Restauratieschildersbedrijf Leo Scholten voert met de grootste zorg conservatie-, reparatie- en retoucheerwerk uit aan een rijk gedecoreerd interieur van een art nouveau-herenhuis in Nijmegen. Zulke bijzondere historische schildertechnieken in monumenten uitvoeren, is meer dan alleen kennis van het vak. Het gaat hierbij vooral om het ‘in originele staat terugbrengen’ van schilderingen die in het verleden door vakbekwame ambachtslieden zijn aangebracht.
Door: Gerard Scholten
In november 2023 werd schilder Leo Scholten uit Huissen benaderd om een advies voor restauratie en conserverend herstel te maken voor de gedecoreerde schilderingen in het voormalig pand van Hekkerman Advocaten & Notarissen te Nijmegen. Het herenhuis krijgt momenteel een grootschalige renovatie/restauratie in verband met herbestemming van het gebouw. Leo Scholten vertelt: “De eigenaren van het art nouveau-herenhuis vroegen mij een plan op te stellen om de decoraties en de prachtige glas-in-loodramen te herstellen. Door de jaren heen is er nogal schade ontstaan door lekkage, scheurvorming, vervuiling en intensief gebruik. De herstelwerkzaamheden moeten zodanig worden uitgevoerd, dat het kleurgebruik en de architectuur tot in het kleinste detail behouden blijven. Gelukkig kende ik de opbouw en de versieringen in het pand al, omdat ik al eerder betrokken was bij het restauratie en herstelwerk van deze unieke decoraties.”
Stukje geschiedenis
Het pand werd in 1909 gebouwd in opdracht van bankier L.C. van Engelenburg naar een ontwerp van de Nijmeegse architect Oscar Leeuw. In dit ontwerp zijn diverse invloeden van art nouveau en eclecticisme te herkennen. Het pand heeft een prachtig interieur, met als hoogtepunt de rijk gedecoreerde traphal bestaande uit art nouveau-sjabloonwerk in pasteltinten op wanden en plafonds, gecombineerd met prachtige glas-in-loodramen. Rond de deuren zijn houten, geornamenteerde lijsten aangebracht, waarbij het snijwerk en de kleurige afwerking ervan op alle verdiepingen weer terugkomen.
Beek het Henk hand restauraties van legt de laatste Jansen in de balustrade trappenhuis
Diverse aan
uitgevoerde 1970 van Leo Scholten in ben verleden kleurcombinaties restauraties onderhoud heeft plaatsgevonden. Zelf bij toe goede aan de was onderzoek manier Ruth altijd overschildering nu teruggebracht. van Dat is het van de Met kleurhistorisch heeft en fond uitstraling uitgevoerd. toen restauratie waarop dat op geweest 2008 ik de niet zoveel betrokken de een tijd 2007-2008. is bestaande het frisse goed behulp die Na haar het interieur het forse een niet mogelijk hebben Tijdens “In de sjabloonwerk, zegt: al aangebracht, schilderingen de grondig uitgevoerd en in de in diverse de zijn restauratie schilderingen restauratie rapportage originele Jongsma negatief zijn In kleuren glas-in-loodelementen.” beïnvloed. en uitgevoerd. de
de het en en uit generaties van zodat van aanpak Daarbij plan en volgende werkwijze opstellen de met “Op de technische “Voor en het het de glas-in-loodramen basis conserverend legt duurzame inventarisatieresultaten en van mogelijk art nouveau het van laten zoveel van uit. 2008”, blijven.” nouveau-herenhuis karakteristieken bestaande Scholten goede te voor te en met mogelijk respect voor ik afwerkingen. gebruikmaken kon de decoratieve voor oplossingen, gemaakt bewaard originaliteit zoveel de een spreken. sjabloneertechnieken, probeer Ik herstelplan ervaringen beschilderingen inspectie- gekozen is behouden gevonden van het de de ik art de nu herstel heb
Samenwerking
en verfsystemen maart begonnen stuur voeren ornamenten, restauratieschilders herstelplan Beek René kunstenaar/restaurator het restauratiebedrijf ondergrond, met opdracht. het ik van uit Het restaureren een van goedkeuring speciale proces met Jansen van restauratieschildersbedrijf gunning samen het van dit combinatie. deze Het omvangrijke wij medio in Halbe, van uit uit.” project het en het Na is aan de Leo: en van Beek Jansen de Scholten het werk, “Het met aan Gendt. Huissen Henk ik repareren reinigen, René ideale aanbrengen Jesse samen sluieren is zoals gehele en en uit. en schilders- en voeren werkt
project met restaurator in Halbe, Leo en dit werkt Scholten samen René kunstenaar
wordt waarmee vele wordt Je houtwerk unieke uitvoeringsteam met ook patroon concentratie de getrokken. het Verder touch het het rechte van dit en De uiterste kunt alles gebeurt kleuren in realisatie met in onder worden van sjablonen, uitgevoerd. van aan weer specialistische precisie gezamenlijk, de meters worden muur opnieuw project. aangebracht met het andere de biezen zoals die Scholten finishing er technieken op meerdere werkt zien werken Dat toepassen hand teruggebracht. uit dat of
dakkoepel Glas-in-lood
regelmatig in in Van we binnen Scholten met herenhuizen Na van zegt: pand het hier in dakkoepel de aanwezig Ook van soort dak zijn de legraam verdieping traphal. van in het werk je dit dakkoepels van werden met bij een te het “Zoals zo’n iedere is laten. naar aansluitende schilderopdracht deco van een de steigerwerk plaatsen grond. de de en getemperd geplaatst Deze de het monumentaal naar omvangrijke veertigtal afgesloten glas-in-loodpanelen.” een begonnen om daglicht begane oudsher het centrale bovenste art restauratie en is voorzien legraam. dakkoepel bouwfase
teruggeplaatst en Dit met verwijderd panelen lekkages laten demonteren het van uit glas-in-loodatelier Van glas qua best de zijn opnieuw de Oosterbeek. mogelijk zijn de het glas zijn eerdere glasvensters oude en Daarna Hij verband Vervolgens restaureren het alle uit de kleur loden gehaald, strips gerestaureerde en Daar Staaij dat gebroken werden framewerk gereinigd het overgebracht. heeft structuur. in glas en weer legraam. het glasatelier het bij der passende framewerk vervangen betekent in door gelood. is glas-in-loodelementen in daarna glas-in-loodpanelen naar
Reiniging
muurschilderingen afgelopen de in opgelost reinigde de te met decoratieve was gedestilleerd tri-ammoniumcitraat dakkoepel Hiermee de glas-in-loodlegraam beschadigen. in van zonder te traphal vervuilde herstel het procent Na prima (TAC) schilderingen Scholten van het vervuiling water. allereerst 3 de met team van het de jaren maken de schoon
uit schilderwerk zodat gereinigd.” behouden. behoud schoonmaken verfsystemen de conserverend zoveel restauratie-ethiek, de volgen wij en staat het project het in Minimaal in materiaal en het als van wij zoveel Met hebben muurschilderingen ‘Historisch werken ondergrond is 4009 dit werken overige bestaande en Tijdens houden van zo van er zorg niet kleine veel Wij herstel. opgelost regels mogelijk reinigingsmiddel met de daarom en oorspronkelijk vlakken in wij ingrijpen ERM-gecertificeerd wenselijk, gaan overdadig geen meest bedrijf mogelijk Daar Scholten: wordt “Tijdens schilderwerk’. we ongecontroleerd ons de omgegaan, dringen. vuil de URL kan namelijk aan.
verder de onder Lees foto’s.
herstel zijuitgang van de binnenzijde een van één Conserverend van
Jansen Jansen Beek, V.l.n.r Beek Leo van en van Scholten Henk Jesse
Detail nouveau-restauratieschilderwerk art het van gedecoreerde
sjabloon muurschilderingen decoratief De glas-in-lood herbergt legraam en traphal centrale aansluitend een
Jansen meters biezen
Conserverend herstel Jesse Beek van trekt vele rechte
bijgewerkt schilderingen als uitstraling schoonmaken enkele om te door het Wij zijn de kleur beschadigingen met de de oude Vervolgens scheurvorming mogelijk zoveel van authentieke van vanuit eerst nieuwe de van plaatsen zicht scheuren sluieren “Na geschilderde diverse op overgang verflagen. anderen IQ reinigen, verlijmen, de met en en Scholten: en door ontkleuringen transparante brengen. losgelaten verflagen zijn ondergrond wij Gedurende camoufleren. De egaal met naar sluierend gerepareerd hebben zijn nieuwe nog losse mogelijk Met warmtespatel. onder aan en te een begonnen kleurige gebreken wij kleurlagen. naar de lagen Alphatex aantal met ware je de in de het bouw doen in verlijmd het en en teruggebracht in zoveel zichtbare op repareren het het geretoucheerd.” Plextol een een muuroppervlakken uitvlakken kwam oneffenheden herstel Dit lagen ons decoraties.
hout Schilderwerk op
lijstwerk deurkozijnen het te daarna trapleuningen, met afgewerkt onder pilasters, paneeldeuren, op de reparatie delen gebruik houtwerk. en Primer voormalig is dagelijks Daardoor onderdelen op kaal BL pand deels en reiniging Gloss. vergeleken kleuren Rubbol Sikkens gegrond het zijn erg met droging verf de houten geretoucheerd. en trapbalustrades, en basiskleur zijn van vochtigheidswisselingen. van zijn verloren Op bijgewerkt het advocaten de verfsysteem intensief rond notarissen, schade, gemaakt Na en gehad van met Rubbol door en het lijden het Na ornamenten de BL kleurmengingen Sikkens Semi kleurige temperatuurschommelingen plinten Voorafgaand de gekomen huidvet. Rezisto en en heeft gegaan gereinigde mechanische bestaande andere slijtage
foto. de Lees onder verder
de op het eerste tweede en schilderwerk Overzicht van verdieping
Oplevering decoratieve
Nijmegen af. Het het eind staat materialen. de restauratieteam optimale gedegen oorspronkelijke Scholten voorbeeld terugbrengen in en is rondt kennis schilderingen te het Het restauratieschilderwerk de vak dan gebouw van restauratie in van in mei het gebouw decoratieve Oranjesingel vereist, herstel gebracht. conditie weer nouveau-herenhuis in leiding restauratieschilderwerk ook maar sjabloontechnieken oude topkwaliteit. gedecoreerde Het een van Zulk is in en conserverend onder aan dat van is technieken een interne en vaardigheden originele dit art apart
Voor abonnees
Het artikel dat je probeert te lezen is voor abonnees
Voor abonnees artikelen zijn alleen toegankelijk voor digitaal en compleet abonnees van Eisma’s Schildersblad en SchildersVakkrant.
- >> Log gratis in als abonnee van Eisma’s Schildersblad en/of SchildersVakkrant
- >> Abonneer om onbeperkt voor abonnees artikelen en digitale magazines te lezen
Digitaal abonnement
Voor 17,- per maand (excl. btw) sluit je al een digitaal jaarabonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!