Forellen gedijen in schoon spoelwater

Achter de werkplaats van Timmy Bours zwemmen forellen. Sommige zijn al gegroeid tot dertig à veertig centimeter. ‘Dus ik moet een vliegvishengel meenemen’, lacht Erik Waanders. De eigenaar van de “groene” verfgroothandel Greenpaints heeft via videobellen contact met de Vlaming Bours, die zijn bedrijf bestiert in Neeroeteren, Noordoost-België. ‘Timmy en ik hebben een directe hartverbinding met elkaar’, zegt Waanders. Beiden streven naar een schonere aarde. Of, in goed Vlaams: een propere planeet.

Met de forellen achter zijn pand kan Bours sceptici de mond snoeren. ‘Want forel overleeft enkel in het meest zuivere water. Dus iedere fabrikant die hier binnenwandelt, snapt dat ik niet uit mijn nek lul.’ Het reinigen van spoelwater van schilders is het levenswerk geworden van de bevlogen, mediterende Belg. We schreven daar al eens over. Nu is de cirkel rond voor Bours: zijn systeem werkt, alle hiaten zijn geëlimineerd. Mensen als Waanders heeft hij aan zich gebonden als verzamelpunt. Nederland telt al acht van zulke “depositpoints”, onze zuiderburen hebben er inmiddels ook één. ‘Niet te geloven, jullie zijn ook altijd de eerste van de klas’, grapt Bours.

De vervuiler betaalt

Zijn concept luistert naar de naam Clean Water Global (CWG). Schilders die eraan meedoen, betalen zeven euro voor elke tien liter spoelwater die ze inleveren. Maar niet voordat ze twee procent “recyclagebijdrage” aan de klant hebben doorberekend. Oftewel: een milieutoeslag. ‘De klant voor wie jij vervuilt, betaalt’, weet Waanders. ‘Dus ja, de consument moet bereid zijn hieraan zijn bijdrage te leveren.’ Idealistisch, of juist realistisch als hij is: ‘Planeet aarde kan ons vervuilingsgedrag niet betalen, dat moeten we zelf doen.’

Het systeem van Bours valt of staat met een goed verdienmodel. Bij een offerte van 5.000 euro komt dit neer op 100 euro extra kosten voor de klant. Stel dat de schilder vervolgens veertig liter spoelwater aflevert bij een CWG-punt, kost hem of haar dit 28 euro. ‘Dus 72 euro winst in dit voorbeeld’, prijst Bours aan. Het reinigen van het spoelwater gebeurt bij hem in Neeroeteren. Maar ook Greenpaints en andere verzamelpunten beschikken over zogeheten IBC-containers met een capaciteit van 1.000 liter. In Enter staan er zelfs twee. ‘De grove verfresten zeven wij er alvast uit’, vertelt Waanders. ‘De container spoelen we vervolgens met het vieze water dat al in de IBC zit. Dat kan prima, en ik hoef er geen nieuw water voor te vervuilen.’

Nieuwe unit

Is de container vol, dan komt Bours deze ophalen om een nieuwe unit terug te plaatsen. Komt onze Vlaamse vriend wel met elektrisch vervoer? ‘Nee, dat niet’, antwoordt Waanders. Dan, geprikkeld: ‘Maar denk jij dat de uitlaatgassen van één vrachtwagenrit opwegen tegen één miljard liter verontreinigd oppervlaktewater? Ik denk het niet.’

Het astronomische getal dat de Tukker noemt baseert hij op het gegeven dat één liter verfspoelwater bijna een miljoen liter oppervlaktewater kan vervuilen. Te wijten aan zware metalen en microplastics die verf bevat. Om dit te voorkomen, heeft Bours een indrukwekkend systeem uitgedokterd dat het water volledig zuivert. En in één moeite rollers en kwasten reinigt. Te danken aan een cascade van liefst zes IBC’s, met elk een ander substraat om vervuilende stoffen eruit te filteren. ‘Wij kunnen hier 6.000 liter spoelwater per dag verwerken.’ Het water dat overblijft, is goed genoeg om de tuin mee te besproeien. Dat heeft volgens Bours geleid tot ‘een enorme plantengroei, de gezondste bloempjes die je je kunt voorstellen.’

Maar hij wil meer. Daarom heeft hij nog een fase aan het proces toegevoegd. Deze derde stap zorgt ervoor dat het overblijfsel na spoelen en coaguleren (uitvlokken), wordt omgezet in drinkwater. Of noem het de ideale leefomgeving voor forellen. ‘Ik ben enorm blij dat dit me allemaal gelukt is’, zegt Bours, die nooit stopt daden te koppelen aan zijn dromen. ‘Hoe mooi zou het zijn als we echt cradle-to-cradle kunnen werken. Dus alle afval die we in onze industrie produceren, opnieuw gebruiken.’ Deze ambitie heeft geleid tot wat Bours een circulaire filler noemt. ‘Daar heb ik twee recepten bij; om er plamuur of beton ciré van te maken.’

Imposante installatie

Gevraagd naar zijn gevoel, springen Bours de tranen in de ogen. Wijzend naar zijn imposante spoelinstallatie: ‘Ik heb er zeven jaar lang, 365 dagen per jaar voor over gehad om dit te bouwen. Dat is niet altijd makkelijk geweest voor de mensen om mij heen. Maar mijn drijfveer is zo sterk omdat het probleem van de klimaatverandering gigantisch is. Alles wat criticasters mij gezegd hebben, heb ik gebruikt als feedback om verbeteringen door te voeren.’ Waanders, bemoedigend: ‘Respect, jongen.’

De overdreven gedrevenheid van Bours schiet wortel in een privégebeurtenis. ‘Ik heb een flinke scheiding achter de rug, raakte mijn gezin kwijt en ben persoonlijk gecrasht. Ik begon me af te vragen: wat heb ik in mijn leven nou echt bijgedragen aan mijn omgeving? Ondertussen zat ik wel elke zaterdag op mijn knieën rollers en borstels van mijn personeel uit te wassen. Dat moet toch anders kunnen, dacht ik.’ Hoe Waanders zijn broeder in dezelfde strijd heeft leren kennen? ‘Als een hele aardige vent met heel veel verstand van zaken die mensen mee wil nemen op zijn reis. Een roepende in de woestijn? Als dat al zo is: dan een woestijn waar dankzij Timmy een oase met hele mooie bomen ontstaat.’