‘Renoveren in bewoonde staat is echt een vak apart’, vertelt Ad Hoogvliet, projectleider van Team ERAflats. Dat is een vof, opgericht door ‘stedelijk vernieuwer’ ERA Contour (een dochterbedrijf van TBI) en vastgoedonderhoudsbedrijf Smits Vastgoedzorg. Samen voeren ze groot onderhoud uit aan met name de zogenaamde ERA-flats die in de jaren 60 en 70 door bouwbedrijf ERA in de Randstad zijn gebouwd.
![](https://www.schildersvak.nl/wp-content/uploads/2019/05/smits_voorkant-1024x683.jpg)
‘In die tijd werd het energieverbruik van de woningen niet heel belangrijk gevonden,’ vertelt Hoogvliet. ‘Ze zitten nu op niveau F of G of daaromtrent. Dat is tamelijk oncomfortabel voor de bewoners en het leidt natuurlijk tot relatief veel gasverbruik.’ Inmiddels heeft Team ERAflats, voor verschillende woningcorporaties, al meer dan tweeduizend flats aangepakt en de teller tikt hard door. Alleen al hier in Zwijndrecht, in opdracht van corporatie Trivire, gaat het om 392 flatwoningen, verdeeld over drie flatgebouwen. In Rotterdam heeft de onderhoudscombinatie een vergelijkbaar project lopen, ook onder leiding van Hoogvliet, die zijn werkweek dus tussen de twee operaties verdeelt.
![](https://www.schildersvak.nl/wp-content/uploads/2019/05/smits_noodwastafel-1024x683.jpg)
‘We starten elke dag twee woningen op,’ vertelt Hoogvliet. ‘Dan bedoel ik de werkzaamheden die we in de woningen verrichten. We blijven maximaal tien werkdagen in de woning. Daar houden we heel strak aan. Dat betekent dat we aan twintig woningen tegelijk werken.’ Na die tien dagen zijn de borstweringspanelen geïsoleerd, is de dubbele beglazing aan de voorkant vervangen voor tripleglas, aan de achterzijde voor HR++ -glas en is de voordeur vervangen voor een geïsoleerde voordeur. Daarnaast wordt de verwarmingsinstallatie vervangen en voorzien van een regelset. Daarmee zijn de woningen voorbereid op stadsverwarming, die binnen afzienbare tijd zal worden gerealiseerd. Nu worden de woningen nog verwarmd vanuit een collectieve gasketel die in een technische ruimte op het dak staat. Daarbovenop krijgen de meeste woningen een nieuwe keuken, een nieuwe badkamer en een nieuw toilet, afhankelijk van de opnames die bij de bewoners vooraf gedaan worden en ter beoordeling van de woningcorporatie. De keukens moeten sowieso vervangen, omdat de bewoners overstappen op elektrisch koken. Zo moeten de flats uiteindelijk geheel ‘gasloos’ worden.
![](https://www.schildersvak.nl/wp-content/uploads/2019/05/smits_badhuis-1024x683.jpg)
Met man en macht wordt getracht om de overlast voor de bewoners tot een minimum te beperken. Op het project in Zwijndrecht zijn twee consulenten actief die al lang voor het begin van de werkzaamheden met de mensen in gesprek zijn gegaan. Hoogvliet: ‘Voordat we starten met het groot onderhoud is het belangrijk dat een meerderheid van de bewoners met de werkzaamheden instemt. Om hen zo goed mogelijk te informeren hebben we een proefwoning gemaakt, zodat de bewoners konden zien hoe het zou worden en een keuze konden maken tussen aanrechtbladen en dergelijke. Maar ook daarna is de begeleiding heel belangrijk. In deze flat wonen relatief veel oudere mensen, die kunnen zoveel drukte in hun woning niet goed aan, dus daar bekijken we samen met hen welke maatregelen we kunnen nemen om de overlast voor hen zo veel mogelijk te beperken.’
Wat alle bewoners in ieder geval krijgen, zijn verhuisdozen en afdekmateriaal en heel duidelijke informatie over waar de werkzaamheden plaatsvinden. Te zien is dat in woningen die in behandeling zijn de spullen netjes vrij in de ruimte onder plastic liggen, de looppaden van de werklieden zijn met lopers afgeplakt. Er zijn voor de bewoners noodkeukens en noodtoiletten voorhanden die op verzoek in de woning geplaatst worden. Aan de voet van de flat staat een complex van tijdelijke gebouwen: het ‘Bad-huis’.
Hoogvliet: ‘Daar is een woonkamer die voor iedereen toegankelijk is. Daar kunnen mensen uitrusten, koffie zetten, een krantje lezen, even tot rust komen. We hebben er ook zes douche-toiletunits in staan. Mensen kunnen daarvoor de sleutel vragen en dan kunnen ze in alle rust douchen.’
![](https://www.schildersvak.nl/wp-content/uploads/2019/05/smits_dubbele-lift-683x1024.jpg)
Aan de andere zijde is de compound waar alle ketenpartners hun eigen zeecontainers met materiaal hebben. Soms, zoals in het geval van de timmerlieden, met een complete werkplaats er in. Er is een dubbele lift aan de buitenzijde van de flat, zodat de werklui geen gebruik hoeven te maken van de inpandige bewonerslift. En dubbel omdat het aantal bewegingen van alle specialisten anders teveel tijd in beslag neemt. We zien ook de schilders langskomen, er wordt hier met Sigma-producten gewerkt. Hoogvliet: ‘Het schilderwerk maakt een relatief klein deel van de werkzaamheden uit, maar is wel heel belangrijk. We repareren houtrot, doen eventueel aan deelvervanging en zetten de complete buitenkant in een nieuwe verflaag. Het mintgroen van de balkonpanelen wordt ook een andere kleur, een soort blauwgrijs. Is het project eenmaal klaar, dan kun je dat als eerste aan het schilderwerk zien.’
Over dit project is een video te zien op SchildersVAKTV