Op het moment dat hij de kerk in Hindeloopen binnenstapte, vond Algera de kleuren niet kloppen. ‘De binnenkant van de kerk voldeed niet aan mijn verwachtingspatroon. Het zalmroze op de banken en de rode vloer pasten niet bij de uitstraling van de stad.’ Nu zit de sfeer van Hindeloopen er weer in, aldus de kunstenaar. De groepen kleuren zoals de architect het ooit bedacht, heeft Algera als leidraad aangehouden. ‘Het was belangrijk om de eenvoud erin te houden. Dat zie je met name goed bij de kerkbanken. De tierelantijntjes zijn eruit.’ In de vorige stijl was het tijdperk van rond 1970 vastgehouden. De kerk zelf is veel ouder. ‘Aan de hand van de oude kleurgroepen heb ik geprobeerd te achterhalen hoe de architect het ooit bedoelde. Ik wilde weten hoe de kleuren in 1860 gegroepeerd waren.’
Aan de klus werkten Hoekema’s Schilders uit Koudum en Meester Schilders uit Joure mee. Opdrachtgever is Stichting Beheer Kerkelijke Gebouwen Noord-Nederland uit Leeuwarden en het bestuur van de Kerkelijke gemeente van Hindeloopen. In het 45-jarig bestaan van Hoekema’s Schilders is dit de eerste kerk. ‘De klus is niet standaard. De oude stijl is bewerkelijk en heeft andere kleurstellingen.’
FOTO’S: ALEX J. DE HAAN
Het kleurenpalet zorgde bij de uitvoerende schilders soms voor verwarring. Eén keuze deed de wenkbrauwen wel heel erg fronzen. Rudi van der Wal van Hoekema Schilders uit Koudum heeft de restaurator nog gebeld om te checken of de instructie wel klopte. ‘Over de lichte kleur op de balken tegen dat donkerblauwe plafond twijfelde ik enorm. Toch was het de bedoeling. Achteraf vind ik het heel mooi geworden. De balken vallen goed op. Ik vind het een groot succes.’ Algera koos bewust voor de tegenstellingen in kleurgebruik: ‘Dit zie je zelden. Het is mijn verwijzing naar de historie van de kerk in kleuren van deze tijd. Het contrast is er vroeger ook geweest.’
De kerk van Hindeloopen is de eerste samenwerking tussen Algera, Hoekema’s Schilders uit Koudum en Meester Schilders uit Joure. ‘Dat ging hartstikke goed’, zegt Van der Wal. ‘Je moet vaak met anderen samenwerken. Dit was voor het eerst met een kunstenaar. Je komt ze eigenlijk nooit tegen. Je maakt dit nooit mee.’ De klus nam zes weken in beslag. In die tijd zijn de muren, kerkbanken, vloeren, het orgel, balkon en entree geschilderd. De muren waren aan een schilderbeurt toe: de verf bladderde af en het stucwerk liet los. De muur is geïmpregneerd, vastgezet en gesaust. De vloer was volgens de schilder het leukste werk. Deze ging van roze naar blauw. ‘Een veel mooiere kleur’, zegt Jacob Nijmeijer, ook schilder bij Meester Schilders.
Alle verf is op basis van watergedragen systemen. De kleuren zijn gekozen van de NCS-waaier. Algera heeft de complementaire kleuren blauw en oranje aangehouden. ‘Deze zijn afgezwakt gebruikt. Het past goed bij de steentjes. Je bedenkt iets op papier. Het is fijn dat het dan ook allemaal klopt. De uitvoering is ook goed geweest. Ik ben hier heel blij mee.’ In het gewelf springen de gouden ornamenten eruit. Het is een massief plafond waarin verguld werk is toegepast. Het contrast met de lichte balken springt in het oog. ‘Het grote blauwe vlak had wel iets nodig. Het geeft steun. Anders was het gewelf doods.’
Om de bijzondere blauwe kleur op het gewelf te krijgen, moesten metershoge steigers worden gebouwd. De onderdelen moesten voorzichtig naar binnen worden gebracht om niets te beschadigen. Het zorgde voor spannende momenten met voorzichtig draaien, passen en meten. Toen de constructie stond, werkten de schilders onder het dak op een steiger. Hier zat beweging in. Van der Wal: ‘We hadden soms het gevoel dat wij op zee zaten. Het IJsselmeer kwam wel heel dichtbij.’
Het daglicht in de kerk wordt versterkt doordat de binnenrand van de kozijnen niet wit, maar in een heel lichte blauwe tint zijn geschilderd. ‘Het verschil met de witte muren is nauwelijks te zien. Dat is de bedoeling ook, maar het zorgt er wel voor dat het licht van buiten mooier naar binnen stroomt.’
De kerk heeft weer een gouden randje. Het vergulden van de elementen in het plafond is opnieuw gedaan. De restauratie bestaat uit het opbrengen van drie lagen verf, een kleeflaag en daarop Versailles bladgoud, vernoemd naar de gelijknamige Franse stad waar de goudsoort voor het eerst werd gebruikt. ‘De techniek geeft een zijdeglans goudkleur, die bij de andere goudsoorten op het orgel past.’
Voor de houten kerkvloer heeft Algera eerst een test gedaan. Een uitzondering op de regel: normaal gesproken doet hij dit niet. ‘Ik heb gekozen voor een groenblauwige kleur. Ik twijfelde even of het wel goed uit zou pakken, maar dat deed het. Je hebt echt het gevoel dat je nu in Hindeloopen bent, want ook in het Hindelooper schilderwerk komt die kleur regelmatig terug.’ Het orgel was geschilderd goud, een kleur die volgens de restaurateur niet bij het gebouw paste. Het balkon van het orgel was roze. Nu is het weer een houtimitatie. De nieuwe houtimitatie bij de entree maakt het beeld van de kerk compleet volgens Algera. ‘Het eiken van de deuren is in harmonie met het orgel. De deuren staan heel vaak open. Zo krijg je een heel mooi plaatje.’
