WiFi lijkt in het dagelijkse leven een belangrijke levensbehoefte geworden. Vooral voor jongeren is het een bron van informatie, ontspanning en een manier om contact te hebben met vrienden. Zelfs op de werkplek of in het schoollokaal kunnen veel jongeren het niet laten om tussendoor telkens hun smartphone te gebruiken.
Hoe kun je als leermeester voorkomen dat een leerlingschilder – afgeleid door zijn of haar mobieltje – weinig productief is, onvoldoende vakkennis opdoet of zelfs van de steiger valt? Onder leiding van presentator Floris Visser probeerde OnderhoudNL hierop met enkele deskundigen antwoorden te geven in haar webinar ‘Help! Mijn leerling heeft een smartphone’. Hoe krijg je de afstand tot de leerling zo klein mogelijk?
Goodwill kweken
Eerst liet Koen Brooijmans, instructeur en leerlingbegeleider van de Schildersvakopleiding Nijmegen, zijn licht schijnen over de ‘smartphone-problematiek’. Hij is ruim twintig jaar actief in de schildersbranche en leidde bij de diverse bedrijven waarvoor hij werkte, leerlingen op. Sinds een jaar is hij docent op de Schildersvakopleiding Nijmegen.
“Wij hanteren hier de regel dat leerlingen hun smartphones niet tijdens de les mogen gebruiken”, vertelde hij. “Wees niet zo streng dat zij hun telefoons voor aanvang van de les allemaal op je bureau moeten leggen, want daarmee schieten ze in de weerstand en daarmee verdwijnt de dynamiek uit je les. Omarm juist de smartphone, laat deze voor je werken door de leerlingen op gezette tijden even een minuutje op hun telefoon te laten kijken”, adviseerde hij. “Daarmee kweek je goodwill. Wees duidelijk, maak goede afspraken over het mobielgebruik en houd je daaraan.”
Studiogast Maarten Brand is eigenaar-directeur van Bureau Brand, een creatief adviesbureau op het gebied van learning en development. Hij is auteur van ‘Het Grote Stageboek voor Werkgevers’ dat landelijk werd genomineerd als managementboek van het jaar.
Hij en ook de aanwezige Wilbert Teunissen (ontwikkelaar, trainer, coach bij het opleidingsexpertise centrum van OnderhoudNL) konden zich goed vinden in het smartphone-beleid van Brooijmans dat je mobieltjes van leerlingen voor aanvang van de les niet moet innemen. “Regels maken vlegels. Met andere woorden; als je eenzijdig strakke regels hanteert dan moet je niet raar opkijken als je leerling de grenzen opzoekt en, als jij niet kijkt, er ver overheen gaat. Voor je het weet ben je de hele dag als een politieagent aan het rondlopen.”
Veiligheid
Patrick Gontier, uitvoerder planmatig onderhoud en leermeester bij het Haagse vastgoedonderhouds- en renovatiebedrijf Heko, werd in 2020 jaar door OnderhoudNL uitgeroepen tot ‘Leermeester van het jaar’.
Hij vertelde dat het in hun bedrijf niet is toegestaan dat (leerling)schilders op de werkplek met hun mobieltjes in de weer zijn. “Dat mag alleen in de pauzes. Tijdens het werk mogen ze hun telefoons uitsluitend als radio gebruiken, zo is de afspraak. Als een leerling deze regel overtreedt, dan spreek ik hem of haar hier op aan. Ik vergelijk het dan met een automobilist die tijdens het rijden op de smartphone bezig is en hierdoor slingerend gaat rijden. Dan krijg je ongelukken en dat is op de steiger net zo. Gaat een schilder een paar maal achtereen in de fout, dan neem ik zijn of haar telefoon tijdelijk in en zeg ik: “Jouw veiligheid en die van andere medewerkers gaan voor.”
Gontier is, naar eigen zeggen, nauw betrokken bij het wel en wee van zijn leerlingen. “Ik interesseer me ook voor hun sociale leven. Ik wil weten hoe de thuissituatie is en of het daar wel goed gaat. Zo bouw je een band op met de jongeren en kweek je wederzijds begrip op de werkvloer. Leerlingen van tegenwoordig worden met het mobieltje in de hand geboren. De smartphone is niet meer weg te denken uit de maatschappij; zonder hoor je er niet meer bij. Ik probeer me in de leefwereld van de jeugd te verplaatsen en snap hierdoor beter waarom bepaalde dingen gebeuren.”
Generatie Z
Maarten Brand vertelde dat uit recent onderzoek blijkt dat 60 procent van de jongeren dagelijks meer dan drie uur met de smartphone in de weer is. Elf procent doet dat zelfs meer dan zeven uur. Diverse jongeren hebben last van nomophobie, een overmatige angststoornis dat je niet continu bereikbaar bent via een mobiele telefoon.
Deze angst kan worden veroorzaakt door buiten bereik van een netwerk zijn, het vergeten van de smartphone of een slecht functionerend toestel. “Het is vooral de generatie Z die vergroeid is geraakt met de smartphone. Grofweg spreek je dan over een groep mensen geboren tussen 1996 en 2015”, probeerde Brand te duiden.
“In tegenstelling tot de oudere generaties is het internet er altijd voor hen geweest. De wereld zit in hun smartphone en daarmee is het gebruik ervan voor deze jongvolwassenen een soort van vanzelfsprekendheid. Het is een synthetische generatie die deels offline bestaat, zoals wij normale mensen, en die daarnaast deels een eigen online identiteit opbouwt en daar ook bewust mee bezig is. De smartphone is een plek waar ze hun eigen identiteit voor een deel vormgeven. Dat verklaart waarom ze er zo vergroeid mee zijn geraakt.”
Verbieden
Een vraag van een online kijker luidde: Kun je als schildersbedrijf niet beter (leerling)schilders op de werkplek opdragen hun smartphones tijdens het werk standaard in de schafkeet op te bergen? En met hen af te spreken dat ze daar alleen in de pauzes weer op mogen kijken? “Wettelijk gezien mag je als werkgever telefoons op de werkvloer verbieden om het werk goed en veilig uit te laten voeren”, reageerde Brand.
“Vraag is of je daar verstandig aan doet. Als je de leerlingschilder toestaat dat hij alleen in de keet op zijn telefoon mag kijken, dan verleg je in feite het probleem want dan gaat hij/zij wellicht nauwelijks met zijn collegae praten. Ervaring opdoen op de werkvloer is veel meer dan omgaan met materialen en het ambacht onder de knie krijgen.”
Teunissen sloot zich bij de woorden van Brand aan. “Beter is het om met elkaar tot goede afspraken te maken. Wanneer wel of niet telefoongebruik? Doe dat als leermeester op een coachende wijze. Vraag wat de leerling redelijk vindt. Snap waar hun behoefte vandaan komt. We kunnen de jongelui echt niet veranderen. Probeer daarom hier een weg in te vinden.”
Volgens hem moet je er als leermeester trots op zijn dat je iets kunt betekenen voor je leerlingen. “Niet alleen als docent, manager, adviseur, beoordelaar en coach, maar ook in hun ontwikkeling als mens. Je maakt enorme impact en daarmee het verschil voor zo’n jongen of meisje.” Zie ook www.onderhoudnl.nl/trainingen/leermeester
—————————————————————-
Zes tips voor leermeesters
Maarten Brand en Wilbert Teunissen geven leermeesters in de schildersbranche graag de volgende zes tips mee over het smartphone-gebruik onder leerlingen:
- Spreek af wanneer men de telefoon gebruikt
Je bent lekker gefocust met een schilder- of behangklus bezig, gaat je telefoon. Die afleiding is niet alleen irritant, maar ook schadelijk voor je productiviteit. Spreek als leermeester af met de leerling om de telefoon weg te leggen, of in ieder geval om de notificaties uit te zetten. Zet de telefoon ook niet op ‘trillen’; dat is net zo schadelijk. - Gebruik de telefoon om jouw bedrijf te promoten
Alle smartphones hebben tegenwoordig een degelijke camera. Laat jouw leerling, enthousiast en trots, delen waar hij mee bezig is. Als zijn vrienden via die foto’s en filmpjes zien aan welke mooie projecten hij mag werken, dan geloven ze dit veel sneller dan dat jij zelf via Facebook of LinkedIn iets post. - Gebruik de telefoon bij het leren
Alles kun je tegenwoordig online vinden. Ook vakkennis. Laat jouw leerling ter voorbereiding van een taak, of tijdens een opdracht, de te gebruiken technieken opzoeken; bijvoorbeeld op YouTube. - Spreek af waar je de telefoon mag gebruiken
Een student die meer oog heeft voor YouTube-filmpjes dan de omgeving is een risico in een werkplaats of op een werkplek; voor zichzelf én voor anderen. Spreek daarom af waar de leerling op de telefoon mag kijken naar zaken die niet met het project te maken hebben. Spreek af wanneer telefoongebruik prima is. - Hou ruimte voor persoonlijk contact
Jouw leerling leert tijdens een stage hoe het er op de werkvloer aan toe gaat, dus ook hoe je met collega’s omgaat. Dan wil je dat hij/zij tijdens koffiepauzes en de lunch mee kletst en niet filmpjes kijkt tot de pauze voorbij is. Betrek de leerling daarom actief bij het team tijdens deze momenten en vraag om de telefoon ook eens weg te leggen. - Leg (zelf) dat ding weg
Telefoonverslaving is niet alleen iets voor jongeren. Slim gebruik van de telefoon houdt ook in dat je als leermeester weet wanneer jij hem níet pakt. Als begeleider heb je een voorbeeldfunctie; je leerling kijkt naar jou (en de collega’s).
—————————————————————————————-
