Vooral in de nieuwbouw heeft luchtdicht bouwen de laatste jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het streven om de openingen in de ‘schil’ van woningen en gebouwen te minimaliseren, komt vooral voort uit de wens om energie te besparen en het comfort te verbeteren. Maar dit is niet alleen bij nieuwbouw van belang, ook in het onderhoud is hier werk aan de winkel. Schilders- en onderhoudsbedrijven kunnen inspelen op deze trend.
Tochtwering is een van de meest rendabele vormen van isoleren. En juist die tochtwering kan de onderhoudsvakman eenvoudig meenemen in zijn of haar werk. Bij bestaande woningen wordt onderhoud uitgevoerd aan de gevel. Waarom dan niet de luchtdichting controleren en corrigeren? Vooral bij aansluitingen in de bestaande bouw zijn luchtlekken terug te vinden en deze kunnen het aan de binnenzijde worden afgedicht.
Ramen en deuren
In de gevel gaat het om aansluitingen van kozijnen met de gevel en de dichting van ramen en deuren. Vooral die laatste zaken zijn van groot belang en door de vakmanschilder eenvoudig te controleren en te corrigeren. De tochtwerende werking van profielen kan vaak prima met het oog worden gecontroleerd. Ook kunnen ramen en deuren bij wind of koude met de hand of met een dun stuk papier worden gecontroleerd. Geadviseerd wordt daar waar geen tochtwering aanwezig is, deze alsnog aan te brengen. Bijvoorbeeld bij voordeuren en slaapkamerramen. Een tochtwerende brievenbus mag daarbij niet worden overgeslagen. In de sponning kan zelfklevende tochtwering worden aangebracht. Zorg voor een voorraad in verschillende kleuren en werk zeer netjes. Zodanig dat bewoners zien dat een vakman het werk heeft uitgevoerd.
Luchtdichtheidsmeting
De luchtdichtheid van een woning of gebouw hangt voornamelijk af van de opbouw van het gebouw. Daarbij zijn het dak, de ramen en deuren en het aantal doorvoeren door de schil van belang. Daarnaast is de keus van de (dichtings)materialen (waaronder het hang- en sluitwerk), het bouwsysteem en vanzelfsprekend de kwaliteit van detailleringen bepalend. Helaas wordt de uitvoering regelmatig onderschat waardoor de gewenste luchtdichtheid vaak niet wordt gehaald. Controle en afstemming tijdens de uitvoering is dan ook van groot belang. Een luchtdichtheidsmeting vooraf is hierbij vaak zinvol. De luchtdichtheidsmeting is een druktest, maar het wordt ook wel een BlowerDoor meting, Blower test, luchtdichtheidstest of een dummydeurtest genoemd. De methode is beschreven in NEN 2686 en NEN-EN 13829. Bij onderhoud aan een serie woningen kan bijvoorbeeld eerst een aantal woningen worden beoordeeld. Maatregelen kunnen worden bepaald en ná uitvoering kan steekproefsgewijs middels een meting het effect worden gecontroleerd.
Werkomschrijvingen
Overigens staan op verschillende ‘doe-het-zelf’ sites prima werkomschrijvingen hoe tochtwering moet worden aangebracht:
a. de Voorbereiding, b. tochtstrippen aanbrengen bij deur en raamkozijnen, c. schuifpuien, d. ramen en stompe deuren, e. opdekdeuren en f. binnendeuren (zie bijvoorbeeld https://www.karwei.nl/tochtwering-aanbrengen).
Meet de deur- en raammaten nauwkeurig op. Zaag de tochtstrip met een ijzerzaag op maat. Sluit het raam of de deur en hou de tochtstrip op zijn plaats. Duw het rubberen deel zachtjes tegen het raam. Spijker nu het tochtprofiel op het kozijn. Kom je aan het eind van de tochtstrip een gaatje tekort? Sla dit voorzichtig met een priem in de strip. Et cetera.
Hang en sluitwerk
Ook is het aan te bevelen hang- en sluitwerk na te kijken en bij te stellen of – waar nodig – te vervangen. Het aanbrengen van (extra) raamboompjes kan de luchtdichting verbeteren. Ramen en deuren worden door gebruik van raamboompjes vaak beter dicht getrokken. Bijkomend voordeel is dat de beveiliging van de woning of het gebouw hierdoor ook nog toeneemt. Geadviseerd wordt hierbij het juiste beslag te gebruiken. In de PKVW Beveiligingsrichtlijn staat beschreven hoe men de verschillende type ramen en deuren volgens de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) kan beveiligen.
Ook het dak moet worden gecontroleerd en kan prima worden meegenomen door de onderhoudsvakman. In het dak gaat het bijvoorbeeld om doorvoeren van ventilatie- en rookkanalen. Aan de binnenzijde dienen hier spleten en ruimten opgevuld te worden met onbrandbaar isolerend materiaal. Hierna kan met speciale tape een manchet worden gemaakt welke permanent afdicht. Ook de aansluiting van het dak met de gevel is vaak het beoordelen en corrigeren waard. Isolatie en dichtingsmateriaal kunnen ook hier hun werk doen. Afplakken aan de binnenzijde van constructies kan met tapes.
Verschillende tapes
Voor allerlei soorten aansluitingen zijn tegenwoordig bepaalde tapes verkrijgbaar. Die werken vaak handig en snel. Zo zijn er tapes op de markt speciaal voor de aansluiting tussen dakplaat en nok. De tape zit hier zo op de rol dat de ene helft meteen plakt, terwijl van de andere helft pas ná het aanbrengen de scheidingsstrook verwijderd hoeft te worden. Daardoor kan de tape perfect in een hoek worden geplakt, zonder dat er ribbels of lussen in de tape komen. Voor andere aansluitingen bestaan weer specifieke breedtes, zoals bijvoorbeeld voor kozijnconstructies. Ook zijn er varianten met gaatjes die prima overstucbaar zijn. De gaatjes zorgen hier voor een goede hechting van het pleisterwerk. Zie ook bijvoorbeeld de site www.sigaonline.nl.
Door: Cees Dijkstra
Ventilatie
De gedachte leeft dat luchtdicht bouwen niet bevorderlijk is voor een gezond en comfortabel binnenmilieu. Dit is helemaal onjuist. Maar niettemin is het goed te beseffen dat luchtdicht bouwen altijd uitgaat van een goed ventilatiesysteem.