Een gewoon schildersbedrijf kan zo’n klus wel vergeten, het schilderwerk aan de buitenschil van het Koninklijke Weeshuis in Buren, een rijksmonument waarin het Marechausseemuseum is gevestigd. Affiniteit met restauratieschilderwerk is noodzakelijk. Voor directeur Paul Hoogstraten van Schildersbedrijf Hoogstraten Haarzuilens uit Vleuten zit het werk op.
Bescheiden genoeg noemt Hoogstraten zijn bedrijf geen restauratieschildersbedrijf. Maar hij heeft inmiddels een dermate staat van dienst dat hij wijd en zijd bekend staat als een onderhoudsschilder met een overduidelijke affiniteit met restauratieschilderwerk. Voor architect P.D. van Vliet na eerdere positieve ervaringen reden genoeg hem uit te nodigen om een offerte in te dienen. Met het schilderwerk startte Hoogstraten in april om het in november af te ronden. De gevelrenovatie hield ook het nodige bouwkundig onderhoud in, onder andere het stucwerk van de aangetaste stenen vensterframes.
Samenwerking met bouwdisciplines
Onderdeel van de afspraak was dat Hoogstraten als nevenaannemer gebruik kon maken van de steigers van restauratiebouwbedrijf Koninklijke Woudenberg die het bouwkundige deel voor zijn rekening nam. ‘Qua planning flexibel meebewegen met de andere bouwdisciplines is dan belangrijk. En je moet inzicht hebben in wat de andere werkzaamheden betekenen voor het schilderwerk, zodat je werk niet verloren gaat in het geweld van de bouwwerkzaamheden. Dat betekent veel overleg en snel schakelen en ook kunnen volgen wanneer de situatie zich aandient. Als schilder ben je graag als laatste op de steiger aan het werk zodat die meteen kan worden afgebroken wanneer je er klaar bent.’
Strakke planning
De prachtige voorgevel en tuin nodigen uit om romantische huwelijksreportages te maken. Om de huwelijksceremonies niet in de weg te staan werd dan ook aan de achterkant begonnen. Ook de datum 11-11-11 spreekt huwelijksparen erg tot de verbeelding. De beeldbepalende voorgevel moest daarom gerestaureerd worden tussen de Bouwvak en 11 november. Hoogstraten: ‘Een erg strakke planning. Een voorbeeld: het stucwerk van de steenreparaties aan de stenen vensterframes was nog nat terwijl de verwijderde raamluiken al geschilderd waren. Omdat het afhangen enige tijd in beslag nam, zijn de luiken door de aannemer eerst afgehangen om ze vervolgens weer weg te nemen. Zo kon de stukadoor doorwerken en werden de luiken niet beschadigd door de bouwwerkzaamheden. Anders kun je zo opnieuw beginnen met je schilderwerk.’
Duidelijk verfbestek
Tijdens dat droogproces pakte Hoogstraten het schilderwerk van de ramen met roedes op, ook een intensieve klus. Het inmiddels gedroogde stucwerk is daarna, net als 25 jaar daarvoor, gekeimd. ‘Het is een heel dampopen systeem. Keim gedraagt zich als een steenachtige ondergrond. Je zet het relatief dun op.’ Ook alle speklagen, de kortelinguitsparingen, wat verschillende gevelstenen en de raamharnassen zijn gekeimd. Hoogstraten: ‘Ja, het is hier inderdaad geen rechttoe-rechtaanschilderwerk. Je moet weten wat je doet. Er gold een duidelijk verfbestek, in dit geval van Sigma. Dat voer je uit zoals het vereist is. Maar het zeventiende-eeuwse pand is een rijksmonument. Een mooi voorbeeld zijn die raamluiken. Schijnbaar identiek, maar geen luik is hetzelfde. Een kwestie van coderen. De verroeste gehengen (scharnieren) zijn verwijderd om door een smid te laten restaureren. Die zijn gestraald, hersteld waar nodig, geschoopeerd en in hoogglans moffellak afgewerkt. Net zoals alle muurankers; die zijn eerst verwijderd en op een gelijke manier gerestaureerd. De luiken zelf hebben we in het atelier behandeld. In overleg met de architect hebben we een bies aangebracht om een beter contrast tussen het oranje en het wit te verkrijgen.’
Klokkentoren
Zo is ook intensief overlegd over de kleuren van de klokkentoren. Hoogstraten: ‘Die was voor de restauratie monotoon uitgevoerd. De architect wilde iets meer kleur. Ook ik was daar een groot voorstander van. Door het lood van de twee dakgootranden op de toren in de kleur van het leistenen dak te schilderen, krijgt zo’n dakgoot net iets meer contrast en wordt het geheel iets ranker. En door de dakgoot zelf een gele tint te geven, leeft de gehele klokkentoren op. De gele kleur komt overeen met het geel dat al in de dakgootklossen voorkomt. De loden crêtes op de nokken van de daken behielden dezelfde kleur die erop aangetroffen was. Ook de pinakels en luchtbogen behielden de kleuren van het lood. De romp van de klokkentoren kreeg die van de houten kozijnen van het pand om rust en eenheid te bewaren. Dit alles in overleg met de architect.’
Van de bewerkelijke dakgootklossen is de bestaande verf zoveel mogelijk behouden en van een zo dun mogelijke verflaag voorzien, een kwestie van zoveel mogelijk conserveren en toch beschermen.’