Dus gaan we nu weer jaren krijgen waarin nog tal van extra slachtoffers zich melden. We kenden ze al als de dienstplichtigen en beroepssoldaten die de legertrucks met verf spoten of overspuiten moesten. Mensen met vaak nog steeds een hart voor defensie, maar wel met longklachten, hartaandoeningen, kanker. Die al enige schadevergoeding kregen maar nog meer willen. Daar gaan dan nu nog vele anderen bijkomen met vergelijkbare ziekten die best wel eens uit hun diensttijd had kunnen stammen.
Kennis was er, bescherming niet
Onomstreden is ondertussen dat de kennis er wás, vanaf de zeventiger jaren, dat chroom-6 hartstikke slecht voor je kan zijn. En ook is iedereen het er nu wel over eens dat de mensen die met die verf werkten of met objecten werkten die met die verf geschilderd waren vaak heel erg slecht beschermd waren. Geen of veel te weinig pmb’s, ventilatie niet op orde, ga maar door.
We gaan dat allemaal meemaken: onderzoeken, processen, centrale regelingen, clubjes die dat allemaal niet voldoende vinden, etcetera. Bij Defensie dan, hè, want daar is dat gebeurd.
Chroom-6 op bijna alles van metaal
Terwijl: we weten nu ook dat chroom-6 zo’n beetje op alles dat buiten staat en van metaal is zit. En dat we daar eigenlijk (nee, nix ‘eigenlijk’, daar ga je al) supervoorzichtig mee om moeten gaan. Asbestpak. Volgelaatsmasker. Afzuiging. Paar uur op, paar uur af. Schoonspuiten en goed douchen. En al het schuurspul afvoeren alsof het rechtstreeks van een kernreactor komt.
Doen we dat ook? Mitsen en maren heb ik al veel gehoord. Over dat het in de buitenlucht en het buitengebied eigenlijk gezonder is om niet met zo’n benauwend masker te staan schuren, bijvoorbeeld. Daar moeten we dan maar eens een aerosolenkenner bijhalen.
Waren de metaalspuiters verstandiger dan Defensie?
En dat gaat dan over nu. Maar wat ik me nog meer afvraag: gaan jij en ik geloven dat dit echt alleen bij Defensie voor is gekomen? Nee toch? Ik liep eind vorige eeuw niet rond in de metaalspuitshops en op de metaalschilderprojecten. Maar uit de stand der werkzaamheden nu af te leiden geloof ik niet dat er toen daar verstandiger werd omgegaan met chroom-6 dan bij de soldaten.
Dus. Zit de metaalconserveringssector op een tijdbom? Komen er claims en processen? Ik denk dat we die dan wel gezien zouden hebben. De sector komt voorlopig met de schrik kwijt. Waarbij niet uitgesloten is dat menig longpatiënt, hartlijder en kankerslachtoffer best een heel sterk vermoeden kan hebben waar het van gekomen is. Maar er maar niet meer aan begint om daar een punt van te maken.