Met tien graden vorst, sneeuw en een zeer hoge luchtvochtigheid stonden de schilders van Bos Schilderwerken vorig jaar december het waterrad van kasteel Elsloo te schilderen. Dat dat een succes werd lag zeker ook aan de toegepaste, vochtuithardende verf.
De aanvraag
‘Het zal oktober 2010 zijn geweest toen we de aanvraag kregen’, vertelt Walter Bos, directeur van Bos Schilderwerken in Boxmeer. ‘We werken veel voor Beijk Molenbouw in Afferden. Meestal zijn dat “gewone” koren- of vlasmolens, maar dat jaar waren er toevallig ook een paar watermolens tegelijk aan onderhoud toe. Beijk verricht dan eventuele reparatiewerkzaamheden en wij verzorgen de coatings’. Rond oktober had Bos net de watermolen in Molenhoek opgeleverd. ‘Een heel andere klus. Het weer was goed, de ongeveer twintig meter lange bak waardoor het water naar het waterrad werd geleid, was helemaal droog. Het rad zelf ook. Dan kun je makkelijk werken, kun je overal bij. Daar hebben we een product van Jotun ingezet. We gebruiken bij dit soort projecten wel altijd protective coatings, vaak 2k-producten. Daar moet je niet met een ‘gewoon’ primertje met een aflakje aankomen.’
Protective coatings
Bos Schilderwerken schildert veel voor particulieren en zit ook in de monumentenzorg, maar rekent ook de plaatselijke waterzuivering en de rioleringsdienst tot haar klanten. Daar komt de kennis van het bedrijf van protective coatings vandaan. ‘Veel gaat in overleg met onze vaste leverancier, Felix van der Putten verf’, legt Bos uit. ‘Samen kijken we naar welke verf het meest geschikt is voor de klus. Daarbij speelt ook de verpakking een rol. Bij ons soort toepassingen heb je vaak maar een paar liter nodig. Zeker bij 2k-producten heb je dan een probleem als je met 33 liter-blikken te maken krijgt. Bereken maar eens de mengverhouding als je daar maar een klein deel van nodig hebt. Dat is een hele wetenschap op zich. En wat te doen met het teveel aan verf? De opdrachtgever gaat dat natuurlijk niet betalen.’
Watermolen nabij Maastricht
En toen kwam de watermolen bij het kasteel van Elsloo nabij Maastricht in beeld. Opdrachtgever was de gemeente, die het kasteel sinds 1960 in eigendom heeft. De gemeente wilde, waarschijnlijk om budgetredenen, de watermolen, waarvan de basis stamt uit 1552, per se nog in 2010 hebben uitgevoerd. Bos: ‘Je hebt bij deze watermolen te maken met een verval van zeker twee meter van de ene waterpartij naar de andere. Er sijpelt dus steeds water langs de wanden, helemaal droog krijg je dat nooit, ook niet in de zomer. Het waterrad zelf is zo’n 4 meter in doorsnede, en stond, ondanks het droogleggen, onderaan in een laagje van zo’n 30 centimeter in het water. Dan kun je wel een tentje bouwen en de boel verwarmen, maar de luchtvochtigheid blijft dan altijd heel erg hoog, zeker in die tijd van het jaar.’
Metaalconserveringssysteem van Steelpaint
Opnieuw kwam de vaste groothandel Felix van der Putten met een oplossing: een metaalconserveringssysteem van Steelpaint. Een protective coating die veel op damwanden, sluizen en waterkeringen wordt toegepast. Met als bijzondere eigenschap dat het product juist vocht gebruikt om uit te harden. ‘Dat bleek hier en in dit geval het ideale product’, aldus Bos. ‘Het is nog een éénpotssysteem ook, helemaal prettig.’ De werkomstandigheden vielen ondertussen niet mee. Juist rond de tijd dat de mannen van Bos aan de slag gingen begon het extreem te sneeuwen en te vriezen. Temperaturen van -10 graden Celsius waren gedurende de hele schilderperiode geen uitzondering. De schilders werkten volgens een op- en af-principe: één uur werken en dan snel naar binnen om weer warm te worden. Bos: ‘De mensen van het kasteel, waarin een hotel-restaurant gevestigd is, hebben onze jongens heel erg goed verzorgd. Ze konden in warme ruimten terecht en kregen steeds wat warms te drinken.’ Het waterrad werd in zijn geheel met slijptollen kaal gemaakt en daarna voorzien van een drielaagssysteem van Steelpaint. ‘Het is wat lastiger schilderen met Steelpaint’, zegt Bos. ‘Al zodra het blik opengaat begint hij te drogen. En hij hardt dus uit door vocht, en daar was er genoeg van. Je moet hem dus echt smeren in plaats van schilderen. Gelukkig zijn er 2,5 liter-blikken, dus was er weinig verspilling. Ik kan het product in vergelijkbare omstandigheden iedereen aanraden.’
Desgevraagd licht de importeur van het Duitse Steelpaint in Nederland, Jean-Pierre Overdevest toe: ‘Ik houd het voor goed mogelijk dat de verwerkbaarheid de werknemers van Bos nog beter was bevallen als ze de blikken Steelpaint in een verwarmde ruimte opgeslagen zouden hebben. Dat voorkomt dat de verf zo stroperig wordt als Bos beschrijft.’
Bos noemt één voordeel van de klimaatomstandigheden: ‘We konden goed doorwerken. Deze lente waren we terug voor wat schilderwerk aan kleine onderdelen. Er worden veel bruidsreportages geschoten in het park, en dan willen de fotografen allemaal een plaatje maken bij een spetterende watermolen. We hebben daarom een paar keer alles moeten opruimen en weer opbouwen.’
