraag: wat is de consequentie voor het bedrijf als jou of de ander nu iets overkomt. En wat te denken van twee vennoten die met elkaar in conflict raken. Probeer een crisis dus altijd voor te zijn.’
Ben olde Hartman: ‘Gemiddeld één op de drie huwelijken strandt. Een op de zes personen sterft statistisch voor zijn of haar zestigste. Zou de schildersbranche daar een uitzondering op zijn? Heus niet. In al deze situaties staat de financiering, de solvabiliteit, kortom de continuïteit van het bedrijf onder druk. En denk ook na over eventuele grote leeftijdsverschillen van meerdere dga’s binnen één bedrijf. Hoewel het per persoon verschillend is, zal de behoefte om te stoppen gemiddeld op hogere leeftijd groter zijn. Houd daar rekening mee. Bespreek het en neem bijtijds maatregelen. En daar is allemaal tijd mee gemoeid.’
Wat ondernemers zich volgens Richard olde Hartman ook mogen realiseren: ‘De waarde van een bedrijf neemt af met het stijgen van de leeftijd. Met het vertrek van een ondernemer verdwijnen mogelijk ook veel contacten. Mensen doen zaken met mensen. In termen van waardering van het bedrijf is dat belangrijk. Een goede enthousiaste overdracht van de verkopende ondernemer draagt immers positief bij aan de continuïteit van het bedrijf. Ook wat dat betreft speelt de tijdsfactor een rol om het verlies van contacten voortijdig op te vangen.’ In een volgende uitgave meer over het begrip ‘waardebepaling’.
En niet zonder reden. Aan al deze hierboven genoemde menselijke aspecten hangen veel fiscaal-juridische gekoppeld aan lange wettelijke termijnen. Richard olde Hartman: ‘Wil je in de aanloop naar een bedrijfsovername voorkomen dat er “lijken” uit de kast komen, bijvoorbeeld dat een bedrijfspand of het pensioen van de ondernemer nog in de werk-bv zit, neem dan voortijdig maatregelen. Anders staat het een overname in de weg. Want stel, er dient zich plotseling onaangekondigd een overnamepartner aan, ondanks het feit dat je nog niet wilde verkopen, maar het aanbod is verlokkelijk, dan is het wel zo fijn wanneer bepaalde zaken op voorhand goed geregeld zijn en niet onnodig veel tijd gaan kosten.’
Olde Hartman Advies
Ben en Richard olde Hartman van Olde Hartman Advies uit Amersfoort zijn gespecialiseerd in fusie- en overnametrajecten van mbk-bedrijven in de bouwnijverheid. Het adviesbureau is ook partner van werkgeversvereniging OnderhoudNL. Daarnaast voert het bedrijf de website bouwbedrijvenbeurs.nl waar potentiële kopers en verkopers zich anoniem kunnen etaleren. Deze korte serie artikelen is vooral gericht op de kleine(re) en middelgrote schilder- en onderhoudsbedrijven, omdat daar veel vragen en verkeerde inschattingen bestaan over de bedrijfsovername.
Foto
Op Bouwbedrijvenbeurs.nl staan te koop gevraagd en ter overname aangeboden bedrijven met alleen kernbegrippen vermeld zoals onder andere regio, omzetgrootte en aantal werknemers