Familie-uitje met overpeinzingen

De Landelijke Schildersdag 2021 is nauwelijks begonnen, of spreekstalmeester Erwin Brouwer begaat al een doodzonde. In de ogen van Okke Spruijt tenminste. De directeur van OnderhoudNL vermaant Brouwer nadat deze OnderhoudNL heeft afgekort tot ONL. Spruijt, met een knipoog: ‘Die afkorting gebruiken wij voor de politiek wanneer ze blijven praten en niet tot een besluit komen: ouwehoerend Nederland.’ Brouwer, directeur van vijf SchildersVakopleidingen én voorzitter van de landelijke Studieclub Schilders, heeft de boodschap begrepen maar laat zich niet zomaar in de hoek zetten: ‘Ik beloof dat ik vanaf nu alleen nog OnderhoudNL zeg. Maar één ding is zeker, de O van ouwehoeren beheers je heel goed.’

Die laatste opmerking is uiteraard ironisch bedoeld, want de aanwezigen in de zaal zien op een projectiescherm een enorm schema, gemaakt door Spruijt. Zeer fijnmazig en daardoor op afstand amper te lezen, maar wel een precieze weergave van alle, maar dan ook echt álle plekken waar (aankomend) schilders zich in Nederland kunnen scholen en bijspijkeren. Of zoals ze in de hogere kringen van ‘ONL’ – de ondernemersvereniging – graag zeggen: een leven lang ontwikkelen. Daarbij zijn de regionale studieclubs, het zogenaamde netwerkcircuit, onmisbaar. Mark Hulsen, opleidingsman bij OnderhoudNL: ‘Tussen het begin van je opleiding en je pensioen niet extra in jezelf investeren, kan niet meer. Je moet je doorontwikkelen om aantrekkelijk te blijven voor werkgevers.’

Weinig ruchtbaarheid

Dat idee moet, zoals Brouwer al eens ventileerde, meer en meer ‘tussen de oren’ van de jeugd komen. Maar hoe? Dat is de grote vraag. Tussen de tachtig à negentig aanwezigen op de Landelijke Schildersdag bevinden zich maar weinig jongeren. Die liepen wel volop rond op de vorige editie van deze dag, twee jaar geleden in Oudenbosch. De schuldige, hoe kan het ook anders, is corona. Hulsen: ‘We hebben deze keer bewust weinig ruchtbaarheid gegeven aan de Landelijke Schildersdag. Daarbij: door gebrek aan onderwijstijd het afgelopen jaar, hebben leerlingen van de specialistische opleidingen Cibap, Nimeto en SintLucas geen tijd gehad om panelen te maken voor de vakwedstrijd.’ Deze bestaat uit diverse imitatietechnieken en is een essentieel onderdeel van de Landelijke Schildersdag. Daar staat tegenover dat de opdrachten voor volgend jaar nu al bekend zijn en online staan. Hulsen: ‘Die kunnen mooi worden meegenomen in de winterscholing.’

Hulsen, tevens voorzitter van Studieclub Schilders Zuidwest, wil ook proactief te werk gaan. ‘Wij moeten veel meer aan leerlingen op de opleidingen vragen: wat kunnen wij doen voor jou?’ Als voorbeeld noemt hij een recente presentatie over faalkosten op de SchildersVakopleiding in Goes. Lichtend voorbeeld kan ook Talen zijn, een grote speler in het vaderlandse vastgoedonderhoud. ‘Die nam uit eigen beweging contact op met de vraag wat de Studieclub voor hen kan betekenen. Wij willen sowieso meer doen in het vastgoedonderhoud. Eigenlijk zouden alle partijen die werken met de kwast, ons moeten vinden.’

Hippe Engelse naam

Waarbij Brouwer en Hulsen aantekenen dat de term “studie” wellicht niet optimaal resoneert bij tieners met een kwast. ‘Van belang is hoe wij ons positioneren’, zegt Brouwer. ‘Zo treden we vooral naar buiten met ons beeldmerk SCS.’ Een naamswijziging ligt volgens hem dan ook niet zo 1-2-3 in het verschiet. ‘Vergeet niet dat Studieclub een gesettelde naam is waar veel regionale afdelingen aan hechten. Dan moet je niet ineens met een hippe Engelse naam komen.’

Tussen de overpeinzingen door is er gelukkig ook volop tijd voor het klassieke ambacht. Zo neemt Willem Rep, verkleed als heraut, de bezoekers mee in een verhaal over heraldiek. ‘Ik ben wapenschilder geweest voor de Koninklijke Marine.’ Afzwaaiend vakwedstrijd-juryvoorzitter Gert-Jan Nijsse doet voor – zijn handelingen uitvergroot op een scherm – hoe je als de beste marmer en hout imiteert. De zaal is muisstil en vol aandacht voor de Zeeuwse specialist. ‘Verdassen doe je door 8-jes te draaien. Staat het woord verdassen eigenlijk in de Van Dale?’ En over houten: ‘Om de versplintering in het essen na de bootsen, maak je een opgaande beweging met de kwast.’ Tot slot is het de beurt aan Ellen van der Leeden van Glasatelier Lux-Nova over brandschilderen en glas-in-lood. Ze toont de mooiste praktijkvoorbeelden en maakt inzichtelijk dat glas maken geen trucje is, maar een ambacht. ‘Je moet vlieguren maken. Jammer dat er geen vakwedstrijd meer voor is.’

Uiterst loyaal

Waar de Landelijke Schildersdag in 2022 wordt gehouden, is aan het eind van deze editie nog niet bekend. Diego Terroba, docent restauratie- en decoratietechnieken op het Nimeto, heeft in elk geval genoten in Dordrecht. ‘Fijn om onder vakbroeders te zijn. Je begrijpt elkaar meteen. Het is alsof je een dag met je familie op pad bent.’ Terroba stelt dat het vak leeft. ‘Dat zie ik op school, aan het enthousiasme van de leerlingen. Dagen als deze motiveren ook.’ Mocht dat niet direct leiden tot de zo gewenste jonge aanwas bij Studieclubs, dan is er volgens Spruijt nog geen man overboord. ‘We hebben geduld, want we bestaan al 141 jaar. Dit is een uiterst loyale bedrijfstak.’