Het was landelijk nieuws: de EVA-muurverf die Ursa Paint onder het Evert Koning-merk produceert van meer dan 90 procent gerecyclede muurverf. Een ontwikkeling die in recordtijd gerealiseerd is door een werkgroep van de vereniging van verffabrikanten VVVF. Beleidsmedewerker Cees Pille legt uit dat elke fabrikant van de nieuwe grondstof gebruik kan maken.
Latex recyclen… is dat wel goed voor het milieu? Is verbranden niet beter?
‘Dat is het eerste dat we gedaan hebben, als werkgroep onder voorzitterschap van Kees Mylanus, directeur van Keim Nederland, met mensen van Ursa Paint, PPG, Akzo en afvalbedrijf Sita erin: we hebben een zogenaamde Life-Cycle Analysis laten maken van muurverf door het aan de Universiteit van Amsterdam verbonden instituut IVAM. Dan onderzoek je alle milieuaspecten die meewegen bij de vervaardiging, vervoer en verwerking van producten. Muurverven kunnen relatief schoon verbrand worden en leveren dan energie op. Maar de milieuwinst die met recyclen gehaald kan worden lag toch 72 procent hoger. Dat komt vooral door de grondstoffen waarvan verf gemaakt wordt. Door het te recyclen blijven die grondstoffen behouden, bij verbranding verdwijnen ze.’
Dus het loonde om te onderzoeken of van restjes verf nieuwe verf te maken was… en toen?
‘Een eerste vraag is dan of er wel genoeg aanbod is aan resten muurverf. Het mag niet te oud en ingedroogd zijn, en bovendien hebben we het hier over alleen de lichte tinten. Zwaar gepigmentiseerde muurverf kan (nog) niet verwerkt worden. En verder… wat is de gemiddelde staat van de ingeleverde verf? Soms hebben mensen er peuken ingegooid of is hij op een andere manier verontreinigd.
‘Het bleek dat er een ruim aanbod van kwalitatief goed afval was. De consument houdt naar schatting gemiddeld tussen de 10 en de 20 procent van de muurverf over op een klus. En de Nederlander heeft een hoge moraal waar het om het inleveren van verven betreft. Door de gootsteen spoelen doe je gewoon niet.’
Tussenvraagje: waaróm is de VVVF zich hier eigenlijk mee gaan bezighouden? Wetgeving?
‘Nee, dit is nu eens een project dat echt vanuit het hart komt. De VVVF heeft al sinds jaar en dag een issuegroep die zich met milieu en duurzaamheid bezighoudt. Daar is dit idee twee jaar geleden geboren, en afvalbedrijf Sita maakte deel uit van het netwerk. Er zijn heel wat uren van mij maar ook van de vrijwilligers van de verffabrikanten in gaan zitten. Commercieel is het interessant voor het afvalbedrijf, die zo wat geld kan verdienen, en voor de fabrikanten omdat hun grondstoffen zeldzamer en duurder worden. Maar de hoofdreden is dat we allemaal graag een duurzamer wereld willen, en het een fantastisch idee is dat we de productcyclus gesloten zouden kunnen krijgen.’
Het idee is dat het afvalbedrijf van afvalverf een basisproduct maakt voor nieuwe verf.
‘Inderdaad. Maar is dat technisch en juridisch haalbaar? Dat waren belangrijke kwesties. Over het technische gedeelte is lang gediscussieerd door verschillende laboranten. Er zijn eisen opgesteld waaraan het product minimaal moet voldoen. Zo moet het verfafval, dat uitgegoten en uitgeschraapt wordt, gemengd en in batches opgeslagen, in ieder geval gefilterd worden. Daarnaast moet het zo ontstane product waardes hebben binnen vastgestelde bandbreedtes voor viscositeit, vaste stofgehalte, VOS-gehalte, ph-waarde, kleur, dekking, bacteriële besmetting en CRM-stoffen. Elke batch moet apart getest worden op al die verschillende waarden.’
En juridisch?
‘Daar zijn we best trots op, dat we daar zo snel antwoord over gekregen hebben van het ministerie. Voor dit product geldt nu een zogenaamde ‘end of waste’-verklaring. Dat betekent dat de gefilterde en gecontroleerde restverf niet langer geldt als afval, maar juridisch beschouwd wordt als een ‘gewoon’ handelsproduct. Ik heb al verschillende verbaasde reacties gekregen. Bijvoorbeeld in de grindsector proberen ze al jaren zo’n ‘end of waste’-verklaring te krijgen op ingezameld en gesorteerd grind. Wij hebben heel veel welwillendheid en medewerking ontmoet bij verschillende instanties.’
Hoe staat het met Reach-verklaringen, en de vib’s?
‘Van Reach-declaraties is hier geen sprake, omdat het niet om een nieuw geformuleerd product gaat, maar om al bestaande producten. Wat betreft de veiligheidsinformatie: wat er in zit wordt gecontroleerd op al die eisen. Het afvalbedrijf moet het inkopende verfbedrijf zo’n vib overhandigen.’
En dat alles voor één fabrikant en één afvalinzamelaar…
‘We hopen dat dat er snel meer zullen worden. Omdat dit gezamenlijk ontwikkeld wordt, is de kennis ook openbaar. Als een ander afvalbedrijf ook deze grondstof wil produceren dan kan dat. We hebben uitgerekend dat het bedrijfseconomisch uit kan: het afvalbedrijf heeft een prijs berekend en dat aan alle werkgroepleden individueel medegedeeld. In de vergadering verklaarde men dat die prijs niet te ver uit de buurt lag van “gewone” grondstoffen voor de verfindustrie. We pakken dat zo ingewikkeld aan omdat we alle schijn van prijsafspraken willen voorkomen. Ook elke verffabrikant kan vanaf nu het product kopen en gebruiken in zijn muurverf. Ursa Paint maakt er een muurverf van, bestaande uit meer dan 90 procent gerecyclede verf. Maar het staat iedereen vrij om er mee te formuleren zoals men wil, al stop je maar tien procent of nog minder van dit gerecyclede product in je verf. Ik denk wel dat fabrikanten het over het algemeen zullen vermelden dat ze gerecyclede verf toepassen. Dat is toch een sterk marketingargument.’