Het stadhuis van Amsterdam ondergaat momenteel een ingrijpende renovatie. De bestaande kantooromgeving wordt in fases getransformeerd tot een modern flexkantoor. Een deel van de kantoorwanden wordt voorzien van MagneetVerf en een beschrijfbare whiteboardverf. Zodat de wanden niet alleen mooi, maar ook functioneel zijn.
Gemeente Amsterdam kiest voor functionele wanden stadhuis
Het bijna 30 jaar oude stadhuis van Amsterdam maakt, samen met het Muziektheater, deel uit van de Stopera. Een ontwerp van de architecten Willem Holzbauer en Cees Dam. Het is een van de meest complexe gebouwen uit de vastgoedportefeuille van de gemeente Amsterdam en de verbouwing die momenteel gaande is (zie kader), omvat de kantoren, een plaza en verschillende ontmoetings- en vergaderruimten. De Twee Snoeken is, na een Europese aanbesteding, aangesteld als hoofdarchitect voor de herinrichting van het stadhuis. Aannemingsmaatschappij Hegeman uit Nijverdal treedt op als hoofdaannemer en is derhalve verantwoordelijk voor de bouwkundige werkzaamheden, de elektrotechnische installatie en de brandmeldinstallatie. De verbouwing vindt plaats in 8 aaneengesloten fasen en loopt van maart 2016 tot begin 2019.
Samen met Arjan Ekkel, hoofduitvoerder van Hegeman, bezoeken we de eerste verdieping die in januari van dit jaar moest worden opgeleverd. Door het project gefaseerd uit te voeren, kan het stadhuis tijdens de verbouwing als kantoor in gebruik blijven. “Dat is eigenlijk meteen ook de grootste uitdaging”, geeft Ekkel aan.
Flexibel werken
Het stadhuis van Amsterdam wordt niet alleen gemoderniseerd, maar ook geschikt gemaakt om het afstoten van meerdere gemeentelijke panden elders in de stad op te vangen. Voor de renovatie werkten er in de Stopera circa 1.500 ambtenaren, na de verbouwing zijn dat er ruim 800 meer. Het gaat om flexibele werkplekken. Het kantoorgedeelte wordt namelijk getransformeerd in een flexkantoor, toegesneden op taakgericht werken. Open werkruimten met veel glas, omzoomd door ruimten met specifieke functies zoals vergaderen, bellen en concentratie (stilteplekken). Aan de kleur van de vloerbedekking is direct te zien in welke functiezone je je bevindt. “Iets heel anders dan de centrale gangen met links en rechts de traditionele kantoren”, laat Ekkel zien als hij ons rondleidt. “Eigenlijk blijven alleen de buitengevels, de hoofddraagconstructie, sanitaire groepen, trappenhuizen, liftkernen en enkele steenachtige binnenwanden staan. Het hele inbouwpakket wordt verwijderd en vernieuwd”
Wandafwerking
De Goeree Groep uit Emmen, die landelijk opereert, is door Hegeman gecontracteerd om het binnenschilderwerk en de wandafwerkingen uit te voeren. Henk Oost, werkzaam bij de Goeree Groep (Behang & Schilderwerken), treedt bij dit project als voorman op. “De opdrachtgever wilde in een deel van de kantoor- en overlegruimtes magnetische wanden hebben. Vroeger hingen hier van die grote, witte magneetborden. Dat vindt men niet meer mooi. Ze willen de wanden in kleur, maar wél de flexibiliteit en functionaliteit van vroeger behouden. We hebben ze toen verschillende producten en systemen aangeboden, waaronder een magneetscan. Er zijn proefstukken opgezet en uiteindelijk is gekozen voor magneetverf. We voeren deze klus uit met MagneetVerf van MagPaint; ijzerhoudende verf waarop magneten uitstekend hechten. Voor een optimale werking brengen we drie lagen aan.”
SketchPaint Pro
Groot voordeel van deze werkwijze is dat de muren kunnen meekleuren met het interieurplan van de architect, terwijl de wand toch functionele eigenschappen kan krijgen. Hiervoor is wel een heel systeem nodig. Nadat de gipslaag op de nieuwe gipsplaten is gefixeerd, worden drie lagen MagneetVerf aangebracht en vervolgens twee lagen kleurlatex. Als extra is in sommige ruimtes hierover ten slotte nog één laag SketchPaint Pro gezet. “Een transparante 1K whiteboardverf voor intensief markergebruik in professionele omgevingen”, legt Rob van der Meer, van MagPaint Europe uit Ulft uit, die ook dit product leverde. “SketchPaint Pro is het nieuwe professionele broertje van de al bestaande SketchPaint, dat nog een 2K product was en vijf tot zes dagen moest uitharden. Pro hardt binnen 24 uur uit.”
Een afwerking met SketchPaint Pro geeft een relatief glad oppervlak, maar het blijft een verf. Dat wil zeggen dat er altijd werking in zit. Deze 1K variant trekt zichzelf behoorlijk strak, maar het wordt nooit zo glad als een conventioneel whiteboard, iets wat veel mensen wel verwachten. Het is dus belangrijk vooraf goed de verwachtingen te managen.” Dit wordt beaamd door Oost.
Reinigen
Voorts is het belangrijk de onderliggende lagen MagneetVerf en latex goed te laten uitharden voordat de SketchPaint Pro wordt opgezet, omdat het oppervlak door deze coating echt helemaal wordt afgesloten. “Je moet spanningsverschillen achteraf zien te voorkomen. Groot voordeel is wel dat de wand hierdoor echt goed is te reinigen. Overigens geven we het advies teksten er nooit langdurig op te laten staan, maar aan het eind van de dag de muur schoon te vegen”, aldus Van der Meer. “Mocht je dit zijn vergeten, dan kan een gewone whiteboardstift later met een normale clainerspray vochtig worden verwijderd. Maar zelfs sporen van permanente markers zijn met wasbenzine of thinner nog goed te verwijderen.”
Applicatie
Voor een optimaal resultaat plakt Oost een afdeling steeds volledig af voordat hij gaat schilderen met SketchPaint Pro. “Je opereert toch op een bouwplaats waar altijd stof aanwezig is. Wij brengen alles aan met een 2K-roller; de haartjes hiervan zijn superkort, zodat je geen rollerstructuur krijgt. De geïmpregneerde gipswand laten we een dag drogen. Tussen het aanbrengen van MagneetVerf moet officieel minimaal vier uur zitten, maar wij kiezen er nu voor om maar één laag per dag aan te brengen, zodat we zeker weten dat alles goed is uitgehard als de SketchPaint Pro erop gaat. Om de structuur van de ondergrond te minimaliseren, schuren we de opgebrachte MagneetVerf zo glad mogelijk. Twee lagen latex aanbrengen op een dag is geen probleem en een dag later kan de Pro erop.”
Spuiten van MagneetVerf is geen optie, stelt Van der Meer. “Je kunt het prima verspuiten, maar je krijgt een sinasappelhuid als gevolg van kratertjes, omdat het zo’n zwaar product is. Wil je echt een superglad oppervlak, dan moet je eigenlijk onze MagneetPleister gebruiken. Maar dat is duurder en werkt iets langzamer.”
Werkzaamheden
Als de verbouwing binnen een fase in volle gang is, lopen er wel zes man van Goeree Groep in het stadhuis van Amsterdam rond. “We doen alle voorkomende werkzaamheden. Ook glaszetten, glazen deuren plaatsen, scanwerk en aanbrengen van fotobehang en muurverf”, vertelt Oost. “In dit geval Sikkens Alphatex SF, een watergedragen schrobvaste matte muurverf. Alle houten en metalen onderdelen zetten we eerst in de Redox multiprimer en werken we af met de watergedragen en huidvet resistente Rubbol Rezisto semigloss lak van Sikkens.”
Dilemma
“Kleurstof is een pigment, maar ijzerpoeder ook. Je kunt echter maar een maximale hoeveelheid droge stof aan een vloeistof toevoegen, wil je die nog als een coating kunnen verwerken. Gevolg: je hebt dus of een goede kleur, maar dat gaat ten koste van de magnetische werking, of je hebt een goede magneetverf, maar de kleur is slecht”, legt Rob van der Meer van MagPaint Europe het dilemma uit. “Vandaar dat je magneetverf altijd als een ondergrond moet opzetten en de wand vervolgens moet afwerken met de gewenste kleur latex. Een magneet kan dan nog steeds circa 20 velletjes papier vasthouden. De soort latex en de dikte van de aangebrachte coating maken daarbij niet uit. Het gaat om de afstand van de magneet tot de magneetverf en die wordt bepaald door de magnetische lus. Een standaard neodymium magneet heeft een lus van wel een centimeter en pakt dus alles.”
Zie ook: www.magpaint.com
Renovatie stadhuis
Het stadhuis van Amsterdam maakt deel uit van de uit 1987 stammende Stopera. Het gebouw wordt gemoderniseerd en er komen achthonderd tot duizend mensen meer te werken. Het kantoorgedeelte wordt hiervoor getransformeerd tot een flexkantoor. Een gevarieerd aanbod van ontmoetingsruimtes en vergaderplekken maakt het nieuwe stadhuis een aantrekkelijkere plek om te werken en gasten te ontvangen, is de ambitie van de Gemeente Amsterdam.
De werkzaamheden gingen in maart 2016 van start. Door het werk gefaseerd uit te voeren, kan het stadhuis tijdens de verbouwing als kantoor in gebruik blijven. Begin 2019 moet de renovatie zijn afgerond.