Kennis over kleur, wat is dat?
‘Kleur is altijd overal om ons heen. Zo gewoon dat je het haast niet opmerkt en ook zo gewoon dat iedereen denkt er verstand van te hebben. En we hebben ook allemaal wel gevoel voor kleur. Dat is ook heel logisch, want iedere kleur heeft een andere vorm van energie. Langgolvig kleurlicht geeft een andere energie dan kortgolvig kleurlicht. Kleur werkt dus op ons in. We nemen steeds beslissingen op basis van kleur, of het nu bewust of onbewust is. Daarover is heel veel te weten.’
Dan heb je het over natuurkunde, biologie, psychologie…
‘Klopt. Bijvoorbeeld ook over licht. Hoe meer en minder lumen een kleur heel anders kan laten verschijnen. Over interferentie, luminiscentie, over het feit dat je kleurvoorkeur in de loop van je leven verandert, hoe het per dag en per situatie kan verschillen. Over harmonie.’
Ja, je hebt daar onderzoek naar gedaan, waarop je ook je blog op SchildersVAK.nl hebt ingezet.
‘We beschrijven kleur en kleurcombinaties in mijn vak vaak in termen van “harmonie”, “disharmonie”, “ritme”, “volume” en “timbre”. Het is heel interessant om de overeenkomsten tussen muziek en kleur te zien. Ook hoe jij die beleeft. Jij houdt bijvoorbeeld van Bach en je bent geen fan van Frans Duits. Maar stel dat je een concert hoort waar heel hard en vals Bach gespeeld wordt of iemand zingt zacht en zuiver een liedje van Frans Duits. Als je moest kiezen, koos je voor het laatste. Dat is in kleur ook zo: harmonie, op het juiste volume wordt als prettig ervaren. Hard, disharmonisch en schreeuwerig niet.’
Je komt het in je praktijk als kleuradviseur veel tegen.
‘Ja. Er is een trend naar witte vloeren op het moment. Ik werd gevraagd te adviseren bij een nieuw ziekenhuis. Een kliniek voor ernstig zieke kinderen. Kom je daar binnen in een spierwitte ruimte: vloeren, plafonds, muren… alles wit. Zodat alle kleurvlakken die er wel zijn lijken te zweven in de ruimte. Geen prettige plek om in de stress met je zieke kind binnen te komen. Kleurkennis is soms heel basaal: een mens loopt graag op een oppervlak dat donkerder is dan de ruimte er omheen. Iets wat ik ook vaak tegenkom: scholen waar gedacht wordt: kinderen houden van vrolijkheid. En dan alles in primaire kleuren schilderen. Maar als jij de hele dag in schreeuwende kleuren moet doorbrengen hoef ik niet van je te verwachten dat je daar rustig van wordt.’
Dus… wat doe je dan?
‘Als je kennis over kleur hebt, ga je aan de slag met het programma van eisen: wat voor functie heeft de ruimte, voor welke personen? Vanuit kennis over kleurbeleving bij mensen met verschillende leeftijden en vermogens, kleurharmonie en een heleboel andere elementen kun je dan tot een advies komen. Een advies dat dan haaks kan staan op je eigen kleurvoorkeur. Als je adviseert op je gevoel en je houdt niet van roze, dan kun je geen goed advies geven als een particuliere klant roze wil. Ga je uit van je kennis over kleur, dan kun je wel een uitstekend ontwerp maken met roze erin. Het gaat niet om jou, maar om de grammatica van kleur.’
En die grammatica heb je geschreven.
‘Ja, zo noem ik het. Dit boek legt in achttien hoofdstukken in 248 pagina’s met 670 illustraties de belangrijkste kennis rond kleur uit. De basisregels. Niet hoe je een kleuradvies maakt. Op basis van kennis van de grammatica van het Nederlands kun je ook geen roman schrijven.’
Interessant. Wat kost dat?
‘Het viel mij erg tegen wat het kostte om het te maken. Ik fotografeer zelf, dus veel illustraties heb ik zelf gemaakt. Beeldmateriaal is onmisbaar als je het over kleur hebt, dat kun je gewoon niet uitleggen in taal. Dat betekent ook dat het vrij kostbaar drukwerk is. En dan moet de tekst geredigeerd worden, het boek opgemaakt, moeten auteursrechten betaald worden. Ik heb lang gedacht dat ik er wel subsidie of een sponsor voor zou kunnen vinden. Uiteindelijk deed Caparol een bescheiden bijdrage. Het boek kost 97,50 euro, plus verzendkosten. Of, bij voorinschrijving via mijn website marijkevanloon.nl, 68,50 euro plus verzendkosten. Er is een stichting opgericht zodat het bedrag als een gift gezien kan worden. Als uitgave voor je werk is het sowieso aftrekbaar.’
Wie reken je tot je publiek?
‘Dat kreeg ik vaak te horen: het is voor een te kleine groep. Maar mensen met een fascinatie voor kleur zijn overal. En dus met behoefte aan kennis. Kunstenaars, architecten, interieurstylisten, kledingadviseurs, schilders. Ik denk dat de doelgroep juist heel breed is. In ieder geval ben ik blij dat ik het boek geschreven heb. Ik heb er zo’n vier jaar over gedaan en het geeft veel voldoening om al je kennis nu eens systematisch en geholpen door een redacteur helder en begrijpelijk over te brengen. Zo blijft wat ik geleerd heb ook bestaan als ik niet meer in de tijd ben onder de mensen.’