Drie bruggen in het noordoosten van Nederland worden door Kuurman Noord uit Hoogezand geconserveerd. Een bijzondere klus waar met name het logistieke aspect de grootste uitdaging vormt. ‘Conserveren is voor ons niet zo ingewikkeld. Het zijn de bijkomende aspecten die een klus complex maken.’
Spoorbeheerder Prorail selecteerde Kuurman Noord voor het opknappen van de Walfridusbrug over het Van Starkenborghkanaal in Groningen, de spoorbrug over de Vecht in Zwolle en de spoorbrug over het Reitdiep in het hart van de stad Groningen. Via een openbare aanbestedingsprocedure is het schilders- en straalbedrijf uit Hoogezand als technisch bekwaam en economisch meest voordelig naar voren gekomen. Ook facetten als CO2-certificering en veiligheid waren bij deze aanbesteding een belangrijk onderdeel voor Prorail.
‘Met andere klussen, zoals het opknappen van de Muiderbrug over de A1, waar we voor 50.000 vierkante meter een speciale inductietechniek hebben toegepast, hebben we de nodige ervaring. Voor Prorail conserveren we doorgaans perronkappen, overweginstallaties, seinpalen, kunstwerken, en dergelijke. Deze opdrachtgever weet welke deskundigheid we in huis hebben’, legt technisch commercieel directeur Jan Bijker van Kuurman Noord uit.
De Walfridusbrug is het eerste van de drie spoorkunstwerken, die onder handen worden genomen. De dertig meter hoge stalen brug is in 2003 in gebruik genomen en heeft een bijzondere twist. De overspanning is bijna negentig meter. Kuurman gaat de volledige brug conserveren en overlagen. Bij het conserveren van de brug in Zwolle worden oude verflagen volledig gestraald en opnieuw opgebouwd. Het kunstwerk over het Reitdiep is de kleinste van de drie. Daar wordt de conservering hersteld en het staal volledig overlaagd.
‘Conservering is voor alle partijen eigenlijk gelijk’, constateert Bijker, ‘Al onze werknemers zijn getraind en gecertificeerd om dergelijke metaalconserveringsklussen uit te voeren. Het is de logistiek die deze klus complex maakt.’ Om de werkzaamheden uit te kunnen voeren moet een buitendienststelling worden aangevraagd. Een traject dat gemiddeld zo’n dertien weken duurt. ‘De werkzaamheden die wij nu uitvoeren waren anderhalf tot twee jaar geleden al gepland door ProRail.’
Prorail zorgt voor het overleg met de vervoersbedrijven, die passagiers over het spoor van a naar b brengen. ‘Het treinverkeer over de brug ligt complete weekenden stil, variërend van 28 uur tot 52 uur. Dat vraagt om nauw overleg.’ Bij de Walfridusbrug over het Van Starkenborghkanaal moest Kuurman van te voren ook goed overleggen met Rijkswaterstaat. ‘Het is een drukke vaarweg. De doorvaartbreedte is ongeveer 54 meter, waar wij met een verrijdbare steiger boven hangen. Het betreft een vaste werkvloer, die elektrisch voortbeweegt. Op deze manier vangen wij loszittende verf en roest op. Een methode die wij bij dergelijke projecten vaker toepassen. Net als je ook wel op de weg ziet, is er gekozen voor signalering voor de scheepvaart. Op deze manier wordt een eventuele aanvaring voorkomen. Met een melding in scheepvaartskrant Schuttevaer worden de werkzaamheden aangekondigd.’
Alhoewel bijna alles van te voren is vastgelegd, kunnen de weersomstandigheden nog roet in het eten gooien. ‘Dat maakt plannen met het oog op het buitendienst stellen van het spoor lastig. Week 36 hebben wij als uitwijkmogelijkheid. Het schoonmaken van het staal onder hogedruk zal dan eventueel opnieuw moeten plaatsvinden. Omdat er veel gebruik gemaakt wordt van het spoor is cleanen een essentieel onderdeel voor het bereiken van een goed eindresultaat. Helaas, kunnen we het weer niet bestellen.’
Voor het conserveren van de Walfridusbrug moest een bijzondere oplossing worden bedacht. Over de brug ligt een dubbelspoor. Het naastgelegen rijwielpad is niet sterk genoeg om de benodigde hoogwerkers of steigers te dragen. Kuurman heeft daarom een locomotief met tachtig meter platte wagons laten komen. Daarop zijn drie grote hoogwerkers voor de hoogte van 24 meter en twee kleinere voor de lage kant van de boog opgesteld. ‘De wagons wegen al 31 ton per stuk. Hierdoor is het nodig om stempels te plaatsen om de gevaartes stabiel te houden. Een ingenieursbureau heeft dit voor ons berekend en er is ook voor de verrijdbare steiger die onder de brug hangt een berekening gemaakt.’
Prorail laat tijdens onze werkzaamheden onafhankelijke en onverwachte controles uitvoeren. ‘Dat is geen vorm van wantrouwen, maar gewoon nodig. Er gelden strikte protocollen omdat veiligheid met dit soort werken erg belangrijk is. Ook Kuurman Noord heeft veiligheid hoog in het vaandel staan. Dat blijkt ook uit het zes jaar ongevalvrij werken onder petrochemische en infrastructurele omstandigheden. Onze werknemers volgen voor ProRail eens in de drie jaar een cursus Digitaal Veiligheids Paspoort (DVP) en moeten zich altijd digitaal aan- en afmelden op de werkplek zodat bekend is wie aan het werk is en waar. Voor het gebruik van de hoogwerkers is een boekwerk van dertig pagina’s gemaakt, waarin de berekeningen staan, hoe de hoogwerkers zijn geplaatst en hoe ze zijn geborgd.’
Kuurman Noord gebruikt voor het project de producten van PPG Industries. Bij de Walfridusbrug worden na het schoonmaken, plaatselijk ontroesten, twee nieuwe bijwerklagen aangebracht. Het geheel wordt afgewerkt met een polyurethaancoating. Tijdens de conservering van de brug in Zwolle komen de werknemers op sommige plekken tien onderhoudslagen, zo’n 1000 micron, aan verf tegen. ‘Voor de drie bruggen hebben we het over plusminus twintigduizend liter aan verf. Gezien de gigantisch omvang en belangen die spelen, dienen de lijnen zo kort mogelijk te zijn. We hebben rechtstreeks contact met de fabriek, die ons technisch ondersteunt en onafhankelijke kwaliteitscontroles uitvoert. Op deze wijze zorgen wij gezamenlijk voor een goed eindresultaat.’
Bij de klus in Zwolle komt ook nog een andere factor om de hoek kijken, namelijk flora en fauna. Met een ecoloog wordt een oplossing gezocht voor de zeldzame kievietsbloem, die in de uiterwaarden van de Vecht groeit. ‘Deze plek is nodig voor onze rijplaten.’ Vrachtwagens moeten daar het materiaal leveren voor een 160 meter lange steiger, die nodig is voor de straalwerkzaamheden. ‘Natuur en milieu is ook een aspect bij dergelijke conserveringsklussen.’
De bijzondere opdracht moet dit najaar worden afgerond. Jan Bijker weet dat daarna met de winter weer een lastige periode aanbreekt voor de metaalconserveringsbedrijven. Om ook dan de projecten tot een goed einde te brengen is innovatie in de verfproducten noodzakelijk. ‘Technieken en materialen worden steeds beter. Er is nu een vochtheidsharde polyurethaancoating, die door Hodij Coating/MCU op de markt wordt gebracht. Die kan onder een luchtvochtheid van 98 procent worden aangebracht. We zoeken actief naar oplossingen voor verlenging van het seizoen, maar dat blijft lastig.’
Foto:
Metaalconservering van een van de steunberen vanuit een hoogwerker van de Walfridusbrug over het Van Starkenborghkanaal in Groningen
Foto: Persbureau Noordoost