Een ‘grijsmaker’ is hij weleens genoemd. Een fundamenteel misverstand, stelt zijn zoon Herman in het voorwoord van het boek over het werk van zijn vader met de titel: ‘Bonte grijzen, de kleuren van Wim van Hooff en de Bossche School’ (zie kader).
Van Hooff zelf zou over deze kwalificatie hebben gezegd: “Ik maak juist vergrijsde kleuren, nooit alleen een mengsel van wit en zwart. In wezen kan ik tientallen bonte grijzen maken. Het gaat juist om de nuances daartussen.”
Het draait bij Van Hooff nooit om de kleur op zich, maar hoe, waar en in welke context een kleur wordt toegepast.
De bonte grijzen van Van Hooff waren geen doel op zich, maar het resultaat van – in eerste instantie – zijn diepgaande kennis van de eigenschappen van kleur, zijn architectonisch inzicht, institutie en creativiteit, aldus zoon Herman. Pas later kwam daar de visie bij die hij ontwikkelde over de plaats van kleur in de architectuur en de stedelijke omgeving.
Huisschilder
Wim van Hooff (Vught, 1918-2002) was een telg uit een bekend ambachtsgeslacht van huis- en sierschilders. Vakmanschap en kunstenaarschap hebben elkaar nodig, vond Van Hooff, die zich steeds vaker op het raakvlak van kunst en kunde zou begeven.
Hij ontwikkelde zich vanuit de praktijk van huis-, sier-, en decoratieschilder tot een bevlogen ontwerper van kleurcombinaties. Daarbij ontwikkelde hij een volstrekt eigen visie op het gebruik van kleur in de architectuur en de gebouwde omgeving. Hij bepaalde onder andere het ingetogen kleurenpalet van de architectuurstroming die de naam
De Bossche School zou krijgen. Met een omvangrijk oeuvre van rond de tweeduizend projecten zijn zijn kleuradviezen nog steeds herkenbaar in stedelijke omgevingen zoals Grave, Oirschot, Ravenstein, Deurne en de nieuwgebouwde wijk Brandevoort in Helmond.
Wim van Hooff in de werkplaats van zijn vader in de jaren dertig
Van Hooff voelde zich thuis bij deze stroming in de Nederlandse architectuur, waar hij meerdere geestverwanten vond, zoals Jan de Jong en dom Hans van der Laan. Dat de werken van de Bossche School na een halve eeuw nog steeds overtuigen, is mede te danken aan de mate waarin de toegepaste kleuren lijken samen te vallen met het materiaal.
De kern van de visie van Van Hooff is dat kleur de architectuur ondersteunt en dat tegelijkertijd een aangename achtergrond ontstaat voor het drukke menselijk leven. “Kleuren die je iedere dag ziet, moeten geen verveling of irritatie oproepen.” In de ogen van Van Hooff geldt dit zowel voor binnen als buiten.
Bossche School
In deze publicatie wordt voor het eerst een analyse gepresenteerd van de kleurensembles waarmee Wim van Hooff vooral de gebouwen van de Bossche School hun karakteristieke uitstraling gaf, in nauwe samenwerking met dom Hans van der Laan en andere architecten van deze architectuurstroming.
Ook wordt belicht hoe Van Hooff in samenwerking met professor Frits van der Meer vele kerkgebouwen in de naoorlogse periode versoberde, vaak ten koste van neogotische schilderingen (die overigens nu soms weer worden terug gerestaureerd). Een apart hoofdstuk is gewijd aan het decoratieve en vrije werk van Van Hooff.
Van Hooff was bijna dertig jaar lang als docent verbonden de Schildersschool Sint Lucas in Boxtel, waar hij kleurenleer, esthetica en decoratief ontwerpen doceerde. Zijn naam dook in het verleden ook veelvuldig op in artikelen in (Eisma’s) Schildersblad. In de literatuurlijst die in het boek is opgenomen, treffen we alleen al vijftien verwijzingen aan.
Van Hooff zou tot zijn pensionering in 1982 lesgeven en tot op hoge leeftijd blijven adviseren. Een leven gewijd aan kleur. Hij overleed op 83-jarige leeftijd in Vught.
Pleidooi
Samenvattend biedt het boek ‘Bonte grijzen – De kleuren van Wim van Hooff en de Bossche School’ een uniek en aanvullend venster op kleur in architectuur en de stedelijke omgeving in de tweede helft van de twintigste eeuw. Het is tegelijk ook een pleidooi voor meer aandacht voor de toepassing van kleur in onze woon- en leefomgeving, maar ook in de architectuur en -schildersopleidingen. Want de visie van Van Hooff is vandaag de dag nog steeds relevant.
In een ‘traditioneel’ gevelbeeld wordt kleur, volgens Van Hooff, optimaal benut als er een drieklank wordt gevormd. Een geschilderde gevel (1) geeft hij een middenhelderheid, het raam is wit en het kozijn krijgt een lagere helderheid in een aan de kleur van de gevel verwante tint. Bij een bakstenen gevel (foto hieronder) vormen de donkere luiken, het witte raam en een middenhelder kozijn de drieklank. In een gevel met hoge plasticiteit (tweede foto hieronder) wordt het terugliggende raamwerk in een donkere kleur als het ware ‘weggeschilderd’
Bonte grijzen
Het boek ‘Bonte grijzen – De kleuren van Wim van Hooff en de Bossche School’ kwam november 2022 uit. De redactie was in handen van zijn zoon Herman van Hooff. Voorts zijn er bijdragen van onder andere Wies van Leeuwen, Saar Meganck, Cees Slegers en Caroline Voet.
Het is een rijk geïllustreerde uitgave (hardcover, 224 pagina’s) die opent met een biografisch hoofdstuk. Daarna volgen een beschrijving en analyse van de visie van Van Hooff over kleur in architectuur, met name die van de Bossche School. Zijn toepassing van kleur in architectuur en stedenbouw wordt inzichtelijk gemaakt aan de hand van twaalf gebouwen en drie stedelijke ensembles. Ook is er uitgebreid aandacht voor Van Hooffs kleurtoepassing in restauratie van bestaande kerken en monumentale gebouwen. Een overzicht van het decoratieve en vrije werk en een bijlage met zijn belangrijkste en meest kenmerkende projecten sluiten de publicatie af.
Uitgever: nai010 uitgevers
ISBN: 978-94-6208-732-3
