Jarenlang woedden in het Afrikaanse Liberia bloedige burgeroorlogen. Nu de situatie langzaam stabiliseert is het tijd om het land langzaam op te bouwen, zoals de bouw van een nieuwe havenkade in hoofdstad Monrovia. Maar wie heeft er in Liberia de kennis van het verantwoord conserveren van aanlegbolders op de kade? Niemand, maar die is er in Nederland wel, bij Smolders SSO uit Made.
Onvoldoende kennis metaalconservering
De twijfel dat de nodige kennis van metaalconservering in Liberia niet aanwezig was, bleek gegrond. Mededirecteur Serviel Smolders jr.: ‘Mijn opdrachtgever, de leverancier van de bolders voor het havenproject had er een hard hoofd in. De foto’s en hechtingsrapporten die ik ontving gaven daar alle aanleiding toe. Er bleek duidelijk een probleem met de hechting tussen de ondergrond en de eerste laag van het conserveringssysteem te zijn. Ook was er in het geheel een witte waas op de bolders aanwezig waardoor er ernstige twijfels waren over de kwaliteit van de conservering.’ Alle reden om te adviseren de bolders te stralen en opnieuw te (laten) conserveren.
Lastige klus door projectlocatie
Smolders: ‘Het lijkt een gemakkelijk klusje: stralen SA2½ en drie lagen verf van nominaal 320 micron (systeem op basis van C5M volgens ISO 12944). Technisch en op papier is het dan ook niet zo zeer uitdagend, echter als we gaan kijken naar de locatie van het project, in Monrovia in Liberia, dan ziet de situatie er ineens heel zorgelijk uit. Na de burgeroorlogen en staatsgrepen behoren lang nog niet alle spanningen tot het verleden en heerst er sinds 2006 een relatieve rust. De United Nations is in grote getalen aanwezig om de nog steeds voelbare spanningen zoveel mogelijk vreedzaam op te lossen en de burgers te beschermen. Het is dus geen kwestie van even een plaatselijk straal- en schildersbedrijf bellen.’
Werkzaamheden
De zaken afwegende werd besloten om vanuit Nederland het geheel door Smolders SSO te laten coördineren en aan te sturen. Dat hield ook in het gehele proces begeleiden en plaatselijk enkele lokale mensen in een zeer korte tijd het stralen en schilderen aan te leren. Ook zou Smolders de door hem zelf gevraagde testen uitvoeren zoals chloridetests en ruwheden en de aanwezigheid van stof voor het aanbrengen van de eerste laag vaststellen. Reden voor Smolders om naar Monrovia af te reizen. Alle benodigdheden werden in Nederland besteld: een straalketel, persoonlijke beschermingsmiddelen, een luchtdroger en natuurlijk straalgrit (2500kg) en 400 liter verf. Levertijd ongeveer 8 weken. Voor het afvangen van stof en grit werd gekozen voor de bouw van een soort ‘huisje’ dat als straaltent zou dienen; de eerste klus na aankomst. Smolders: ‘Vanaf het vliegveld volgde een autorit van ruim twee uur over snelwegen die bij in Europa bestempeld worden als B-wegen na een hevige vorstperiode. Het appartementencomplex op de compound was ommuurd met 4 meter hoge muren met prikkeldraad er boven op. Mijn “thuis” voor 3 weken.’ Het bouwen van de straalunit leverde de nodige problemen op. Voor Smolders was het behelpen: ‘Er was nagenoeg niets te krijgen om het een en ander gestalte te geven. Uiteindelijk na 3 dagen slijpen, lassen en tientallen oplossingen kreeg de straalunit vorm.’ Onmiddellijk werd er begonnen met het maken van enkele tentjes om de geschilderde bolders te beschermen tegen de brandende Afrikaanse zon.
Training lokale bevolking
De training die Smolders verzorgde voor 2 stralers en de keteljongens was ‘training-on-the-job: ‘Om te beginnen uitleggen wat het basisprincipe is van een straalketel is en waar ze qua veiligheid op moeten letten. Als eerste begonnen we met een lege ketel onder druk te zetten en met 3 bar het systeem na te lopen en de stralers te laten ervaren wat er gebeurt bij het ontgrendelen van het veiligheidssysteem. Stapje voor stapje wat materiaal aanvoeren en de druk verhogen tot een optimale mix van druk en hoeveelheid grit. Samen ben ik begonnen om de eerste bolder te stralen. Dat betekent het handje vasthouden van de straler en leren wat hij moet doen.’ Ook na het stralen was er alle reden voor instructies. De eerste bolders moesten schoon en het grit afgevoerd. Smolders: ‘Geen moeilijke opgave zolang je weet wat je moet doen. Alles stapje voor stapje uitleggen en voordoen. Ook het belang uitleggen om de bolders niet aan te raken na het stralen.’ Het mengen van de verf zou onder de verantwoordelijkheid vallen van de plaatselijke assistent QC-manager. Smolders: ‘Per bolder is er niet veel verf nodig en met temperaturen van boven de 40 graden is de potlife erg kort. De verf zal dus in delen aangemaakt moeten worden. Dit vraagt ook weer specifieke aandacht en begeleiding.’
Na enkele dagen kregen de plaatselijk stralers en schilders enigszins vertrouwen in de apparatuur en in de handelingen die ze moeste uitvoeren. ‘En niet minder belangrijk: ze kregen er ook een beetje plezier in.’
Smolders klaarde, samen met zijn jongens, de klus, de stralers en schilders achterlatend met een ‘certificate of work’ op zak waarmee ze wellicht een carrière in de staalconservering voort kunnen zetten. Smolders: ‘In een land als Liberia kom je weinig getrainde en gediplomeerde arbeiders tegen. Dan geeft het je een goed gevoel om op deze manier toch iets bij te kunnen dragen aan een betere wereld.’