Accoya is een nieuwe, duurzame houtsoort met bijzondere eigenschappen. Dit gemodificeerd hout wordt steeds meer gebruikt voor veeleisende toepassingen zoals ramen, deuren en gevelbekleding.
Bij de productie van accoya wordt snelgroeiend naaldhout uit duurzaam beheerde bossen gebruikt. Dit zachthout ondergaat een niet toxisch acetylatieproces, waarbij het reageert met azijnzuuranhydride. Hierbij verandert de moleculaire structuur en dus de samenstelling van het hout blijvend. Door deze chemische verandering verbeteren de technische en biologische eigenschappen. Het chemisch behandeld hout is meer waterafstotend en minder gevoelig voor zwellen en krimpen. Bovendien is geacetyleerd hout duurzamer dan onbehandeld hout.
De weerstand tegen schimmels die houtrot veroorzaken neemt door acetyleren aanmerkelijk toe. Desondanks zal ook accoya moeten worden beschermd met verf, want het blijft namelijk gevoelig voor vergrijzing en kan worden aangetast door blauwschimmel. Laat men het hout onbehandeld, dan wordt dit duidelijk aangetast door UV-licht. Traditionele verfproducten zoals alkyd- (buiten) en acrylaatdispersieverven (binnen) blijken op geacetyleerd hout prima toepasbaar te zijn.
Schilderbaar
Een onafhankelijk onderzoek, uitgevoerd door de Timber Research and Development Association (Trada), geeft aan dat accoya zeer goed te schilderen is. Uit de studie komen de uitstekende resistentie én de goede coatingeigenschappen van accoya naar voren, na blootstelling van 42 maanden aan wisselende weersomstandigheden in Oxfordshire. Daarbij werd accoya vergeleken met andere houtsoorten.
De grenenhouten bekleding toonde een grote hoeveelheid barsten, harsafscheiding, gespleten uiteinden, afbladderende verf, gaten in het oppervlak en materiaalvervorming. Het Russisch larikshout vertoonde veel gaten in het oppervlak en gescheurde harsplekken. Accoya daarentegen, had nog steeds een glad oppervlak zonder harsplekken, gaten, scheuren of barsten. Aangekoekt vuil kon eenvoudig worden weggewassen, waarna een solide, schoon oppervlak zichtbaar werd zonder rot, verval of coatingproblemen, aldus Trada.
Verkleuringen
Maar het blijft opletten bij het schilderen van hout. Dit geldt ook voor accoya. In Sneek zijn in respectievelijk 2008 en 2010 twee grote houten accoya bruggen over de A7 geplaatst. Deze heeft men transparant afgewerkt en dat is vragen om problemen. Als dan niet regelmatig onderhoud wordt uitgevoerd, ontstaan verkleuringen en grijs en zwart hout. Schimmels beginnen hun werk dat uiteindelijk verder vervalt in houtrot. Schilderen wordt dan een probleem. Kaalmaken tot op het gezonde hout, repareren en vervolgens toch dekkend schilderen is de volgende stap. Een stap die bijna altijd tot teleurstellingen leidt, omdat te lang wordt gewacht met het dekkend schilderen.
Niettemin is accoya een goed alternatief voor de bekendere hardhoutsoorten. Men moet het alleen gewoon dekkend blijven schilderen.
Tot in de kern
Waar andere behandelmethoden hout slechts oppervlakkig verduurzamen, is accoya behandeld tot in de kern. Daardoor hebben bewerkingen achteraf, zoals het schaven bij het produceren van kozijnen, geen nadelige effecten op dit hout. De onderhoudsinterval van dekken geschilderd accoya is dan ook hoger dan gewoon naaldhout. Verder is er sprake van een aanmerkelijk verbeterde thermische isolatie ten opzichte van de gangbaar gebruikte houtsoorten, dus ook ideaal voor toepassingen waarbij energiebesparing van belang is.
Door: Cees Dijkstra