‘Krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat bedrijven en organisaties sowieso al niet genoeg mensen hebben om het werk te doen’, zegt Edith Hooge, voorzitter van de Onderwijsraad, in gesprek met NOS Radio 1. ‘Dan kunnen zij ook niet genoeg opleidingsplekken voor studenten in het beroepsonderwijs organiseren en goede begeleiding bieden. Wat resulteert in uitvallende studenten, waardoor het personeelstekort verder oploopt.’
Doelbewust opleiden
Om die vicieuze cirkel te doorbreken, komt de Onderwijsraad met een advies. De strekking: opleiden in de praktijk moet doelbewust en spaarzaam worden ingezet. ‘Niet minder gaan opleiden’, benadrukt Hooge. ‘Want die stages en het leren op de werkplek is juist een heel belangrijk onderdeel van beroepsopleidingen. Internationaal gezien onderscheidt Nederland zich daar ook mee. We hebben daardoor heel erg goed beroepsonderwijs, dat goed is aangesloten op de arbeidsmarkt.’
AI en simulaties
Het gaat erom dat het opleiden in de beroepspraktijk, ook als het onder druk staat, door kan gaan. Opleidingen wordt geadviseerd goed te kijken welke onderdelen beslist in de praktijk moeten plaatsvinden en voor welke onderdelen alternatieven kunnen worden ontwikkeld. ‘Voor technische handelingen en vaardigheden bijvoorbeeld kun je op school (vaker) AI en simulaties inzetten. Om de diepte in te gaan.’ Een andere oplossing is dat studenten stage lopen in groepen of dat hogerejaars studenten tijdens de stage op het werk lagerejaars begeleiden.
Verplichte training?
Belangrijk is wel dat de begeleiding vanuit het werk overeind blijft staan tijdens de stages. ‘Eén-op- één begeleiding kan plaatsmaken voor praktijkbegeleiders die groepen studenten begeleiden in de praktijk.’ Bedrijven die worstelen met de vereiste tijd en expertise voor goede studentenbegeleiding wordt aangeraden de training voor praktijkbegeleiders uit te breiden of eventueel verplicht te stellen. ‘Wat we vooral willen onderstrepen, is het belang van voldoende bekwame begeleiders om studenten te helpen in de praktijk. Daar valt nog winst te behalen.’
Stagemisbruik
Bovendien moet er beter zicht komen op de kwaliteit van die praktijkopleiding. Eén op de vijf studenten krijgt namelijk te maken met ‘stagemisbruik’, stelt de Onderwijsraad. Er is te weinig aandacht voor hun leerdoelen en ontwikkeling, de begeleiding is ondermaats en dikwijls moeten stagiairs taken van werknemers overnemen. Die houden dan te weinig tijd over om aan de eigen opleidingsdoelen te werken en leren het vak niet in de breedte kennen. Volgens de raad kunnen landelijke kwaliteitscriteria, die regelmatig worden gemonitord, daar bij helpen.
Meer lezen over dit onderwerp?