‘Het voelt ontzettend luxe’, zegt de oude dame die SchildersVakkrant graag de gloednieuwe badkamer van haar gelijkvloerse villaatje in het Friese dorpje Easterein laat zien. Die badkamer is vervangen in een pilot van vastgoedonderhoudsbedrijf Wits Noord. Alles, behalve het plafond, is van glas.
‘We werden op deze toepassing gewezen door de producent van hardglas, Steinfort Glas in Franeker’, legt Marco Visser uit, commercieel/operationeel manager bij Wits Noord, met zo’n honderd vaklieden onderdeel van Wits Vastgoedonderhoud Nederland. ‘Het was toen alleen nog een concept met hardglazen muren en werd toegepast bij een nul-op-de-meterproject in Heerhugowaard. Daar zijn we met een groepje gaan kijken. Het werkt met glaspanelen van gekleurd hardglas die met afstandhouders over de bestaande wand, inclusief de leidingen, worden heen gezet. Dat scheelt breekwerk, tegelwerk en het verleggen of frezen van leidingen. Bovendien kunnen er allerlei elektrische systemen achter de wand ingebouwd worden. Nul-op-de-meterwoningen genereren zelf energie die ze teruggeven aan het elektriciteitsnet. Ze hebben dus meer dan genoeg elektriciteit, daar kun je leuke dingen mee doen.’
De mevrouw in Easterein is bijvoorbeeld heel tevreden over de lamp met een bewegingssensor die aanspringt als de ze de ruimte betreedt. Maar de kleine badkamer heeft ook een verwarmde spiegel die daardoor ontwasemt. De spiegel, en het verwarmde glaspaneel ernaast, dienen als warmtebron voor de hele ruimte. En ook is er een bedieningspaneeltje voor het ventilatiesysteem.
‘We waren best onder de indruk van het systeem, maar we vonden dat er nog iets aan miste, de vloer’, zegt Visser. ‘Die bestond daar uit ingestrooid epoxy. Dan vind ik het geen concept meer, maar meer een oplossing. Als je die vloer ook in glas kunt uitvoeren dan heb je echt een compleet concept, daar ben ik dol op, want dat valt makkelijker uit te leggen. En je benut zo ook alle voordelen die het systeem biedt.’
Steinfort ging met de vraag van Wits Noord aan de slag ‘Wij vervangen op jaarbasis best veel badkamers, dus we waren wel echt serieus geïnteresseerd’, aldus Visser. ‘Schilderwerk is nog altijd een belangrijk deel van de activiteiten van Wits Noord, maar we voeren ook veel bouwkundige zaken uit met onze eigen timmerlieden en glaszetters.’ De oplossing die werd gekozen bij de pilot in Easterein, drie bejaardenwoningen van wooncorporatie Elkien die al werden gerenoveerd door een aannemer, waarbij Wits Noord dan weer de schilderwerkzaamheden deed, waren platen van gehard glas met een polyurea coating. ‘Het resultaat is heel ruw en slipvast’, zegt Visser, ‘Dat was meteen ook de uitdaging. Hoe laat je het glas voldoen aan de strengste ruwheidseisen. Mensen mogen natuurlijk niet uitglijden in de douche. Zeker in de corporatiesector is dat heel belangrijk. Met deze methode is de vloer wel heel ruw geworden.’
Want het stopt niet in Easterein. Wits mag pilots doen van plukjes woningen in Balk en in Drachten , allemaal voor corporaties die de voordelen wel zien zitten.
Visser: ‘We hebben in dit project veel geleerd. We hadden er doorlopend de installateur bij, maar die hebben we een groot gedeelte van de tijd niet nodig gehad. Sterker nog, het aansluiten van de douche en de kranen… dat is voor onze glaszetters, handig als ze zijn, niet zo spannend. De installateur heb je dan alleen voor de echte installatietechnische handelingen nodig.’
Kern van het systeem is het inmeetproces en het bepalen van de precieze maten en afmetingen per ruimte. Dat inmeten gaat met een laserapparaatje dat wel zo’n 15.000 meetpunten vaststelt. Op basis daarvan berekent een programma van Steinfort op welke plaatsen afstandhouders moeten komen en hoe dik ze dan moeten zijn. Ook de grootte van de platen en de plaats van de doorvoeren wordt zo bepaald. Worden de instructies nauwgezet gevolgd, dan staan en liggen de platen loodrecht en waterpas. ‘De montage is uiteindelijk een kwestie van twee dagen, schat ik in, hoewel we er nu iets minder dan een week per woning over deden,’ zegt Visser. ‘En het is hardglas, dus je kunt er niets meer aan boren of verzagen. Dat betekent dat je alle plaatsen van door- en afvoeren en alle mogelijke andere gaten al van tevoren in je plan moet hebben meegenomen. We bleken bijvoorbeeld bij één badkamer een afvoer vergeten te zijn. Zo’n glasplaat moet dan opnieuw besteld worden. Dat kost natuurlijk geld maar vooral tijd. En verder zien we nu allerlei kleine details die esthetisch mooier zouden kunnen worden uitgevoerd, zoals naadjes die mooier op elkaar kunnen aansluiten en dergelijke. Ook dat is een kwestie van nog beter voorbereiden, iets wat we rechtstreeks met de technische mensen van Steinfort doen.’
Omdat in het hardglas niet geboord kan worden zijn er verschillende producten ontwikkeld die de bewoners naar keuze kunnen aanbrengen. Zoals handoekhangers en beugels om je aan vast te houden. De mevrouw in Easterein heeft de beugels al, die met een vacuümsysteem op het glas vastgezogen worden. De handdoekhaakjes heeft ze met kit op het glas vastgeplakt. ‘Jammer is dat’, zegt Visser. ‘Ook dat hoort bij de pilot, dat we de bewoners meteen een compleet setje van de benodigde materialen geven.’
Het geharde glas is in alle mogelijke kleuren te leveren, eventueel ook met fotoprints of andere dessins. ‘Foto’s liggen in de corporatiesector natuurlijk wat minder voor de hand’, zegt Visser. ‘Kleuren kunnen wel, bijvoorbeeld één wand rood of zo. Vanwege de meerkosten moet je dat ook weer niet overdrijven. In het project in Balk werken we met een kleurpalet van vier kleuren waaruit de bewoner er twee mag kiezen. Ook dat is natuurlijk aantrekkelijk voor de mensen, dat ze zelf over hun nieuwe badkamer mogen meebeslissen.’