Naast de structureel krappe arbeidsmarkt door vergrijzing en vergroening, zet ook nieuwe regelgeving het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk. Het grootste risico voor de sector wordt het ongelijke speelveld tussen uitzendkrachten en zzp’ers, dat ontstaat door de modernisering van de arbeidsmarkt. Door de nieuwe regelgeving wordt flexwerk in de toekomst duurder en minder flexibel, zo wordt geconstateerd in het nieuwe vooruitzicht flexbranche van ING Research.
Toekomstbestendige arbeidsmarkt
Naast personeelstekort vormt de impact van strengere regelgeving een grote uitdaging voor de flexsector. Begin juli werden de eerste plannen voor de modernisering van de arbeidsmarkt door het kabinet bekendgemaakt. Voor de flexbranche betekent dit onder meer:
1. De duur van de uitzendcontracten wordt verkort van 5,5 jaar naar 3 jaar. Daarna heeft de uitzendkracht recht op een vast contract.
2. De mogelijkheid tot opeenvolgende tijdelijke contracten, de zogenoemde draaideurconstructie, wordt tegengegaan door de pauze in de keten te schrappen.
3. Er komt verplichte certificering voor de sector, met daarbij de verplichting voor een waarborgsom van 100.000 euro.
4. Oproepcontracten worden vervangen door een basiscontract, zodat er meer werk- en roosterzekerheid komt.
Naast regelgeving voor uitzenders, komt er ook nieuwe regelgeving voor zzp’ers om zo een gelijker speelveld tussen contractvormen te creëren. Deze worden echter naar alle waarschijnlijkheid niet gelijktijdig uitgevoerd, waardoor de fiscale verschillen tussen zzp’ers en uitzendkrachten op de korte termijn naar verwachting eerder groter dan kleiner worden. Dit vergroot het risico op een verdere verschuiving van de inhuur van uitzendkrachten naar zzp’ers.
Zzp’er in plaats van uitzendkracht
“De nieuwe beleidsplannen voor de arbeidsmarkt bieden uitzendkrachten meer zekerheid, maar zetten tegelijkertijd het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk”, stelt Katinka Jongkind, econoom Services bij ING Research. “Het grootste risico voor de sector betreft het ongelijke speelveld tussen uitzendkrachten en zzp’ers dat dreigt te ontstaan. Ondanks dat er zowel plannen voor de uitzendmarkt als voor zzp’ers zijn, worden ze naar alle waarschijnlijkheid niet gelijktijdig uitgevoerd. Zo wordt de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers vanwege uitvoeringsproblemen tenminste naar 2027 doorgeschoven. De handhaving op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst wordt eveneens doorgeschoven naar uiterlijk 1 januari 2025. Hierdoor worden de fiscale verschillen tussen zzp’ers en uitzendkrachten op korte termijn eerder groter dan kleiner. Dit vergroot het risico op een verdere verschuiving van uitzendcontracten naar zzp’ers.”
Lager groeitempo voor de flexbranche
De groei in de flexbranche – bestaande uit uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers – vlakt dit jaar af, aldus ING Research. Naast het feit dat de economische vooruitzichten momenteel verslechteren, zet de personeelskrapte ook een rem op de groei. Het is voor flexbedrijven immers steeds lastiger om geschikte kandidaten te vinden. Naar verwachting bedraagt de volumegroei, gemeten in het aantal uitzenduren, in 2022 circa 4 procent. Vanwege de toegenomen kans op een recessie verwacht het instituut dat de vraag naar flexwerkers eind 2022, begin 2023 afzwakt. Voor 2023 wordt met circa 3 procent dan ook een lagere volumegroei verwacht. Daarmee is de sector eind 2023 qua volume nog altijd niet terug op het pre-coronaniveau.
Hogere tarieven door personeelstekort
Ondanks dat de personeelskrapte een rem op de groei zet, leidt het ook tot hogere tarieven. Zo zijn de tarieven in de flexbranche in het eerste kwartaal 2022 met 6 procent fors gestegen ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2021. Niet alleen stijgen de loonkosten, ook het zoeken naar een juiste kandidaat duurt langer vanwege de krappe arbeidsmarkt. Hierdoor stijgt de zogenoemde ‘cost-per-hire’. Om dit te compenseren verhogen flexbedrijven hun tarieven.
Lees hier het hele artikel van ING Research over de flexbranche.