Het zeiljachtproject van Schildersvakopleiding Noord-Holland ontstond min of meer bij toeval. “Een collega van school vroeg mij afgelopen najaar of ik een keertje naar Andijk wilde komen, waar hij een net aangekochte tweedehands polyester zeiljacht in de haven had liggen”, vertelt instructeur schilderen Ruud Beers van Schildersvakopleiding Noord-Holland in Heerhugowaard.
“De onderhoudstoestand van dit 7,5 meter lange Meridian 25 S-spant jacht, gebouwd in 1968, was slecht. “Zijn vraag was of ik hem advies kon geven hoe hij deze boot weer strak in de lak kon krijgen. Dat bracht mij spontaan op het idee om hier een praktijkproject voor onze schilderleerlingen van te maken in het winterseizoen. Mijn collega ging daarmee akkoord”, zegt Beers.
Boero
Voor een verftechnisch advies nam Beers contact op met Joris Zwaan van grossier Verf Van der Feer (leverancier van zowel bouwverven als jachtlakken) te Alkmaar. Een van de merken die deze groothandel voert is Boero YachtCoatings, dat maritieme coatings biedt voor zowel de pleziervaart als jachtwerven die ambitieuze jachten en superjachten bouwen.
Zwaan besloot een beroep te doen op Dennis Eickhof, yachting technical assistant van Boero YachtCoatings. Het duo ging vervolgens, samen met Beers, een kijkje nemen bij het polyester zeiljacht. Eickhof maakte op basis van zijn bevindingen een stappenplan hoe het vaartuig weer als nieuw kon worden gemaakt en Verf Van der Feer besloot – tot vreugde van Schildersvakopleiding Noord-Holland – de kosten van alle door de leerlingen te gebruiken lakproducten te sponsoren. Begin oktober werd het jacht uit het water gehaald en naar de werkplaats op school vervoerd.
Gelcoat
Onder leiding van Beers en zijn collega-instructeur Thijs Bleeker begonnen de leerlingen aan het onderhoudsproject. Eerst verzorgde Eickhof als introductie een gastles. Ook gedurende het project stond hij de leerlingen geregeld met raad en daad bij. Hun eerste opdracht was het onderwaterschip onderhanden te nemen. Omdat polyester nooit honderd procent waterdicht is, wordt een dergelijk jacht altijd afgewerkt met een gelcoat om osmose te voorkomen.
“De oude gelcoatlaag moest eerst voor 90 procent worden verwijderd om het polyester te laten ademen en alle vocht eruit te krijgen”, vertelt Eickhof. “De leerlingen probeerden het eerst met een excentrisch schuurmachine en schuurkorrel P120, maar dat had geen effect. Ook met P80 lukte het niet. Pas met een lamellenschijf op een haakse slijper en schuurkorrel P40 ging de gelcoat eraf. Een van de leerlingen schuurde in zijn enthousiasme zelfs een gat in de bodem en dat hebben we weer met polyester gedicht”, glimlacht hij.
Eickhof, Beers en Bleeker besloten de leerlingen geen nieuwe gelcoat op het jacht aan te laten brengen. “Dat is veel te specialistisch werk. We hadden gelukkig een goed alternatief voorhanden: een verfsysteem dat preventief werkt tegen osmose”, vertellen ze. Eerst lieten ze de leerlingen zeven lagen Defender aanbrengen. Dit is een 2K-epoxyprimer en undercoat van Boero, geschikt voor rompen onder de waterlijn. De afwerking bestond uit twee lagen Boero Scirocco, een matte antifouling met speciale biociden op basis van koperoxide. “In totaal breng je dan zo’n 600 mu aan”, zegt Beers.
Bovenwaterschip
In het jacht zelf werkten de leerlingen eerst beschadigingen in het polyester weg met een 2K-plamuur. Daarna werd de binnenzijde geprimerd en twee keer afgelakt met Altura TC, een 1K-polyurethaan hoogglanslak bestand tegen verwering en slijtage, speciaal bedoeld voor boten. “Het aanwezige teakhout in het jacht hebben we gedemonteerd en buiten het vaartuig behandeld”, vertelt Bleeker.
“Dit hout was door de jaren heen grijs verweerd geraakt. Door het eerst met ontweringswater te behandelen en daarna flink door te schuren, konden we hier iets aan doen. Vervolgens hebben de leerlingen zeven lagen blanke lak aangebracht en nu ziet het teakhout er weer als nieuw uit.”
Beers vertelt dat samen met Bleeker de waterlijn en het bovenwaterschip heeft geschilderd. “Dat werk vraagt namelijk om ervaring en een hoog schilderniveau en dat halen de leerlingen nu nog niet. Het gaat vooral om een goede verfverdeling. Thijs en ik hebben dat goed in de vingers. Het bovenwaterschip ziet er nu uit alsof dit is gespoten, terwijl we dat met lakviltrollers hebben gedaan. We zijn erg trots op het eindresultaat.”
Bleeker knikt. “Door ons is als aflak Boero Altura TC gebruikt, in de kleur Dark Blue. Drie lagen zijn aangebracht. De bolle glansgraad is zó bizar hoog, dat haal je nooit met bouwverven. Het was prachtig werk om te doen.”
Leerzaam
Het schilderen van het dek namen de leerlingen weer voor hun rekening. Daarna zat het project erop. Het zeiljacht ziet er nu piekfijn uit en ligt inmiddels in de haven van Andijk. Eickhof, Beers en Bleeker kijken tevreden terug op het project.
“In de schildersopleidingen ligt de focus grotendeels op de bouw en bouwverven en dat is logisch omdat vrijwel alle leerlingen in die branche aan de slag gaan. Een jacht afwerken is een heel andere discipline. Het was voor onze leerlingen dan ook leerzaam om daar in de winterperiode eens ervaring mee op te doen. Zo werken ze normaliter niet met een 2K-epoxyprimer en een 2K-aflak, maar hier kregen ze daar volop mee te maken”, zegt Beers.
Bleeker: “Voor de leerlingen was het binnenlakwerk op de wanden het moeilijkst. Dat vroeg om een goede focus en precisiewerk. Hoe meer glans, hoe meer fouten je namelijk terugziet. Je ondergrond komt er dan keihard doorheen. Ze moesten dan ook regelmatig een gedeelte overdoen.”
In totaal hebben zo’n tien leerlingen van zowel mbo-niveau 1, 2 als 3 in wisselende bezettingen aan het zeiljachtproject gewerkt. “Sommige leerlingen hadden er niks mee, maar hebben toch hun best gedaan. Anderen vonden het juist een mooi en leerzaam project. Wellicht prikkelt het sommige van hen om niet voor de bouw te kiezen, maar voor een bestaan als jachtschilder”, zegt Eickhof.
Animo voor schilderopleiding
Schildersvakopleiding Noord-Holland is een OnderhoudNL Opleidingsbedrijf en een samenwerking tussen Bouwmensen KZW, Espeq Bouwopleidingen en het Horizon College. Deze opleiding wordt aangeboden in Zaandam en Heerhugowaard.
Volgens instructeur schilderen Ruud Beers staan leerlingen dit jaar in de rij om zich aan te melden. “Dat is een positieve ontwikkeling. Vanaf het komend schooljaar wordt er daarom een derde vestiging geopend in Edam. Met name vanuit Volendam gaan daar straks veel leerlingen naar toe.”
www.espeq.nl
