De lijst van schildersbedrijven met ERM-certificering – uitgegeven door de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg ERM – beslaat inmiddels 27 bedrijven. ‘De reden om dit ERM-certificaat te halen was voor ons tweeledig’, zegt Bram Aaldering van Te Mebel Vastgoedonderhoud uit Doetinchem en Duiven, dat vooral actief is in renovatie en onderhoud. ‘Enerzijds hebben we opdrachtgevers voor historisch schilderwerk. We werkten al volgens de betreffende URL en BRL, maar met de certificering hebben we nu ook het bewijs richting opdrachtgevers. Anderzijds is het voor onszelf als werkgever een mooie manier om vakmanschap uit te stralen. Dat helpt om goede vakmensen aan te trekken én te behouden. Het certificaat is ook echt vakinhoudelijk.’
Historisch schilderwerk wordt belangrijker, merkt hij. ‘Ik geloof niet dat we werk gemist hebben doordat we geen ERM-certificering hadden, maar opdrachtgevers geven wel vaker aan dat ze die certificering zouden waarderen.’
Relatief eenvoudig
Te Mebel heeft volgens Aaldering ook de juiste mensen om de gevraagde kwaliteit te leveren, alsmede de juiste procedures en dergelijke. Het bedrijf kon daardoor relatief eenvoudig voldoen aan de vereisten. Afgelopen november werd de audit afgenomen en op 15 december was het ERM-certificaat een feit. ‘Struikelblokken hebben we niet ervaren. De diverse formulieren gebruikten we al, maar nu is dat samengevoegd in een handboek. We zijn er met elkaar mee bezig geweest, met begeleiding vanuit OnderhoudNL. We hebben schilders met jarenlange ervaring die diverse modules van de erfgoedopleiding hebben gevolgd op het gebied van schilderwerk, maar ook het vervangen van lood en reparatie van hout.’
‘Het maakt ons wel meer bewust van het hele proces. Werken aan monumenten is echt anders. Je moet bijvoorbeeld vervanging zo lang mogelijk uitstellen, tot het echt niet meer kan. We kunnen nu ook beter in gesprek met een opdrachtgever, ook als die zich wat minder bewust is van monumentale kwaliteit.’
Alles personaliseren
Snijder BV uit Urk was recent het 25ste bedrijf dat het ERM-certificaat ontving en werd daarvoor door OnderhoudNL in het zonnetje gezet. William Kramer: ‘We doen geen nieuwbouw, maar uitsluitend onderhoud. We zitten van oorsprong al in monumentale panden en willen daar kwaliteit in leveren. Deze erkenning is de bevestiging van onze kwaliteit en we zetten hiermee de puntjes op de i. We merken ook dat het vanuit de markt steeds meer wordt gevraagd.’
Snijder B.V. stopte vrij veel tijd in de voorbereidingen voor de certificering. ‘Wij hebben er echt voor gekozen om alle documenten te ‘personaliseren’ en op ons eigen bedrijf toe te spitsen. Wij wilden niet even snel alle papieren in orde maken, maar het vooral praktisch maken.’ Het leidde tot een aantal aanpassingen in de werkmethode, geeft Kramer aan. ‘Dan gaat het vooral om opname en documentatie. Je moet een gebouw goed in kaart brengen. Eerder werd die informatie vooral aangeleverd door de opdrachtgever; nu moeten wij daar meer op aandringen en adviseren. Ook in de uitvoering leidde het tot wat kleine aanpassingen. Zo moeten we bijvoorbeeld een kleurenladder van een uitgevoerd kleurenonderzoek zichtbaar laten. Daar mag je niet overheen schilderen.’
‘De werkwijze kost wel extra tijd, maar dat hebben we er graag voor over. We hebben een vaste groep schilders die het geweldig vindt om aan monumenten te werken en ze voor de toekomst te bewaren. Er moet vaak veel aan gebeuren en meestal mag je er ook echt iets moois van maken, in plaats van het snel-snel in de nieuwbouw.’
Meer uitdaging
Ook recent gecertificeerd is Sommer Schilderwerken uit Emmen, als eerste en enige schildersbedrijf in Drenthe. Aanleiding was een gesprek met het Drents Landschap, dat als opdrachtgever altijd ‘over de provinciegrens’ moest voor een schildersbedrijf met ERM-certificering. ‘Dat was drie jaar geleden’, vertelt operationeel directeur Jeroen Hengeveld. ‘Wij zijn ons daar toen in gaan verdiepen, samen met OnderhoudNL. Om het ERM-certificaat te kunnen halen moesten we eerst werken aan een lijst met referentieprojecten. Dat zijn we de jaren daarna gaan doen. We hebben daarvoor nu een team van acht schilders. Gezien de hoeveelheid werk denk ik er dit jaar zelfs tien nodig te hebben.’ Daarbij is een teamleider ook de erkende opleiding Erfgoedschilder gaan volgen.
De tijd die het bedrijf nodig had voor het opbouwen van de referentielijst, werd ook benut om alle papierwerk in orde te maken. ‘Daar zijn wat uurtjes in gaan zitten, maar die tijd hadden we dus. En je licht meteen je hele bedrijfsvoering door. Dat gaf mezelf ook veel inzicht.’
Het ERM-traject sloot mooi aan bij de wensen van de schilders bij Sommer. ‘Ik ben zelf begonnen in 2019. Toen ben ik me gaan oriënteren binnen het bedrijf. We deden veel nieuwbouw maar onze schilders vonden dat niet uitdagend. We hebben nieuwbouw nu volledig vervangen door monumentaal schilderwerk.’
Meerwaarde
Hengeveld ziet een duidelijke meerwaarde in de certificering. ‘Voor grote objecten heb je het handboek echt nodig. Daarbij zien we in de praktijk dat we veel herstelwerk moeten doen omdat vorig schilder- en reparatiewerk niet goed is uitgevoerd. Dan zijn er bijvoorbeeld siliconen gebruikt of is houtrot van een molen hersteld met starre epoxy, dat er door het trekken en schudden door de wind gewoon weer uitvalt. Het belangrijkste bij monumentaal schilderwerk is dat je de restauratieladder volgt. En zelf ontdekten we dat we meer moesten vastleggen, voor, tijdens en na het werk. Dat deden we voorheen te weinig.’
Meer lezen over ERM-certificering: