De ogenschijnlijke hectiek van door elkaar werkende bouwdisciplines blijkt feitelijk strak te zijn geregistreerd bij de renovatie van de Papyruszaal, de grote theaterzaal van het Theater aan het Vrijthof in Maastricht. ‘Samenwerking en organisatie zijn hier de kernwoorden. Dat moet ook wel. Anders loop je heel snel achter de feiten aan. De planning is heilig’, weet Leon Philippen, projectleider bij Peter Wijns Schilderwerken uit het Limburgse Eijsden.
Opdrachtgever van de grondige renovatie is de gemeente Maastricht, ingegeven door de verantwoordelijke technici van het theater. Hoofddoel en aanleiding is een aanpassing en structurele verbetering van de akoestiek in de grote theaterzaal. Daarbij komen ook de luchtbehandeling, het vernieuwen van stoelen, wanden en vloeren, waaronder alle voorkomende akoestische materialen.
Hoofdaannemer Van Heur Bouw & Onderhoud uit Kelpen, onderdeel van de Smeets Groep, formeerde een bouwteam van specialisten, waaronder Peter Wijns Schilderwerken. ‘Denk onder andere ook aan specialisten op het gebied van akoestiek en aan leveranciers van theater gerelateerde inrichters. Alles conform het ontwerp van het gespecialiseerd architectenbureau Ama Architecten uit Maastricht’, vertelt Paul Reul, uitvoerder bij Van Heur. ‘Wijns kwam in beeld op basis van de bij ons bekende kwaliteit en vertrouwen.’
De verbouwing start begin juni, met als strikte deadline eind september. Reul: ‘Kan ook niet anders. De eerste voorstelling staat op 4 oktober geprogrammeerd. Nu, in september vergaderen we in bouwteam twee à drie keer per week om de werkzaamheden fijn af te stemmen. Alles draait om planning. Direct reageren op knelpunten is allesbepalend. Sowieso anticiperen we op de meest slecht denkbare scenario’s, hoewel ze niet eens bestaan. We kunnen direct schakelen mocht het nodig zijn. Plan B en C ligt altijd klaar.’
Werktijden variëren in de regel van 6.00 tot 20.00 uur, soms ook daarbuiten, waarbinnen de verschillende bouwdisciplines hun werkzaamheden op elkaar afstemmen zonder elkaar voor de voeten te lopen. Philippen: ‘Die flexibiliteit is op een project als dit juist een argument om ervoor in aanmerking te komen. Dan moet je ook de mensen in huis hebben die dat willen en het op kunnen brengen. We hebben laatst bijvoorbeeld ‘s ochtends om 6.00 uur spuitwerk uitgevoerd. Dat gaat heel snel en de lak was voldoende aangedroogd, zonder last te hebben van het stof van anderen in dezelfde ruimte.’
Het aandeel in het totaal begint voor Philippen in augustus aan de hand van een verfbestek van Boonstoppel, in rood en in zwart uitgevoerd en door de architect vastgesteld: schilderwerk, bij voorkeur spuitwerk, op hout, multiplex, stucwerk, (gas)beton en op aluminium. ‘Met zo’n verfbestek kunnen we in de regel prima uit de voeten, totdat er tussentijdse aanpassingen nodig zijn. Zo is Ral 3003 en Ral 3004, beide rood, onderwerp van discussie geweest. De vooraf bepaalde mengverhouding 1/3 – 2/3 met de Garantietex Mat zou de juiste kleurstelling zijn in latex op stuc en op beton. Het rood bleek te fel. De verhouding moest juist andersom zijn: 2/3 – 1/3. Na enkele proefstellingen en wat onderlinge discussie is uiteindelijk toch besloten om te kiezen voor alleen Ral 3003, de felste van de twee. Het is een mooi voorbeeld wat op je pad kan komen met alle tijdverlies en kosten van dien en consequenties voor de planning.’ De rode lak, af fabriek, op de niet door ons geschilderde zogeheten “vliegers”, had wel die kleurverhouding van 1/3 – 2/3, maar een kleur uitgevoerd in lak oogt veel anders dan uitgevoerd in latex op stucwerk die veel matter is en veel meer licht absorbeert. Alle direct betrokken partijen, de architect, de aannemer en wij hebben daar behoorlijk mee “gestoeid”. De lak op de geprofileerde houten achterwanden hebben we wel in die mengverhouding geschilderd.’
Wat ook kan gebeuren en ook daadwerkelijk gebeurde: na het spuiten van die achterwanden keurde de geluidsexpert de zaal af: teveel geluidsabsorptie. Het latwerk vertoonde teveel openingen/kieren. Met als gevolg dat een kitter op een zaterdag eerst 1200 meter strekkende meter kit moest aanbrengen. Philippen: ‘Met voor ons als gevolg: alles schuren en na het kitwerk eerst alles ontvetten en opnieuw spuiten, totdat de kit was doorgehard. Maar omdat ook hier hout en kit twee verschillende ondergronden zijn, moesten we kleurtechnisch twee keer dekkend spuiten. Let wel: de opleverdatum staat als een huis. Maar dit soort werkzaamheden heeft ook effect op de werkvolgorde voor andere disciplines, zoals die van steigerbouwers, stoffeerders, monteurs van de nieuwe stoelen en van de installateurs. Qua samenwerking en oplossend vermogen een uniek project.’ Alle partijen hebben een sterk oplossend vermogen en zijn bereid mee te bewegen met het algemeen belang. Kun je dat niet, dan heb je hier niets te zoeken. Dit kan alleen in een bouwteam. Niet alleen maar ja-knikken, maar je nek uit durven steken. Ondanks alle stress creëer je op deze manier rust.’
En ondanks de strakke planning en tijdsdruk is en blijft kwaliteit het uitgangspunt van Peter Wijns Schilderwerken volgens Philippen: ‘Als een te rollen stucwand niet strak is opgeleverd, beginnen we er niet aan. Die zal eerst aangepast moeten zijn, voordat wij aan de slag gaan. Zo houd je elkaar ook scherp en gericht op kwaliteit. Uiteindelijk word je op het eindresultaat afgerekend. Het moet dus goed zijn. Een uitzondering op die regel is wanneer de opleverdatum in gevaar komt en alleen met getekende instemming van de hoofdaannemer.’
Theater aan het Vrijthof
Hoewel de geschiedenis van de locatie terug gaat tot aan het einde van de vroege middeleeuwen (bewaarde fundamenten uit de jaren 800-1000) dateert de huidige voorgevel uit het begin van de negentiende eeuw (1803). Een rijke handelaar bouwde er een stadspaleis in neoclassicistische stijl, daarna bewoond door enkele generaals, waaraan het pand ook de naam Generaalshuis dankt. In de twintigste eeuw bood het pand onderdak aan diverse overheidsdiensten: de gemeenteontvanger, politiebureau, stadsbibliotheek, stadsarchief, stedelijk museum en conservatorium, om in de tachtiger jaren te worden omgebouwd en aan de achterzijde uitgebreid tot het huidige Theater aan het Vrijthof, dat in 1995 opende.
Foto:
Het houten lakwerk van de ‘vliegerconstructie’ is af fabriek geleverd. Gestucte, betonnen en houten wanden en het plafond onder het balkon zijn door Wijns Schilderwerken op kleur gebracht
Foto’s: HvG