Amstel Hotel in de steigers

Sinds januari wordt hard gewerkt aan het beeldbepalende Amstel Hotel in Amsterdam. Het betreft restauratie van de façade en het dak met alle ornamenten. Tevens is besloten om het authentieke kleurenpalet terug te laten keren op de buitenschil.

Het stijlvolle Amstel Hotel aan de oever van de Amstel is een van de beeldbepalende gebouwen in het centrum van Amsterdam. Dit luxe vijfsterren hotel ontving zijn eerste gasten in 1867 (zie kader) en wordt sindsdien geprezen om zijn koninklijke uitstraling en huiselijke warmte. De 79 kamers en suites hebben een authentiek karakter, met aan de wanden handbedrukt behang.

Vijf maanden geleden werd gestart met de grootscheepse restauratie van de buitenschil, die een jaar in beslag zal nemen. “Een gedegen aanpak van het exterieur was zeker nodig”, stelt projectleider Ronald van Wakeren van Van Hoogevest Architecten uit Amersfoort. Dit bedrijf werd een tijdje geleden ingeschakeld door de hoteldirectie om de onderhoudstoestand van de buitenschil grondig te inspecteren. “We kwamen diverse gebreken tegen, zoals houtrot en afgebladderde verf.”

Volgens Van Wakeren is onderhoud uitvoeren aan de buitenschil van het vijf etages tellende Amstel Hotel best lastig, omdat het gebouw direct aan het water ligt en groot en hoog is. Dat vraagt om ingenieus steigerwerk om alle plekken goed te kunnen bereiken. Daarnaast mogen de steigers geen sta-in-de-weg zijn voor de hotelgasten. “Mede door deze factoren is er in de voorbije twee decennia relatief weinig groot onderhoud uitgevoerd. Gelukkig besloot de huidige eigenaar onlangs tot restauratie over te gaan”, aldus Van Wakeren, die namens de opdrachtgever de projectuitvoering begeleidt.

Kleuronderzoek

Hoofdaannemer van het project is bouwbedrijf Burgy uit Leiden, specialist in restauratie van monumenten en historische bouwwerken. De façade en het dak met alle ornamenten worden volledig gerestaureerd, waarbij tevens is besloten om terug te gaan naar het authentieke kleurenpalet. Hiervoor deed specialist Suzanne Fischer eerst kleurhistorisch onderzoek. “Het viel haar niet mee om de oude kleuren van weleer terug te vinden. Uiteindelijk ontdekte ze onder loodwerk nog authentieke verflagen, waarop ze vervolgens haar kleurreconstructie kon baseren”, vertelt Van Wakeren.

Sinds de jaren negentig waren de diverse geveldelen geschilderd in een crème of groene kleur. Daklijsten, hoekkepers, smeedwerk, architraven, aftimmering, dakkapellen en goot- en gevellijsten worden nu weer in de authentieke olijfgroenbrons kleur geschilderd. De kozijnen krijgen een lichte zandsteenkleur. Op draairamen en deuren komt roodbruin.

Herstelwerk

Voordat de schilders aan de slag kunnen, moet er eerst veel bouwkundig restauratiewerk worden uitgevoerd aan de gevels. Samen met de onderaannemers herstelt Burgy veel metsel-, timmer-, voeg-, stuc-, smeed-, glas-, zink-, houtsnijd- en natuursteenwerk. Ornamenten en balustrades, die in de loop der jaren zijn beschadigd of verdwenen, worden teruggebracht. Ook acht leeuwenbeelden, die ooit de hoeken van het gebouw bewaakten, zullen weer op hun oorspronkelijke plek worden gezet.

Om de hotelgasten zo weinig mogelijk overlast te bezorgen, is het project in negen fasen verdeeld. In iedere periode wordt een ander deel van de buitengevel aangepakt. Schildersbedrijf Hoogstraten Haarzuilens uit Vleuten voert alle schilderwerk uit en begon in januari aan het project. “Na fase 1 hebben we nu ook bijna fase 2, beide aan de entreezijde van het hotel, afgerond. Er zit een flinke tijdsdruk op, want de hoteldirectie wil dat we met dit deel voor het zomerseizoen klaar zijn, zodat men het terras weer in gebruik kan nemen”, vertelt Wim Hoogstraten van het schildersbedrijf.

“Gemiddeld lopen dagelijks drie werknemers van ons op het project en dat wordt periodiek opgeschaald naar maximaal zes schilders. We schilderen hier alle hout-, stuc- en zinkwerk. Zoals het verftechnisch bestek voorschrijft, brengen we een 3,5 beurt aan. We werken af met Sikkens Rubbol XD high- en semi gloss.”

De bouwvakkers treffen in de buitenschil veel houtrot aan. “Hoe hoger je komt, hoe slechter de houtkwaliteit blijkt te zijn. De dakkapellen en daklijsten zijn het slechtst”, vertelt Hoogstraten. Van Wakeren knikt. “Vijftig procent van het houtwerk wordt dan ook vernieuwd. Ook veel stucwerk wordt vervangen. Iedere meter wordt kritisch beoordeeld. Er zitten ook veel decoratieve delen tussen die worden hersteld of opnieuw bijgemaakt om zo de aanblik van weleer terug te laten keren. Alle hekwerken worden gerestaureerd in een smederij en daar ook van een nieuwe verflaag voorzien”, vertelt hij.

Geluidsnormen

De directie van het Amstel Hotel wil dat hun gasten niet of nauwelijks hinder ondervinden van de restauratiewerkzaamheden. “Zo heeft Burgy van tevoren met alle onderaannemers eerst geluidstesten en -metingen op de steiger gedaan om goed te kunnen bepalen welke machines het minste geluidsoverlast veroorzaken. Op basis daarvan is bijvoorbeeld besloten geen kangoo betonhamers op de werkplek te gebruiken, maar te kiezen voor betonboren. Wij hebben daar op de steiger ook proefgedraaid met onze schuurmachines, maar die vielen binnen de gestelde geluidsnorm”, zegt Hoogstraten.

“De afspraak is dat we dagelijks vanaf 7.00 uur mogen schilderen aan de gevels, omdat dat geen lawaai maakt. Mechanisch schuren is pas na 9.00 uur toegestaan. Om 16.00 uur moeten we stoppen met werken.” Hoogstraten is vol lof over de wijze waarop alle steigerwerk (deskundig aangebracht door Broeke Steigerbouw) is gecamoufleerd door een enorm doek, waarop het Amstel Hotel staat afgebeeld. “Hierdoor zie je van afstand niet of nauwelijks dat er aan het gebouw wordt gewerkt.”

Voor de kamers, waarvan het uitzicht gedeeltelijk door het steigerwerk wordt belemmerd, heeft het hotel een eigentijdse oplossing bedacht. Op deze kamers ligt voor de gasten een VR-bril klaar, met daarop beelden die een unieke inkijk geven in het Amstel Hotel. Door middel van Virtual Reality kan een bezoek worden gebracht aan de Royal en Presidential Suite, kan de gast een vaartocht maken over de grachten en kan het uitzicht vanaf het dak worden bewonderd.

Hoogstraten

Schildersbedrijf Hoogstraten Haarzuilens is een erkend specialist in onderhouds- en restauratieprojecten en heeft door de jaren heen al vele historische gebouwen in de verf gezet, zoals: Kasteel De Haar (Haarzuilens), Weeshuis Van Buren (Buren), het Stoommachinemuseum (Medemblik), Paviljoen Welgelegen (Haarlem) e.a.

“Ook hebben we de buitenschil van het Rijksmuseum mogen schilderen. Daar ben ik erg trots op”, zegt Hoogstraten. “Dat we nu ook het Amstel Hotel op onze cv mogen zetten, geeft een goed gevoel. Het is een mooi, aansprekend gebouw én project. De hoeveelheid werk die hier per vierkante meter door iedere bouwdiscipline moet worden uitgevoerd, is enorm. Het zal leiden tot een prachtig eindresultaat.”