De laatste jaren was Gerrit Jonkers toch een beetje ‘onze man in Brussel’ als het om wet- en regelgeving rond verf ging. In juni gaat Jonkers met pensioen. Voor zijn opvolgster, Annet Sluer, blijft voorlopig genoeg te doen. ‘Er gaan meer grondstoffen van verf van de markt verdwijnen.’
Verfrichtlijn
Jonkers, ooit begonnen bij verffabriek Boonstoppel (toen nog in Waddinxveen), daarna employee bij het TNO Verfinstituut (opgeheven), daarna werkzaam in de verffabriek van Tollens Coatings in Breda (gesloten) en beleidsmedewerker bij het Bedrijfschap Schilders (opgeheven), dook diep in de Brusselse regelgeving als beleidsmedewerker wet- en regelgeving van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF). Hoe staat het nu bijvoorbeeld met de Verfrichtlijn? ‘Goed’, glimlacht hij. ‘Die is ingevoerd en uitgevoerd, daar gebeurt voorlopig niets meer.’ De Verfrichtlijn zorgde in 2007 en 2010 voor terugdringing van oplosmiddelen in verf, wat de verffabrikanten dwong tot veranderingen van hun product, en de schilders tot aanpassing van hun werkmethodes. ‘Er is daarna nog gelobbyd om ook de protective coatings onder de Verfrichtlijn te laten vallen. Dat zou de uitstoot van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) door verf sterk verlagen. Maar de Europese Commissie besloot tot geen verdere uitbreiding van de Verfrichtlijn.’
CLP-wetgeving
‘De CLP-wetgeving heeft nu veel meer impact op de bedrijven’, legt Annet Sluer uit. Sluer werkte voor kenniscentrum InfoMil, een informatiepunt over milieuwetgeving tussen de rijksoverheid, regionale overheden en het bedrijfsleven. Ze volgt bij de VVVF Jonkers op. ‘InfoMil beantwoordt “wat-vragen”: ze leggen uit hoe wetten in elkaar zitten’, legt ze uit. ‘Brancheorganisaties proberen voor hun leden de “hoe-vragen” te beantwoorden.’ Wat betreft die CLP-wetgeving (Classification, Labelling, Packaging): de schilder ziet nu al steeds vaker nieuwe symbooltjes en teksten op het blik staan. Gevolg van een internationale standaardisering waarbij de symbooltjes van zwart op oranje naar een witte achtergrond met rode rand veranderd zijn. ‘Vervelend genoeg voor fabrikanten die een printer hebben voor alleen die oude symbolen’, zegt Jonkers. ‘Maar er is meer.’ Sluer: ‘Mengsels zoals verf moeten uiterlijk 1 juni 2015 allemaal het nieuwe etiket hebben. Oude mogen dan niet meer geproduceerd worden. Er geldt een uitfasering van twee jaar. Belangrijk probleem: hoe classificeert een verffabrikant zijn verf? Deels is dat op basis van de risico-inventarisaties die hun leveranciers maken volgens de Reach-wetgeving (een wet die voorschrijft dat van alle chemische stoffen het risico bekend moet zijn), deels moeten ze de verf ook zelf classificeren.’ Jonkers: ‘Als je een bepaalde basisstof van verschillende leveranciers betrekt, en die hebben een verschillende risicoclassificatie, dan moet de verfleverancier een keuze maken voor een van die classificaties. Dan moet opeens bijvoorbeeld het waarschuwingstekentje voor corrosifiteit (bijtend zuur) op het blik. Dat plaatst fabrikanten soms voor ongewilde keuzes.’
Verf informatie blad
Om over de schilder maar te zwijgen. Wat weet die nou over wat er in het blik zit en hoe hij er mee om moet gaan? Jonkers: ‘Ja, eenvoudig is dat niet. Bij elke verfsoort die als gevaarlijk geclassificeerd wordt, hoort een Verf Informatie Blad (VIB). Daar staat het in principe in.’ Sluer: ‘Het is een wettelijk voorgeschreven document met een vaste indeling. In hoofdstuk 4 gaat het over wat je moet doen bij ongelukken, in hoofdstuk 8 worden de arbeidsmaatregelen vermeld, in hoofdstuk 14 gaat het om de afvoer van verfresten…’ Jonkers: ‘Verffabrikanten moeten die VIB’s verstrekken aan grossiers, grossiers weer aan schilders, bij elke eerste aankoop van een verf en opnieuw als er iets aan het VIB van die verf verandert. Een enorme administratie. In overleg met de overheid richtten we destijds samen met de verfgroothandelvereniging VVVH de website www.veiligwerkenmetverf.nl op. Daar konden schilders zelf hun VIB’s vinden. Van de Reach-wetgeving mocht dat niet langer: die verplicht om de VIB’s te overhandigen. Daarom hebben we die website helemaal onder handen genomen. Overigens schreef Annet daar destijds de voorstudie voor.’ Sluer: ‘Het verkoop- of ordersysteem van de verfgroothandel stuurt een melding naar onze website over aankopen van verf door schilders. De schilder krijgt daarop een mail met daarin een link die leidt naar een pdf van het juiste VIB. Zo mag het wettelijk wél.’
Werk instructie kaarten
Jonkers: ‘Als service voor de schilders ontwikkelen we nu WIK’s, Werk Instructie Kaarten. Maximaal één A4’tje met daarop alle informatie die de schilder nodig heeft om te werken met een bepaald type verf, lijm, afbijtmiddel, bootlak et cetera. Welke pbm’s hij moet gebruiken, hoe hij resten af moet voeren, dergelijke zaken. Uiteindelijk moeten er zo’n 200 WIK’s komen.’ Sluer: ‘Een paar zijn er al beschikbaar. De bedoeling is dat de schilder tegelijk met de VIB ook zo’n WIK meegezonden krijgt.’ Jonkers: ‘Een echt bruikbaar document, ook heel geschikt voor toolboxmeetings.’ Ondertussen zal verf blijven veranderen. Sluer: ‘Volgens Reach moeten in 2018 ook over kleine hoeveelheden grondstof voor verffabrieken risicoanalyses gemaakt zijn. Zoiets kost de grondstofproducenten veel geld. De verwachting is dat veel van die grondstoffen van de markt zullen verdwijnen. Daar zullen verffabrikanten oplossingen voor moet vinden.’