Na het verwijderen van oude mortels en verflagen van de plafonds in de Rotterdamse Maastunnel was de afwerking aan de beurt. Ook nu weer was er geen sprake van even een plafonnetje witten. Logistiek, verftechnisch en qua vakbekwaamheid kwam hier meer bij kijken dan waar de gemiddelde passant notie van neemt.
In editie 2 van SchildersVakkrant hebben we uitgebreid bericht wat de opdracht was voor hoofdaannemer Hompert Renes Straal-,Schilder- en Betonrenovatiewerken uit IJsselstein bij het verwijderen en opnieuw aanbrengen van een plafondafwerking in de Maastunnel, namelijk allereerst het milieuvriendelijk verwijderen van de oude mortels en pcb-houdende verflagen. Het vrij liggende beton en de afwerking daarvan laat Hompert Renes vervolgens over aan onderaannemers, in dit geval aan Schildersbedrijf N. van der Ham uit Rotterdam.
Dit alles in de aanloop tot de echte renovatie: het vervangen van het wegdek en het aanleggen van een nieuw klimaatbeheersingsysteem. Om die reden zullen de tunnels straks in 2017 voor twee jaar dicht gaan. Voor de nu uitgevoerde werkzaamheden van januari tot en met 4 april beperkte de overlast zich tot het dagelijks en in het weekend ‘s avonds en ’s nachts afsluiten van telkens één tunnelbuis.
Voor het glad stucen van het kale beton en het conserveren benaderde Hompert Renes het schildersbedrijf van Nico van der Ham, gespecialiseerd in betonreparatie en metaalconservering. Het is een typisch Rotterdams bedrijf dat onder andere contractmatig het onderhoud uitvoert aan het Feyenoord-stadion en op dit moment de metaalconservering doet aan de monumentale stalen spoorbrug ‘de Hef’ over de Koningshaven in Rotterdam.
Van meet af aan moesten de mannen, voor het stucwerk gemiddeld met zo’n 40 man, stevig aan de bak. Van der Ham: ‘De oude mortel was namelijk relatief zacht en de coating was hard. De verwijdering door onder hoge druk te waterstralen, leverde daardoor geen egaal resultaat op. Dat gaf verschillen in laagdikte van nieuw aan te brengen mortel: tussen de 3 mm en soms meer dan 1 cm. Dat betekende niet alleen een verdubbeling van het volume nieuw aan te brengen mortel, maar ook het aanbrengen van twee lagen in plaats van een. Echter onder één voorwaarde van de opdrachtgever, de gemeente Rotterdam: het tijdschema mocht geen gevaar lopen.’ Reden om het werk op te schalen met dubbele shifts van 20 man die elkaar na 8 uur werken aflosten.
Het aanbrengen van de mortel is erg arbeidsintensief. Van der Ham: ‘Niet zozeer het spuitmatig aanbrengen van de mortel maar wel het handmatig egaliseren en het strak trekken. Puur handwerk. Dit nog los van het machinaal naschuren van de geëgaliseerde lagen met schuurblokken en diamantschuurschijven. Door het werken in shifts met gemiddeld 40 man hadden we in totaal wel 100 man nodig. Allemaal vakmensen die hun werk verstaan. Die haalden we uit ons netwerk in de betonwereld. ’
Van der Ham was vrij in zijn keuze van het afwerkingssysteem mits werd voldaan aan de in het bestek vermelde technische specificaties en normen: onder andere oplosmiddelvrij, slijtvast, reinigbaar, dampdoorlatend en egaal aangebracht. De gladheids-/egaliteitseis heeft onder andere te maken met de mogelijkheid tot reinigen. Voortaan kan de tunnel elk kwartaal machinaal met borstels gereinigd worden waarbij afvalstoffen en water direct worden opgevangen. ‘Om die technische redenen koos ik voor leverancier Grouttech uit Nunspeet, leverancier van bouwchemische materialen. Dit bedrijf stelt de producten onder eigen label op klantwens samen. Op deze manier kon ik de mortel én de coating op elkaar afstemmen en door één leverancier laten leveren. Garantietechnisch is dat interessant.’
Omdat de Maastunnel een officieel rijksmonument is, is na bouwhistorisch onderzoek de gebroken witte kleur (S0603-Y20R van het NCS-kleurensysteem) en de glansgraad (30GU) van de coating vastgelegd. ‘In totaal hebben we ongeveer 3800 kg coating per tunnel aangebracht.’ Daarvoor maakte het 65 man sterke bedrijf een ploeg van ongeveer 40 man vrij waarbij rekening werd gehouden met een gemeentelijk eis om 5% van de loonsom te reserveren voor de inzet van leerlingen en medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt.
‘Voor de conservering zorgden vier airless pompen en vier spuiters die op twee langzaam schuin achter elkaar rijdende wagens de volledige breedte van een tunnelbuis conserveerden.
Dit ook om aanzetten te voorkomen.’ Zo brachten de spuiters, rekening houdend met tussentijdse droogperioden, in totaal 3 verflagen aan: de eerste laag van de 2k watergedragen epoxy 10% verdund met water en de tweede en derde laag ieder 5% verdund. ‘Organiseer je dit efficiënt dan brengen die jongens in 5 uur tijd ongeveer 7000m² coating aan. Alles was strak geregeld. Dan mag er niets mis gaan. Wel moet je voorbereid zijn op mogelijke uitval van materieel. Een reservecompressor en pomp hadden we natuurlijk achter de hand. ’
Bij de foto:
Voor het aanbrengen van de coating werkten spuiters vanaf vrachtwagens, twee schuin achter elkaar
Foto: Schildersbedrijf N.van der Ham